|
Baharda kırlara çıkar, birkaç saat kalırdı
Emirdağ talebeleri, Üstadın Emirdağ’ındaki hayatına dâir diyorlar ki:
“Üstad Emirdağ’ında dâimî tarassud altında bulunuyordu. Açık havalarda gezmeye çıkardı. Üstadın, bahar ve yaz mevsimlerinde mutlaka kırlara çıkmak âdeti idi. Yalnız başına gider, birkaç saat kalır, sonra evine dönerdi. Kırlara çıktığı zaman, çok defa arkasından takip ettirilirdi. Bâzan bekçiler, bâzan jandarmalar takip ederdi. Hattâ bir defa arkasından kurşun attırılmış, fakat isâbet etmemiştir. Birgün, bir resmî memur, arkasından koşarak, “Dışarı çıkmak yasak. Başına bere koyamazsın, sarık saramazsın” diye mütehakkimâne ve mütecâvizâne ifadeler kullanmış; Üstad da geriye dönmüştür. Bu tarz muâmeleler çoktur.”
Üstadın Emirdağ’daki hizmeti ve meşgalesi, başka yerlerde olduğu gibi, yalnız bir vazifeye münhasır değildi. Gerek Lâhikalardaki mektuplardan, gerek ziyâretine gelen dostların ve eski ilim arkadaşları ve talebelerinin ihbârından ve gerekse de kendine yakından alâkadar olan talebe, komşu ve halkların müşâhedâtından anlaşılıyor ki, hakka müteveccih, hakîkatten nebeân eden müteaddit hizmetleri, vazifeleri vardı ve herbir günde de bu vazifelerini îfâya çalışırdı. Hakaik-ı Kur’âniye nurları olan Sözler, Lem’alar gibi eserlerini telif, tashih ve neşr ile meşgul olmakla beraber, kelimât-ı kudret olan masnûât ve mevcudâtı seyr ve temâşâya, kitâb-ı kâinatı mütâlâaya çok müştak idi. Zemin yüzünde yazılan, bahar sahifesinde teşhir edilen rahmet ve hikmetin mu’cizeli eserlerini, eşcar ve nebâtât ve hayvanâttaki san'at-ı İlâhiyenin hârikalarını, sîmâlarında parıldayan Tevhid sikkelerini okumaya ziyâdesiyle meftun idi. Böylece, hakaik-ı îmâniyenin, Mârifetullâhın nihayetsiz ufuklarında hakkalyakîn mertebesinde kanat açıp geziyordu.
Esâsen, Kur’ân’dan aldığı mesleğinin bir esâsı tefekkürdür. Eserlerinde insanı dâimâ tefekküre sevk eder ve tefekkürü ders verir. İlim ve tefekkür ile kazanılan mârifet-i İlâhiyenin, ruh için kâinat vüs’atinde bir genişlik temin ettiğini ve herbir şeyde Sâni-i Vâhide işaretler, delil ve âyetler bulunduğunu ifade eder; “Bir saat tefekkür, bir sene nâfile ibadetten daha hayırlıdır” sırrına göre hareket ederdi.
Tarihçe-i Hayat, s. 400
Yedinci sahife: O ni'metlerde, o neticelerde, öyle lemeât-ı hüsün ve cemâl görünüyor ki, hakiki bir şevk ve şefkatle yoğrulmuş hâlis bir şükür ve sâfî bir muhabbete lâyık olur. O sahifede, yâ Cemîl-i Zülkemâl, yâ Kâmil-i Zülcemâl isimleri yazılı okunuyor.
İşte, yalnız bir güzel çiçek ve hasnâ bir insan ve yalnız maddî ve zâhir sûretinde bu kadar esmâyı gösterirse, acaba umum çiçekler ve bütün zîhayat ve büyük ve küllî mevcudât ne derece ulvî ve küllî esmâyı okutuyor, kıyas edebilirsin.
Hem insan ruh, kalb, akıl cihetiyle hayat ve letâif sahifeleriyle Hayy, Kayyûm ve Muhyî gibi ne kadar esmâ-i kudsiye-i nurâniyeyi okur ve okutturur, kıyas edebilirsin.
İşte, Cennet bir çiçektir. Hûri tâifesi dahi bir çiçektir. Rûy-i zemin dahi bir çiçektir. Bahar da bir çiçektir. Semâ da bir çiçektir; yıldızlar, o çiçeğin yaldızlı nakışlarıdır. Güneş de bir çiçektir; ziyâsındaki yedi rengi, o çiçeğin nakışlı boyalarıdır. Âlem, güzel ve büyük bir insandır; nasıl ki insan, küçük bir âlemdir.
Sözler, s. 576, 577
Lügatçe:
tarassud: Gözetleme.
mütehakkimâne: Zorbalık ederek.
münhasır: Yalnız birşeye veya kimseye ait olan, mahsus olan, tek bir şeye ait olan.
|
