Türkiye’de şu anda elektrik enerjisi talebi ancak karşılanabiliyor, bir başka deyişle arz-talep dengesi yedek kapasitesiz, adeta “bıçak sırtında” gidiyor.
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketinin (TEİAŞ) TBMM KİT Komisyonuna sunduğu arz-talep projeksiyonuna ilişkin rapora göre, elektrik arz-talebinde “düşük talep senaryosu ve yüksek talep senaryosu” olmak üzere 2 senaryo hazırlandığını belirten TEİAŞ yetkilileri, düşük talep senaryosuna göre talebin her yıl ortalama yüzde 6,4, yüksek talep senaryosuna göre de her yıl ortalama yüzde 8,3 artacağının kabul edildiğini bildirdi. Bu yılın Ocak-Şubat döneminde elektrik talebinin yüzde 14,5, Mart-Nisan döneminde yüzde 5,6, Mayıs döneminde ise yüzde 9,7 arttığına dikkat çeken TEİAŞ yetkilileri, yılın ilk 5 ayındaki talep artışı dikkate alındığında, projeksiyondaki düşük talep senaryosuna hiç bakılmaması, tamamen yüksek talep senaryosu üzerinden konuşulması gerektiğini bildirdiler.
TEİAŞ’nin yüksek senaryolu arz-talep projeksiyonuna göre, Türkiye’nin elektrik talebinin her yıl yüzde 8,3 artacağı kabul edildiği zaman, elektrik talebi bu yıl 204 milyar kilovatsaat (kWh) olarak gerçekleşecek. Talep, 2009 yılında 220 milyar 932 milyon kWh, 2010 yılında 239 milyar 269 milyon kWh, 2011 yılında 259 milyar 129 milyon kWh, 2012 yılında 280 milyar 636 milyon kWh, 2013 yılında 303 milyar 929 milyon kWh, 2014 yılında 329 milyar 155 milyon kWh, 2015 yılında 356 milyar 475 milyon kWh, 2016 yılında da 386 milyar 63 milyon kWh olarak gerçekleşecek. TEİAŞ’nin, mevcut, lisans almış ve inşa halindeki santraller göz önüne alınarak hazırladığı yüksek talep senaryosuna göre, bu yıl yedeksiz olarak adeta “bıçak sırtında” giden arz-talep dengesi 2009 yılından itibaren bozulmaya başlayacak.
2009 yılında elektrikte toplam güvenilir üretim kapasitesi enerji talebinin altında kalacak, yedek ise yüzde 2 ile negatif değerlere ulaşacak. Üretim yedeği 2016 yılında yüzde -68,2’ye kadar düşecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, bu yıl arz-talep dengesinin bozulmaması için “elektrik üretim tesislerinde ve hatlarında bakım sürelerinin kısaltılması ve tüketicilerin tasarrufa özendirilmesi” konularında çalışmalar yapıldığını bildirdiler. Elektrikte arz güvenliğini sağlamaya yönelik esas önlemler TBMM Genel Kuruluna sevk edilen “Elektrik Piyasası Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile alınacak. Tasarı ile 2012 yılı sonuna kadar devreye gireceklerini taahhüt eden lisans sahiplerinin Teşvik Yasası kapsamına alınması sağlanırken, iletim hattı sistem kullanım bedelleri, ekipmanların ithalatında vergi ve harçlar, sıvı yakıt kullanımında ÖTV muafiyeti gibi teşvikler getiriliyor.
|