Kültür-Sanat

Geçmişten günümüze “Kafa kâğıdı”mız sergide

HALK arasında, kimlik, kafa kâğıdı, kafa koçanı, nüfus kâğıdı, nüfus tezkeresi gibi adlarla da anılan nüfus cüzdanları, ülkemizde ilk kez günümüzden 128 yıl önce yapılan nüfus sayımından sonra ‘’Aliye-i Osmaniye Tezkeresi’’ adıyla kullanılmaya başlandı.

Nüfus cüzdanları, günümüze kadar 6 kez değiştirildi.

AA muhabirinin yaptığı araştırmaya göre, Osmanlı döneminde ilk kez nüfus cüzdanı olarak kabul edilen resmî belge 1882 yılında düzenlendi. ‘’Aliye-i Osmaniye Tezkeresi’’ adıyla düzenlenen ilk nüfus belgesi, 24x34 santim ebadında tek yaprak çizgili kâğıda Osmanlıca yazılı olarak hazırlandı. Cumhuriyetin kurulmasından sonra 1927 yılında ilk nüfus sayımı yapıldı ve herkese nüfus cüzdanı verilmesi kararlaştırıldı.

Nüfus sayımından 1 yıl sonra 1928 yılında yürürlüğe giren, Osmanlı Türkçesi’yle hazırlanan ve 32 sayfadan oluşan nüfus cüzdanları 1929 yılına kadar kullanıldı.

1929 yılında Lâtin alfabesi ile düzenlenen yeni nüfus cüzdanları ise tam 62 yıl kullanılarak, en uzun süreli nüfus cüzdanı olarak anılarda kaldı.

Kurşunî renkli cilt kapağında kırmızı renkli ay yıldız bulunan, 32 sayfadan oluşan, içerisinde askerlik yoklaması ve askerlik hizmetiyle ilgili bölümler de bulunan nüfus cüzdanları, 1991 yılından itibaren yürürlükten kaldırılarak yapılacak her türlü resmî işlemlerde geçersiz sayıldı.

Halen kullanmakta olduğumuz nüfus cüzdanı ise 1 Haziran 1976 tarihinde yürürlüğe girdi.

Tek yapraklı yeni nüfus cüzdanlarımız, kadınlar için sarı, erkekler için de mavi renkli olarak düzenlendi. 29 Ekim 2000 tarihinde bilgisayar ortamında tutulan nüfus kütükleriyle eşleştirme yapılarak 2001 yılında basılan yeni nüfus cüzdanlarına T.C. kimlik numaraları yazılmaya başlandı.

Son olarak uygulamaya girecek olan çipli kimlik kartları ise halen pilot bölge olarak seçilen Bolu ilinde 2009 yılından itibaren kullanılmaya başlandı. Yetkililer, çipli kimlik kartlarının, 2011 yılında alt yapı çalışmalarının başlaması ile birlikte muhtemelen 2012 yılından itibaren yaygın olarak kullanılmasının planlandığını kaydetti.

20.10.2010