Dünya

Cumhuriyetçi Demokrat farkı

McCain kazanırsa ilk işi İran'ı vurmak olur. Obama gelirse insan haklarını öne çıkarır.

Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) uzmanlarından Şanlı Bahadır Koç, ABD’de bu yıl yapılacak başkanlık seçimini kazanması halinde, Cumhuriyetçi Parti adayı John McCain’in ilk yılında İran’a askerî müdahalede bulunabileceğini söyledi. AA muhabirinin ABD’deki başkanlık seçimleri, adaylar ve seçimlerin Türk-Amerikan ilişkilerine muhtemel etkilerine dair sorularını cevaplayan Koç, seçimlerde Demokrat Parti’nin şansının Cumhuriyetçilere göre daha fazla olduğunu savundu.

Cumhuriyetçilerin 8 yıldır yıprandığını, Bush yönetimine çok büyük tepki olduğunu belirten Koç, “Cumhuriyetçiler, son 10 seçimin 7’sini kazanarak 40 yılda Amerikan siyasetini büyük ölçüde domine etti. Bu hakimiyet şimdi sona eriyor, hatta belki de Demokratların 2006’daki Kongre seçimlerinde önemli başarılar elde etmesiyle sona erdi. Bu seçim de onun taçlandırılması olacak” dedi. Demokratların ise ancak hata yapması durumunda kaybedebileceğini belirten Koç, bu partinin başkan adayı Barack Obama’nın siyahların yanı sıra “iyi eğitimli, bağımsız, her seçimde kafasına uyan adaya oy veren ortadaki seçmenlerin” önemli bir kısmına hitap ettiğini belirtti. Koç, yine de “derisinin rengi, fazla elitist olması ve Amerikan toplumunun geneliyle sınırlı ilişkide gösterilmesi” dolayısıyla Obama’nın bazı dezavantajları bulunduğunu, yaşlı kadınlar, çalışan düşük eğitim ve gelirden beyaz erkek ve kısmen Hispaniklerin Obama’dan uzak durduğunu söyledi. “McCain başkan olursa ilk yılında İran’ı vurması benim için sürpriz olmaz” diyen Koç, Obama’nın da İran’ı vurabileceğini, ancak onun en azından ilk aşamada diyaloğu ve “havuçları ortaya koymayı” daha çok düşüneceğini savundu. Koç, İran ile ABD arasında olası bir “büyük anlaşma” ya da savaşı engelleyecek bir “soğuk barışın” hayata geçirilmesi ihtimalinin de Obama’nın yönetime gelmesi durumunda daha yüksek olduğu görüşünü dile getirdi. McCain’in başkan olması durumunda, Irak savaşını başından beri destekleyen bir kişi olarak, işler kötüye gitmeye başlasa bile bu ülkeden çekilmeye en çok direnecek isim olacağını belirten Koç, Cumhuriyetçiler ve McCain için Irak’ın adeta bir “namus” olduğunu ifade ederek, “Irak’tan kolaylıkla çekilmeye kendilerini ikna etmeleri zor” dedi.

/ Ankara

11.06.2008

ABD, Irak’la anlaşma şartlarını tadil etti

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Irak ve Amerikalı yetkililer arasında görüşülen güvenlik alanında işbirliği anlaşması uyarınca Irak’ta bulunacak Amerikan güçlerinin, “İran gibi komşu ülkelere operasyon düzenlenmesi için kullanılmayacağını” bildirdi.

Pentagon sözcüsü Bryan Whitman, yaptığı açıklamada, “Irak’taki Amerikan güçleri, Irak’ın komşularına operasyon düzenlenmesi amacıyla kullanılmayacaktır” dedi. Whitman, ABD’nin Irak’ta daimî üs bulundurmak istemediğini de yineledi. Tahran yönetimi, Irak hükümetinin ABD ile imzalamayı planladığı güvenlik anlaşmasına, kendine zarar vereceği gerekçesiyle karşı çıkıyor ve Irak’taki Şiî gruplardan anlaşmanın engellenmesini istiyor. Irak Başbakanı Nuri El Maliki, dün İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki ile görüşmesinden sonra, ‘’Irak’ın, İran dahil hiçbir komşu ülkeye zarar verebilecek bir yer haline gelmesine asla müsaade etmeyeceğiz’’demiş, Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ile görüşmesinde de anlaşmanın İran’ın zararına olmayacağına ilişkin ‘’güvence’’ vermişti.

