Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin'in çıkardığı kararname ile Kırım Tatarlarının 73 yıl önce vatanlarından bir gece içerisinde toplanarak tren vagonlarında Orta Asya'ya sürgün edilmesiyle yaşanan acı, kanayan yara olmayı sürdürüyor.

Ruslar Karadeniz'e çıkmakta engel olarak görüyorlardı

Rusların Karadeniz'e çıkmakta engel olarak gördüğü Kırım yarımadası üzerindeki emellerinden, Kırım Tatarları tarih boyunca zarar gördü.

Rus Çariçesi 2. Katerina döneminde Kırım Tatarlarına yönelik baskı ve imha politikası, Sovyetler Birliği döneminde en acı şekilde tekrarlandı.

Baskı üç yıl önceki ilhakla tekrar başladı

Kırım Tatarları üzerinde baskılar, Rusya'nın yarımadayı üç yıl önce yasa dışı ilhak etmesi sonrası yeniden canlandı.

Osmanlı-Rus savaşı sonunda 1774'te imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı Devleti'nden koparılan Kırım Hanlığı'nı 1783'te Rusya'nın işgal etmesiyle Kırım Tatarlarının zorlu günleri başladı. Rusların politikaları sonucu Kırım Tatarları Osmanlı Devleti'nde farklı bölgelere göç etmek zorunda kaldı.

İkinci Dünya Savaşı başladıktan bir süre sonra Sovyet Rusyası, Kırım'ı Almanlara bırakmak zorunda kaldı. Kırım Tatarları, Sovyet saflarında Nazi Almanyası'na karşı başarılı bir şekilde mücadele verse de Rus komutanların "Almanlarla iş birliği" yaptıkları yönünde suçlamalarına maruz kaldı.

Kızıl Ordu'nun Kırım'ı Almanlardan geri almasının ardından Kırım Tatarları baskı görmeye başladı. Kırım Tatarlarının aleyhinde hazırlanan raporlar, Sovyet yönetimine iletildi ve Kırım Tatarlarının yurtlarından tamamen sürülmesi talep edildi.

Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin'in gizli kararnamesiyle Kırım Tatarlarının Orta Asya'da belirli yerlere sürgün edilmesine karar verildi. Kırım Tatarlarının sürgünü, 20 Mayıs'ta başlatılıp 1 Temmuz'da sonuçlandırılmak isteniyordu. Ancak operasyon iki gün önceye alındı. 

18 Mayıs 1944 saat 03.00

Kırım Tatar sürgünü 18 Mayıs 1944'te saat 03.00 sıralarında başlatıldı. Operasyonun 1 Haziran'a kadar tamamlanması emredildi.

Yetişkin erkekler Sovyet ordusunda savaştığından geride kalan kadınlar, çocuklar ve yaşlılar Sovyet askerleri tarafından uyandırılarak 15 dakika içinde meydanlarda toparlandı ve tren vagonlarına dolduruldu. 250 bine yakın Kırım Tatarı, üç gün içinde hayvanların taşındığı vagonlarla Orta Asya'ya sürgün edildi. Sürgüne gönderilenlerin yarısına yakını hayatını kaybetti.

Kırım Tatarları yarımadadan çıkarıldıktan sonra Türk kültürü ve diğer toplulukların izleri silinmeye çalışıldı. Sürgünün yaşandığı yılın sonunda Sovyet yönetimi çıkardığı kararla Kırım'daki bütün Türkçe yer isimlerini Rusça isimlerle değiştirdi. Kırım, Stalin'in ölümünden sonra Ukrayna'nın Rusya'ya bağlanışının yıl dönümü nedeniyle Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne hediye edildi. 1965'ten itibaren Kırım'dan sürgün edilen Tatarlar yarımadaya ziyaretlerini arttırdı ve Kırım'a dönmek için siyasi faaliyetlere başladı.

Kırım Tatarlarının 1944'ten bu yana vatana dönmek için verdiği mücadele, Sovyetler Birliği'nin dağılmasına kadar sürdü. Sovyetler sonrası Kırım Tatarlarının vatanı, Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti oldu.

Ruslar 2014'te yasa dışı olarak ilhak etti, baskılar tekrar arttı

Ukrayna'da Batı yanlılarının yönetimi ele geçirmesiyle Rusya Kırım'ı 2014'te yasa dışı olarak ilhak etti. Kırım Tatarları yeniden 2. Katerina ve Stalin döneminde olduğu gibi baskı politikasına maruz kaldı.

Kırım Tatarları arasında potansiyel tehlike görülenler hapse atıldı ve yarımadaya girişi yasaklandı. Kırım Tatar halkının lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ve Kırım Türklerinin iradesini temsil eden Kırım Tatar Milli Meclisi'nin Başkanı Refat Çubarov'a yarımadaya giriş yasağı konuldu.

Kırım Tatar Milli Meclisi, "aşırıcı örgüt" kapsamına alınarak faaliyetleri yasaklandı. Meclisle doğrudan bağı olan iki bin 500 Tatar ile onlarla ilişkisi olan herkes aşırıcı örgüt üyesi durumuna düştü.

Rus yönetiminin baskısı nedeniyle binlerce Kırım Tatarı yarımadayı terk etmek zorunda kaldı.

Yarımadada, Kırım Tatar halkının evlerine, camilere, çocuk yuvalarına yapılan baskınlar ve "terör örgütüne üye" olma suçlamasıyla gözaltılar devam ediyor.

***

Kırım Tatarları, yarımadada Rusya'nın sistematik olarak insan haklarını ihlal eden uygulamalara gittiğine dikkati çekerek, Birleşmiş Milletler (BM) üyesi ülkeleri ve uluslararası kuruluşları bu ihlalleri engellemeye çağırdı.

Kırım Tatarları'ndan BM'ye çağrı

AA