Halepçe Katliâmı bundan tam 31 yıl önce, İran-Irak Savaşı döneminde Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin’in Kürtlere karşı başlattığı Enfal Hareketi’nin son aşaması olarak gerçekleşti. Saddam Hüseyin, savaşta İran’a destek vermekle suçladığı Halepçe halkının bombalanması talimatını verdi. Bunun üzerine Irak ordusuna ait savaş uçakları, 16 Mart 1988’de Halepçe semalarından halkın üzerine gaz bombaları yağdırdı. Saldırıda yaklaşık 5 bin kişi ölmüş, 7 binden fazlası da yaralanmıştı. 

5 bin kişi öldü, 7 bin kişi yaralandı 

Saddam Hüseyin’in 23 Şubat-16 Eylül 1988 tarihleri arasında El-Enfal Harekâtı’nı şiddetlendirdiği dönemde Mart ayının ortasında İran ordusu Zafer-7 Harekâtı adlı genel taarruzu başlattı. Celal Talabani liderliğindeki Kürdistan Yurtseverler Birliği’ne bağlı Peşmergeler de İran ordusu ile işbirliği yaparak Halepçe kasabasına girdi ve isyan başlattı. Baasçıların “harekât”, Kürtlerin ise “katliâm” diye adlandırdıkları Enfal Operasyonu, 1986-1989 tarihleri arasında yapıldı. Tarihî kaynaklara göre dönemin Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin’in emriyle başlatılan Enfal Operasyonları’nda 150 bin civarında insan katledildi. Bu katliâmların bir kısmı kimyasal silâh kullanımı şeklinde oldu. 1988’de gerçekleştirilen Halepçe Katliâmı’nda ise zehirli gaz saldırısında 5 bin kişi öldü, 7 bin kişi yaralandı.

Elma kokusu ile gelen saldırı 

Halepçe Katliâmı sırasında ortalığa keskin bir elma kokusu yayıldığı ve çocukların kokuya doğru koştuğu söylenir. Son sözleri ise ‘Daye behna seva te’ yani ‘Anne elma kokusu geliyor’ oldu. Saddam Hüseyin İran ordusunun ilerleyişini durdurmak için Irak Ordusu’nun Kuzey Cephesi Komutanı olan Korgeneral Alî Hasan al-Majîd al-Tikritî’ye (batı medyası tarafından ‘Kimyasal Ali’ lâkabı ile bilinir) zehirli gaz bombaları kullanmayı emretti. 16 Mart 1988’de zehirli gaz bombalarını taşıyan sekiz MiG-23 uçağı tarafından Halepçe kasabasına bombardıman düzenlendi. Halepçe sakinleri, İran askerleri ve Peşmergelerle birlikte 5.000’den fazla insanın öldüğü, 7.000’den fazla insanın da yaralandığı tahmin ediliyordu. Ancak Irak Savaşı’ndan sonra bölgeye giren yabancılar tarafından bu rakamın daha da büyük olduğu tesbit edildi.

Soykırım olarak tanındı

Saddam Hüseyin, Halepçe Katliâmı’nda Kürtlere karşı soykırım yaptığı suçlamasıyla da yargılanırken, başka bir katliâm suçundan Duceyil Katliâmı’nda, insanlığa karşı işlenen suçlardan mahkûm edildi ve asılarak idamına karar verildi. (5 Kasım 2006) 1 Mart 2010’da Irak Yüksek Ceza Mahkemesi Halepçe Katliâmı soykırım olarak tanıdı. Kürdistan Bölgesel Yönetimi tarafından memnuniyetle karşılandı.