/ Washington

11.06.2008

ABD ve AB, İran’a daha fazla yaptırıma hazır

Avrupa Birliği ve ABD, yarın Slovenya’nın başşehri Ljubljana’da yapılacak zirvede, nükleer faaliyetlerine son vermemesi durumunda İran’a daha fazla yaptırım uygulanmasına hazır olduklarını açıklayacak.

Zirvede sunulacak bildirinin taslağını ele geçiren Reuters, ABD ve AB’nin “İran’a (BM Güvenlik Konseyi tarafından) uygulanan yaptırımları ek tedbirlerle genişletmeye hazır olduklarını” açıklayacaklarını bildirdi. ABD Başkanı George W. Bush’un da katılacağı zirvede, İran konusunda birlikte çalışma kararlılığının dile getirileceği, ayrıca İran’ın “uluslararası bankacılık sistemini nükleer silâhların yayılması ve terörizme destek amacıyla kullanmaması” için gerekli adımların atılacağı yolunda açıklama yapılacağı belirtildi.

/ Brüksel

11.06.2008

İran: İsrail’i acıtırız

İran Savunma Bakanı Mustafa Muhammed Neccar, İsrail Ulaştırma Bakanı Şaul Mofaz’ın “nükleer silâh geliştirme çabaları sürdüğü takdirde İsrail’in İran’ı vuracağı” yönündeki açıklamalarına ilişkin, “Eğer İsrail bize saldırırsa cevabımız çok elim olur” dedi.

Irak Savunma Bakanı Abdülkadir Casim ile savunma işbirliği anlaşmasını imzaladıktan sonra gazetecilerin sorularını cevaplayan Neccar, İsrail Ulaştırma Bakanı Mofaz’ın İran’ın nükleer programı konusundaki açıklamalarının hatırlatılması üzerine, şunları söyledi:

“Siyonist rejim Lübnan yenilgisinden bu yana bazı psikolojik sorunlar yaşıyor. İsrail gençlerinin yarısı başka yerlere göç etmek istiyor. Çünkü bu rejimin ayakta kalacağından ümitlerini kesmişler. Bu yüzden de bu ülkenin yetkilileri zaman zaman çok ahmakça iddialarda bulunuyorlar. İran istikrarlı ve kalıcı bir rejimdir, silâhlı kuvvetleri de çok güçlüdür. İsrail eğer bize ahmakça bir saldırıda bulunursa cevabımız çok elim olur.”

Neccar, Irak Başbakanı Nuri El Maliki’nin Tahran ziyaretinde, İran’ın Irak’ın içişlerine karıştığına ilişkin bazı belgeler sunduğu yönündeki haberlerin hatırlatılması üzerine de, bu yöndeki iddiaları reddetti. Maliki’nin buna ilişkin hiçbir belge sunmadığını ifade eden Neccar, “Bunlar, iki ülke arasındaki ilişkileri bozmak için düşmanlar tarafından ortaya atılan şayialardır” dedi.

ABD, Irak’taki Şiî gruplar üzerinde etkili olan İran yönetimini, bu ülkedeki Şiî direnişçileri eğitmek ve lojistik destek sağlamakla suçluyor. Irak’taki asıl sorunun işgalciler olduğunu ifade eden İran, Washington yönetiminin iddialarını kabul etmiyor.

İran Savunma Bakanı Neccar, ABD ile Irak hükümeti arasında imzalanması planlanan güvenlik anlaşmasına ilişkin görüşünün sorulmasına üzerine de, anlaşmanın henüz taslak düzeyinde olduğunu ve imzalanmadığını belirtti.

“Irak halkının çıkarlarını çiğneyen bütün anlaşmaları kınıyoruz” diyen Neccar, “Irak’ın iyi bir komşusu olarak” bu ülkenin toprak bütünlüğünü, bağımsızlık ve istikrarını desteklediklerini kaydetti.

/ Tahran

11.06.2008

Diyaloğ çağrısı, Mahmud Abbas’a yaradı

Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın geçtiğimiz günlerde Hamas’la diyaloğun yeniden başlatılması yolundaki çağrısı, Filistin’deki popülaritesini tırmandırdı.

