Dünya

Economist: Türk-Ermeni ilişkileri düzelmezse soykırımın önü açılır

İngİlİz Economist dergisi, Türk hükümetinin Ermenistan’la protokolleri imzaladığında bunun komşularıyla “sıfır problem” politikasının açık bir başarısı olarak gözüktüğünü, ancak eski husûmetlerin ortadan kaldırılmasının kolay olmadığını belirtti.

Derginin bu haftaki sayısında, Türkiye-Ermenistan ilişkileriyle ilgili olarak, “Türkiye ve Ermenistan: Sıfır İlerleme” başlıklı bir makaleye yer verildi. Türk hükümetinin Ekim ayında Ermenistan’la protokolleri imzaladığında, bunun komşularıyla “sıfır problem” politikasının açık bir başarısı olarak gözüktüğünü yazan Economist, “Eski düşmanlar, ilişkileri geliştirmeye ve ortak sınırı açmaya karar verdi. Anlaşma, 1915 olaylarını araştırmak için tarihçilerden oluşacak ortak komiteler oluşturarak, geçmişin hayaletlerini gömme umudunu sundu” yorumunu yaptı.

Ancak eski husûmetleri ortadan kaldırmanın kolay olmadığının belirtildiği makalede, anlaşmanın imzalanmasından sadece bir gün sonra, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, bu anlaşmaların Ermenistan Yukarı Karabağ’dan çekilmedikçe uygulanamayacağını söylediğini kaydetti. “Türkiye’nin şimdi yeni bir ‘öfke krizi’ geçirdiği” öne sürülen makalede, bunun “Anayasa Mahkemesinin protokolleri, 1915 olaylarının ‘soykırım’ olarak dünya tarafından tanınmasının da içerdiği gerekçeli kararla onaylaması” nedeniyle olduğu kaydedildi. Makalede, Türkiye’nin mahkemenin gerekçeli kararını geri çekmesini istediği, birçok kişininse Türk hükümetinin ülkedeki milliyetçilerle Azeriler arasında sıkıştığını düşündüğü belirtildi.

Ermenistan’ın onaylanması için protokolleri parlamentosuna sunduğunu hatırlatan dergi, şu yorumu yaptı: “Türkiye soyutlanmış gözüküyor. En önemli müttefiki ve anlaşmanın en büyük destekçisi Amerika, Ermenistan’ın tarafında. Rusya, Washington’un da paylaştığı, Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin Yukarı Karabağ ile ilişkilendirilmemesi gerektiği görüşünü savunuyor.” “Ermenistan Anayasa Mahkemesinin verdiği kararla, ülkede ‘Türkiye’nin doğusunun Ermenistan’a ait olduğunu’ savunan koyu milliyetçilerin isteklerine cevap vermiş olabileceği” yorumunu yapan dergi, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın Türk parlamentosu onaylamadan protokollerin ülkesinde onaylanmayacağını söylediğini belirtti. Amerika’nın süreci yakından izlediğine de dikkat çeken Economist, şunları kaydetti: “Eğer anlaşma başarısız olursa, Kongre’nin 1915 olaylarını ‘soykırım’ olarak tanımasının yolu açık bırakılmış olur. Bunun sonucunda da, Türkiye’deki Amerikan karşıtlığı duygular tetiklenebilir, ki bu da Ankara’yı misilleme yapmaktan başka seçeneği olmadığı duygusunda bırakmak için yeterli güce sahip. Bir seçenek, Amerikalıları İncirlik hava üssünden kovmak olabilir.”

20.02.2010

Kıbrıs’ta anlaşma yok, umut var

İspanya Dışişleri Bakanı Miguel Angel Moratinos, İspanya’nın AB dönem başkanlığında 48 günlük çalışmasını, gündemdeki uluslar arası konuları ve ekonomik krize karşı alınan tedbirleri değerlendirdi.

Brüksel’de 22 Şubatta AB Genel İşler Konseyi toplantısına katılacak olmasından dolayı Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile Pazar günü bir görüşme yapacağını belirten Moratinos, öncelikli olarak nükleer enerji programından dolayı uluslar arası toplumla sorun yaşayan İran’a Davutoğlu’nun yaptığı son ziyaretin ayrıntıları, Orta Doğu krizindeki çözüm arayışları, Kıbrıs meselesi ve İspanya’nın Türkiye’nin AB ile yürüttüğü müzakere sürecine verdiği desteğin görüşüleceğini kaydetti.

Türkiye’nin AB’ye üyelik müzakerelerinde yeni başlıkların açılmasından yana olduklarını bildiren Moratinos, “Yeni AB Komisyonunun tam olarak çalışmalarına başlamasını bekliyoruz. Komisyonun tutumunu değerlendirerek, yeni başlıkların açılmasını isteyeceğiz” şeklinde konuştu.

