ABD’de ara seçimlerde Cumhuriyetçi Parti’nin Temsilciler Meclisi ile birlikte sekiz yıl aradan sonra Senato’da da çoğunluğu ele geçirmesiyle Türkiye için de ilginç bir süreç başladı. Zira dış politikada artık Kongre’nin iki kanadını da kontrol eden Cumhuriyetçilerin ağırlığı iyice artacak. Seçim sonuçlarını Milliyet için değerlendiren Washington Enstitüsü uzmanlarından Soner Çağaptay’a göre “Artık ‘Amerika Türkiye’ye nasıl bakıyor?’ sorusunun cevabı ‘Hangi Amerika?’ olacak. Çünkü birbirinden tamamen bağımsız çalışan iki Amerika olacak.” 

Tampon bölgeye destek

Cumhuriyetçilerin dış politikada sesinin daha çok duyulması Türkiye için olumlu bir gelişme. Çağaptay, Kongre’nin Suriye dahil bazı konularda Türkiye’nin hassasiyetlerine daha yakın olduğunu hatırlatıyor. Mesela Senato Silahlı Kuvvetler Komitesi’nin başına geçmesi beklenen John McCain uzun süredir Suriye lideri Beşar Esad’a karşı daha sert bir politika uygulanması gerektiğini savunuyor. McCain, Suriye’de tampon bölge ve uçuşa yasak bölge kurulmasının da hayati önem taşıdığını düşünüyor. Dolayısıyla Washington’da Ankara’ya yakın seslerin daha yüksek çıkması bekleniyor.

Yeni Kongre soykırım tasarısı açısından da Türkiye’yi memnun edecek eğilimler taşıyor. Kongre’de her yıl, Demokrat politikacıların girişimiyle 1915 olaylarını soykırım olarak tanıyan bir yasa tasarısı gündeme geliyor. Birçok Cumhuriyetçi politikacı bu tasarıyı desteklese de güvenlik konularına daha çok önem verdikleri için son kertede Türkiye ile ilişkilere öncelik veriyorlar.
Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi Başkanı John Boehner’in soykırım tasarısını gündeme almaya sıcak bakmadığı biliniyor. Kongre’yi yakından takip eden kaynaklar bu nedenle, özellikle de Suriye ve Irak’taki operasyonlar devam ederken 1915 olaylarının 100’üncü yılı olan 2015’te bile soykırımı tanıyan bir yasanın çıkmasının zor olduğunu söylüyor.

Ancak Türkiye için son derece olumlu olan bu tablonun gerçekleşmesi için önemli bir şart var: İsrail’le ilişkilerin normalleşmesi. Türk Amerikan Dernekleri Federasyonu’nun eski başkanı Ali Çınar, Cumhuriyetçi Parti’nin İsrail’e Demokratlardan daha yakın olduğunu hatırlatarak yeni Kongre ile sorun çıkabilecek tek noktanın İsrail olduğunun altını çiziyor. Soner Çağaptay da İsrail ile ilişkilerin normalleşmesinin Türkiye’nin Kongre’deki itibarını artıracağı yorumunu yapıyor. Sonuçta ilişkinin sorunlu devam ettiği bir ortamda Cumhuriyetçilerin İsrail’in arzu ve çıkarlarına öncelik vereceğinden kimse şüphe duymuyor.

Kongre’deki Türk-Dostluk Grubu’nun 148 üyesi vardı. Ancak seçimlerde emekli olan ve koltuğu kaybedenlerle birlikte bu sayı 130’a düştü.

Obama’dan Hamaney’e işbirliği mektubu

ABD Başkanı Barack Obama’nın geçen ay İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e gizli bir mektup göndererek IŞİD’e karşı mücadele için işbirliği teklif ettiği iddia edildi. ABD’nin saygın gazetelerinden Wall Street Journal’da yayınlanan habere göre Obama mektupta IŞİD’le mücadelenin iki ülkenin ortak çıkarı olduğunu vurguladı. Obama mektupta İran’la işbirliğini 24 Kasım’a kadar nükleer anlaşmaya varılması şartına bağladı.

Türkiye için iki kritik senatör

John McCain: Senato Silahlı Kuvvetler Komitesi’nin başına geçmesi beklenen John McCain, Türkiye’yi yakından takip eden bir isim. Suriye konusunda Ankara ile benzer fikirleri var. Ancak McCain’in Türkiye’deki özgürlükler konusunda da hassas olduğu biliniyor. ABD’nin yeni Ankara Büyükelçisi John Bass’in onay oturumunda diplomatı Türkiye’nin ‘otoriterleşmekte olduğunu’ kabul etmeye zorlamıştı.
Bob Corker: Türkiye ile ilgili özel bir duruşu yok. Ancak Senato Dış İlişkiler Komitesi’nde Ermeni ve Rum lobilerine yakınlığıyla tanınan Demokrat Bob Menendez’in yerine başkan olması bekleniyor. Bu durumda Komite’nin Türkiye’ye daha tarafsız yaklaşacağı tahmin ediliyor.

Türk asıllı yargıç tekrar seçildi

ABD’de, Türk asıllı yargıç Ceyhun (Jay) Karahan, önceki gün yapılan ara seçimlerde üst üste üçüncü kez Houston Eyaleti Harris İlçesi Ceza Mahkemesi’ne seçilmeyi başardı. Karahan ABD’de seçimle göreve gelen en üst düzey Türk-Amerikan yetkili. Yargıç Karahan, Galatasaray spor Kulubü’nde boks yaptığı yıllarda Amerikalı bir boksörün davetiyle 1948 yılında New York’a gelen ve beş yıl ABD’de boks yapan Necmettin Oktay Karahan’ın oğlu. 2002 yılında Harris County Ceza Mahkemesi hakimliğine ilk kez seçilen Karahan 2008 ve 2014 yıllarında yapılan seçimleri kazanma başarısı gösterdi. Karahan, seçimin ardından “Üst üste üçüncü kez aynı göreve seçimle geldim. Türk-Amerikan toplumunun daima desteğini hissettim. Daha da önemlisi ABD seçim pusulasında Türk adımı gururla taşıdım” dedi.