Kültür-Sanat

Fârâbî’nin 12 makamı bu albümde

İSTANBUL Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş., Fârâbî’nin 12 makam tasnifini uygulayarak, Türk makam musikîsinin 12 dev eserini “Musikî Şifa” adlı albümde topladı.

Günümüzde müzikle tedavi uygulaması psikolojik hastalıklarla sınırlı olsa da; geçmişte bu yöntemden, diş ağrısından iç hastalıklara kadar pek çok alanda yararlanılmıştır. Türk hekimi Şuuri, Tadil-i Emzice adlı eserinde müzik yoluyla bütün hastalıkların tedavi edilebileceğini savunurken, büyük İslâm filozofu Fârâbî de yaptığı tasnifte,12 makamın hangi ruh hallerine iyi geldiğini ve günün hangi vaktinde dinlenirse etkili olduğunu yazmıştır.

Albümün Genel Sanat Yönetmeni Ruhi Ayangil, musikî ile tedavi konusunda önemli bir dayanak noktası oluşturan on iki makam tasnifini takdim yazısında şöyle anlatıyor; “Fârâbî yaptığı bu tasnif ile musikî makamlarının insan ruhunu günün hangi saatlerinde nasıl etkilediğini öngörmüştür. Rast makamı: İnsana neş’e ve huzur duygusu verir (güneş iki mızrak boyu yükselince etkilidir); Rehâvî makamı: İnsana beka’ yani sonsuzluk düşüncesi verir (yalancı sabah yani imsak vakti etkilidir); Kûçek Makamı: Hüzün, elem, keder duygusu verir (uyku zamanı etkilidir); Büzürg Makamı: İnsanda korku duygusu uyandırır (yatsıdan sonra etkilidir); Isfahan Makamı: Hareket kabiliyeti ve güven hissi verir (gün batarken etkilidir); Nevâ Makamı: Lezzet ve ferahlık duygusu verir (akşam vakti etkilidir); Uşşak Makamı: Gülme duygusu uyandırır (öğle vaktinde etkilidir); Zirgüle makamı: Uyku hali verir (sabah ve öğle arası etkilidir); Sabâ makamı: Şecaat yani cesaret ve kuvvet verir; Bûselik makamı: Güç, kuvvet verir (kuşluk vaktide yani güneşin doğmasından kırkbeş dakika sonra etkilidir); Hüseynî makamı: Barış, sakinlik ve rahatlık hissi verir (sabahleyin etkilidir); Hicaz makamı: Tevazu yani alçak gönüllülük verir.”

Batıda akıl hastaneleri dolup taşarken, hangi makamın hangi derde ilâç olduğunu araştıran, bulan ve uygulayan bir kültürün çok önemli bir halkasını dinleyici ile buluşturan albüm, İBB Kültür A.Ş.’ye bağlı İstanbul Kitapçısı’nda satışa sunuldu.

01.10.2009