Moratinos, Türkiye’den 10, İspanya’dan 6 bakanın katılacağı hükümetler arası zirvede ikili siyasî ve ekonomik ilişkilerin dışında Orta Doğu, İran, Afganistan, Pakistan, Balkanlar, Akdeniz İçin Birlik, iklim değişikliği, Medeniyetler İttifakı, ekonomik kriz ve enerji konularının da görüşüleceğini belirtti. Türkiye’nin AB’ye girişine verdikleri desteği yineleyeceklerini ifade eden İspanyol Bakan, “Türkiye ile ilişkilerimiz mükemmel, hiçbir sorunumuz yok” dedi.

Kıbrıs’ta taraflar arasında yoğunlaştırılmış müzakerelerin devam ettiğini hatırlatan İspanya Dışişleri Bakanı, “BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Kıbrıs’ta iki tarafı da ziyaret ederek, tarihi sözlerin tutulması çağrısında bulundu. 2-3 önemli alanda yürütülen müzakerelerde henüz anlaşma yok, ama ilerlemeler umut verici, yakından takip ediyoruz. Bütün taraflarla bağlantı içindeyiz. Biz ilerleme kaydedilmesini umuyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

İRAN-ORTA DOĞU

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumunun tekliflerinin İran tarafından kabul edilmesi beklentisini dile getiren Moratinos, bu konuda Türkiye’nin yaptığı arabuluculuğun önemli olduğunu ifade etti. İran’ın nükleer enerji programıyla ilgili şimdiye kadarki BM Güvenlik Konseyi, ABD ve AB’nin tutumunun “zaman kazanmak, eski teklifleri yinelemek” olduğunu kaydeden Moratinos, “İran’a karşı yeni tedbirler alınacak. Tabiî ki bu, askerî değil, diplomatik olacak” dedi. Orta Doğu’da İsrail ile Filistin arasında diyaloğun başlatılması ve Suriye-İsrail ilişkilerinde ilerleme kaydedilmesi için çalıştıklarını kaydeden Moratinos, ABD’nin uzun bir aradan sonra Şam’a tekrardan büyükelçi göndermesinin “iyi bir haber” olduğunu vurguladı.

20.02.2010

Rusya’da, güvenlik reformu sürüyor

Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev kanun dışına çıkan, rüşvet alan ve vatandaşa sıkıntı veren polis teşkilâtına ateş püskürdü.

16 polis generali ve iki İçişleri Bakan Yardımcısı’nı görevden alan Rusya lideri, merkezde görevli polis sayısının da kısa sürede 19 bin 970’den 10 bine düşürülmesini istedi. Rusya İçişleri Bakanlığı polis teşkilâtı üst düzey görevlileri ile bir toplantı gerçekleştiren Medvedev, güvenlik güçlerinin reform sürecinin bir an önce tamamlanmasını istedi. Medvedev yasalara uymayan polislerin sert bir şekilde cezalandırılmalarını isterken, yoğun bürokrasiden de şikâyet etti.

20.02.2010

Medvedev’in pilotu öldü

Kİmlİğİ belirsiz iki kişinin bıçaklı saldırısına uğrayan Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in görevli pilotlarından İvan Loginovski (41) öldü.

Rusya Başsavcılığı olayla ilgili soruşturma başlattı. Rusya Devlet Başkanlığı’nın özel Rossiya pilot ekibinde görevli Loginovski’nin Moskova’nın Bogdanovski sokağında kimliği belirsiz iki kişinin saldırısına uğradığı belirtildi. Moskova Emniyet Müdürlüğü yetkilisi Aleksey Savelyev, olayın gece geç saatlerde meydana geldiği bilgisini verdi.

20.02.2010

İngiltere, Mabhuh suikastının takipçisi

İngİltere’de, Dubai’de geçen ay Mahmud El Mabhuh isimli Hamas liderinin öldürülmesi olayının zanlılarının “sahte pasaport” taşımalarıyla ilgili tartışmalar ülke gündemini meşgul etmeye devam ediyor.

İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband BBC’ye yaptığı açıklamada, hükümetin başlattığı soruşturmanın ciddiyetle ele alınacağını, “İngiliz pasaportlarına yapılan bir müdahalenin kabul edilemez” olduğunu ve konuyu sonuna kadar takip edeceklerini söyledi. İngiliz hükümeti pasaportlardaki tahrifatla ilgili soruşturmayı ülkedeki Ağır Organize Suçlarla Mücadele Ajansı (SOCA) ile yürütecek, aynı zamanda Birleşik Arap Emirlikleri yetkilileriyle işbirliği yapacak. İsrail’in Londra Büyükelçisi Ron Prosor’u Dışişleri Bakanlığına çağırarak konuyla ilgili bilgi alan İngiltere, İsrail’in başlatılan soruşturma çerçevesinde işbirliği yapmasını bekliyor. Miliband, bu konunun “diplomatik bir hikâye olduğu kadar insanî bir hikâye” olduğunu ifade ederek, pasaportlarda isimleri geçen ve İsrail’de yaşayan altı İngiliz vatandaşına gerekli konsolosluk desteğinin sağlanacağını duyurdu. Altı kişinin, hem İsrail hem de İngiltere vatandaşlığı bulunduğu belirtilmişti. Ülkedeki muhalefet partileri de, hükümetin İsrail’e konuyla ilgili baskı yapmasını istedi.

20.02.2010

AİHM’in hızlı işlemesi için tedbir alınacak

Avrupa Konseyi üyeleri, yoğunluktan dolayı karar veremez hale gelen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin hızlı işlemesini sağlayacak tedbirler alınması çağrısı yaptı.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Dönem Başkanı İsviçre’nin evsahipliğinde düzenlenen AİHM’nin Geleceği konferansının sonuç bildirgesinde, “AİHM’de başvuruların kararlardan çok daha hızlı artmasından duyulan derin endişe” dile getirilerek, bu durumun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin faaliyet ve saygınlığına zarar verdiği belirtildi. Sonuç bildirgesinde, AİHM’nin hızlı işleyebilmesi için mahkemenin alması gereken tedbirler arasında, dayanaksız başvuruların etkin şekilde filtrelenmesi ve daha önce içtihat kararlarının verildiği konularda sadece zaman kaybına sebep olan yeni başvuruların önlenmesine vurgu yapıldı.

20.02.2010

ABD, ölen siviller için tazminat verecekmiş

ABD, Afganistan’ın Helmand vilayetinde geçen hafta başlatılan geniş çaplı operasyonda yol açılacak sivil can kaybı ve maddî hasarı tazmin edecek.

Operasyonda bir çocuğun ya da yetişkinin ölmesi halinde 1500-2000 dolar, yaralanması durumunda da 600 ila 1500 dolar ödenecek. İmha edilen bir araca 500 ila 2500 dolar, zarar görecek ekili alan içinse 50 ile 250 dolar arasında ödeme yapılacak. Amerikalı askerî yetkililer, militanlarla ilgili “faydalı” istihbarat toplayanların da ödüllendirileceğini belirtti.

20.02.2010

İran, ilk yerli muhribini denize indirdi

İran, ‘’Cameran’’ adlı ilk yerli yapım muhribin Basra Körfezi’nde dinî lider Ayetullah Ali Hamaney’in huzurunda törenle denize indirildiğini duyurdu.

Devlet televizyonu, İran Deniz Kuvvetleri ve Savunma Bakanlığı tarafından yapılan güdümlü füze muhribinin aynı anda su altı ve hava saldırılarına karşı koyabilecek kapasitede olduğunu aktardı. Modern radar sistemi ve elektronik savaş donanımlı muhribin hareket kabiliyetinin, deniz hız birimi 30 knots’a kadar çıkabildiği kaydedildi. Torpido ve diğer deniz topları taşıyan muhribin aynı zamanda denizden havaya füze fırlatma sistemine sahip olduğu ifade edildi. Helikopterlerin iniş kalkış yapabileceği, yaklaşık 1500 ton ağırlığında ve 94 metre uzunluğunda olan muhripte 120 ila 140 personelin görev yapabileceği belirtildi. Yerli uzman ve imkânlarla üretilen ilk muhribin İran donanmasında bir ilk ve dönüm noktası olduğu, ikinci muhribin yapımının ise sürdüğü bildirildi.

20.02.2010

Çin medyası ABD’ye ateş püskürdü

Çİn devlet medyası, ABD Başkanı Barack Obama’nın Tibet’in sürgündeki dinî lideri Dalay Lama ile görüşmesinin ardından Amerikan yönetimi suçlayıcı haberlere yer verdi.

Resmî Xinhua ajansı, konuyla ilgili haberinde, “Obama, Çin’in bütün tepkilerine rağmen Dalay Lama ile görüştü. Dışişleri Bakanlığı Sözcülerinden Ma Zhao Xu’nün bütün sertliği ile yapılan ikazlara rağmen bu buluşma gerçekleşti’’ denildi. Haberde, 1991 yılından itibaren ABD Başkanları’nın birçok kez Dalay Lama ile görüştüğünü hatırlatan ajans, bu sayıyı 11 olarak verdi.

20.02.2010