Filistin Siyaset ve Etüt Araştırmaları Merkezi’nce yapılan kamuoyu araştırması, Hamas’a diyalog çağrısı sonrası bir başkanlık seçimi yapılması durumunda bugün, Abbas’ın yüzde 52 destek sağlayacağını, rakibi Hamaslı Başbakan İsmail Haniye’nin desteğinin ise yüzde 40’da kalacağını ortaya koydu. Abbas ve Haniye’nin desteği arasındaki puan farkı 12’ye çıktı. Söz konusu merkez tarafından Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nde 5-7 Haziran tarihleri arasında 1270 yetişkin Filistinli arasında yapılan kamuoyu araştırmasının sonuçlarına göre, parlamento seçimlerinin yenilenmesi halinde Hamas yüzde 31 oy alırken, Abbas’ın El Fetih’inin oyları yüzde 43 düzeyinde olacak. Mart ayında aynı merkez tarafından yapılan kamuoyu araştırması sonuçları, Gazze Şeridi’ndeki fiilî Hamas yönetiminin Başbakanı İsmail Haniye’yi, 1 puan Abbas’ın önünde gösteriyordu.

/ Kudüs

11.06.2008

Şalit’ten, ailesine mektup

Hamas’ın kontrolü altındaki Gazze Şeridi’nde 25 Haziran 2006’da kaçırılan İsrailli asker Gilad Şalit’ten ailesine el yazısıyla yazılmış bir mektup geldiği bildirildi.

İsrail’in Channel 10 televizyon kanalı, ABD’nin eski başkanlarından Jimmy Carter’ın girişiminin sonucunda Gilad Şalit’ten ailesine bir mektup geldiğini duyurdu, ancak mektubun muhtevası hakkında bilgi vermedi. Carter, Hamas liderleriyle bu yıl başında bölgeye yaptığı ziyaret sırasında bir araya gelmişti.

/ Kudüs

11.06.2008

‘Müşerref, ihanetten yargılanmalı’

Pakistan’da öldürülen eski Başbakan Benazir Butto’nun iktidardaki partisi Pakistan Halk Partisi’nin (PPP) sözcüsü, Devlet Başkanı Pervez Müşerref’in görevinden ayrılması ve “ihanetten yargılanması” gerektiğini söyledi.

Pakistan’da 18 Şubatta yapılan, Müşerref muhaliflerinin zaferiyle sonuçlanan seçimlerden sonra iktidara gelen PPP’nin üst düzey yöneticilerinden ilk kez Müşerref hakkında böyle bir talebin geldiği dikkat çekti. Sözcü Ferhatullah Babar, Ekim ayındaki şaibeli seçimle yeniden 5 yıllığına devlet başkanlığı makamına seçilen Müşerref’in anayasayı ihlal ettiğini, dolayısıyla görevi bırakması gerektiğini belirtti. İktidar partisinin sözcüsü Babar, Müşerref’in bir de “ihanet suçundan yargılanması” talebini dile getirdi. Pakistan’da ihanet suçunun cezası idama kadar gidebiliyor.

/ İslamabat

11.06.2008

İngiliz askerleri yıl sonuna kadar çekilebilir

İngiliz yayın kuruluşu BBC, İngiliz askerinin Irak’tan tamamen çekilmesiyle ilgili kararın 2008 yılı sonuna kadar ilân edilebileceğini öne sürdü.

Irak’taki güvenlik şartlarının geçen birkaç ayda gösterdiği gelişmeyi sürdürmesi halinde çekilmenin ne zaman olması gerektiğine dair tartışmaların başladığına dikkat çeken BBC, İngiliz hükümetinin askerî komuta kademesinden Irak’taki 4 bin askerin çekilmesiyle ilgili baskı altında bulunduğunu ileri sürdü. Haberde, bunda Afganistan’daki durumun giderek bozulması ve burada hissedilen baskının artmasının da etkili olduğu bildirildi.

/ Londra

11.06.2008

Libya’dan Danimarka şirketlerine boykot

Libya, İslâm dünyasını rencide eden karikatürlerin yayımlandığı Danimarka’daki şirketlerin yaklaşık 127 milyar dolarlık bir altyapı projesine katılmasını yasakladı.

Hükümetin bildirdiğine göre, ekonomi ve ticaret bakanlığının aldığı Danimarka mallarını boykot kararı çerçevesinde, Danimarka bu 5 yıllık altyapı kalkınma projesine dahil edilmeyecek. Danimarka mallarını ve şirketlerini boykota ilâçlar dahil edilmeyecek. Libya hükümeti, Libya ile Danimarka arasındaki ticaret hacmi konusunda rakam vermiyor, ancak ekonomi uzmanları ikili ticaretin milyonlarca dolar değerinde olduğunu söylüyorlar. Karikatürler ilk kez 2005’te Danimarka gazetelerinde yayımlanmış, başka ülkelerde de yayımlanmaya başlayınca dikkati çeken karikatürler yüzünden İslâm ülkelerinde protestolar düzenlenmişti.

