Bölgesel eşitsizlik artıyor

DEVLETİN gelir ve gider rakamları, bölgesel eşit-sizliği de gözler önüne serdi. Geçen yıl 7 bölgenin 3’ünde devletin elde ettiği gelir, giderleri aşarken, Hazine’den kişi başına en fazla parayı da Doğu Anadolu aldı.

Maliye Bakanlığı Kamu Hesapları Bülteni verilerinden yapılan hesaplamalara göre, 2009 yılı 4 bölgede açıkla geride bırakıldı. Devlet, sadece Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgelerinde verdiğinden fazlasını geri aldı. Geçen yıl 267 milyar 275 milyon 85 bin liralık harcamanın 167 milyar 69 milyon 669 bin lirası merkezde yapıldı. Bunun da çok önemli bölümünü faiz ödemeleri ile sosyal güvenlik açıklarının kapatılması için Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan para transferleri oluşturdu. 100 milyar 205 milyon 416 bin lira da illerde harcandı. 215 milyar 60 milyon 457 bin liralık gelirin de 23 milyar 938 milyon 58 bin lirası merkezde, geri kalanı illerde toplandı. Marmara Bölgesi, Hazineye vergi ve diğer gelir kalemleri karşılığında 113 milyar 154 milyon 166 bin lira katkıda bulundu. Böylece Marmara Bölgesi merkez dahil geçen yıl Hazineye giren paranın yüzde 52,6’sını tek başına karşıladı. Buna karşılık devletin Marmara’ya yaptığı toplam harcama 20 milyar 234 milyon 978 bin lira oldu. Bu rakamla Marmara bölgesi merkez dahil toplam bütçe harcamalarından yüzde 7,6, merkez haricinde ise yüzde 20,2’lik pay aldı. İç Anadolu bölgesinde de 33 milyar 834 milyon 92 bin lira gelir elde edilirken, bu bölgeye 26 milyar 418 milyon 192 bin lira harcama yapıldı. Yıl içerisinde Ege bölgesinin Hazineye yaptığı katkı 23 milyar 157 milyon 72 bin lira, devletin bu bölgedeki harcaması da 11 milyar 308 milyon 399 bin lira oldu. Marmara, Ege ve İç Anadolu’nun yıl içinde Hazineye aktardığı para ise 170 milyar 145 milyon 330 bin lirayı buldu. Söz konusu rakam, Türkiye genelinde toplanan gelirin yüzde 79,1’ini oluşturdu.

DOĞU VE GÜNEYDOĞUYA 20,4 MİLYAR LİRA

AKTARILDI

DEVLET bütçesi, 2009’da Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yüksek oranda açık verirken, Akdeniz’de giderler, gelirleri çok az aştı. Akdeniz’de 10 milyar 853 milyon 542 bin liralık gidere karşılık, 10 milyar 844 milyon 825 bin lira gelir elde edildi. Karadeniz’de ise harcamalar, gelirleri ikiye katladı. 5 milyar 353 milyon 162 bin liralık gelire karşılık, bölgeye 11 milyar 30 milyon 348 bin lira harcama yapıldı. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ya da Hazineden 20,4 milyar lira aktarıldı. Doğu Anadolu’da toplam gelir 2 milyar 231 milyon 76 bin lira, toplam harcama 11 milyar 548 milyon 358 bin lira, Güneydoğu Anadolu’da ise toplam gelir 2 milyar 484 mil-yon 996 bin lira, toplam gider de 8 milyar 811 milyon 609 bin lira şeklinde gerçekleşti.

KİŞİ BAŞINA EN FAZLA PARA DA DOĞU’YA

BU ARADA bölgeler arası kişi başına harcama ve gelir rakamları da, en fazla paranın Doğu Anadolu’ya, en az paranın ise Ege bölgesine harcandığını ortaya koydu. Doğu Anadolu bölgesinde kişi başına 2.062,1 liralık harcamaya karşılık, kişi başına sadece 344,9 lira gelir elde edildi. Güneydoğu Anadolu’da ise kişi başına gelir 327,6 lirada kaldı. Devlet, Güneydoğu’da kişi başına 1.342,7 lira harcamada bulundu. Kişi başına harcama tutarı, Karadeniz’de 1.538,5 lira, Akdeniz’de 1.311,4 lira, İç Anadolu’da 1.600,8 lira, Ege’de 1.143,8 lira, Marmara’da ise 1.228,8 lira oldu. Bu bölgelerden Karadeniz’de kişi başına gelir 669,4 lira, Akdeniz’de 911,3 lira, İç Anadolu’da 1.116,5, Ege’de 1.308,8 lira, Marmara’da ise 2.944,3 lira şeklinde hesaplandı.

27.01.2010