/ Trablus

11.06.2008

Japonlar gaz salımını düşürüyor

Japonya, sera etkisi yapan gazların atmosfere salımını 2050’ye kadar yüzde 60-80 oranında azaltmayı hedefliyor.

Başbakan Yasuo Fukuda, yaptığı açıklamada, bu gazların emisyonunu azaltmak için kurulan uluslar arası fona da 1,2 milyar dolar katkıda bulunacaklarını söyledi. Dünyada bu gazların atmosfere salımında 5. sırada yer alan Japonya, sanayileşmiş ülkelerin oluşturduğu G-8 liderlerinin gelecek ay düzenlenecek zirvesine ev sahipliği yapacak.

/ Tokyo

11.06.2008

Silâh tüccarı Amerika

Dünyada silâh satışında ABD, yüzde 31’lik payla ilk sırada yer alıyor. İsveç’in başşehri Stockholm’de yayımlanan Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsünün (SIPRI) yıllık raporuna göre, ABD’yi yüzde 25 olan payıyla Rusya, yüzde 10 ile Almanya, yüzde 9 ile Fransa ve yüzde 4 ile İngiltere izliyor.

Raporda yer alan bilgilere göre, Türkiye 2003 ile 2007 yılları arasında elindeki silâhların yüzde 15’ini Almanya’dan aldı. SIPRI’nin ‘’2003–2007 yıllarında en fazla silâh alan ülkeler’’ listesinde Türkiye’nin adına yer verilmediği görüldü. Söz konusu dönemde satılan silâhların yüzde 12’sini Çin aldı. Bu ülke silâhlarının yüzde 45’ini Rusya’dan ithâl etti. Hindistan, yüzde 8 ile dünyada en fazla silâh ithâl eden ikinci ülke oldu. Hindistan silâhlarını Rusya ve İngiltere’den satın aldı. Silâhlanan ülkeler arasında yüzde 7’lik ithalat rakamıyla üçüncü sırada Birleşik Arap Emirlikleri bulunuyor. Birleşik Arap Emirlikleri de silâhlarının yüzde 9’unu ABD’den alırken, yüzde 41’ini Fransa’dan ithâl etti. Yunanistan ise yüzde 6 payla dünyada en fazla silâh ithâl eden 4’üncü ülke oldu. Yunanistan silâhların yüzde 14’ünü Almanya’dan, yüzde 12’sini Fransa’dan ve yüzde 8’ini ABD’den alıyor. Bu arada, raporda silâhlı çatışmaların en fazla yaşandığı yerlere de yer verildi ve terör saldırılarından dolayı Türkiye’nin güneydoğu illeri de silâhlı çatışmaların yaşandığı yerler arasında gösterildi. Rapora göre Afganistan, Rusya’da Çeçenistan, Myanmar ve Sri Lanka, 2007 yılında silâhlı çatışmalarda can kaybı sayısının 2006 yılına göre yüzde 50 oranında arttığı ülkeler olarak gösterildi.

/ Stockholm

11.06.2008

Sigara zihne de zararlı

Sigara içen kişilerin, sigara içmeyen yaşıtlarına oranla ilerleyen yaşlarında hafıza ve mantıkla ilgili testlerde daha kötü sonuçlar elde ettikleri belirlendi.

Fransız araştırmacılar, 5 bin İngiliz devlet memuruyla ilgili toplanmış verileri inceleyerek, sigara içenlerin hafıza, muhakeme, kelime bilgisi ve akıcı konuşma testlerinde, sigara içmeyenlere oranla daha düşük dereceler elde ettiklerini belirledi. Villejuif’deki Ulusal Sağlık Enstitüsünden Severine Sabia ile meslektaşları, sigaranın etkilerinin orta yaşla birlikte insanda başlayan zihinsel gerilemeyle birleştiğini ve hafıza ile akıl yürütmede kayıplara sebep olduğunu kaydetti. Katılımcıların verilerinin, 35 ile 55 yaşları arasındayken toplanmaya başlandığı ve bazı katılımcıların 17 yıl boyunca izlendiği belirtildi.

/ Chicago

11.06.2008