Ankara Ticaret Odası’nın (ATO) hazırladığı rapora göre, Türk ailesinin borcu son dört yılda 7 kat artarken geliri sadece 2 kat arttı. Ailelerin bankalar, katılım bankaları ve tüketici finansman şirketlerine 2003 yılında 13,4 milyar YTL olan borcu, 2007 yılı sonunda 100,6 milyar YTL’ye yükseldi.
ATO’nun Merkez Bankası, BDDK, TÜİK ve DPT verilerinden yararlanarak hazırladığı “Ailelerin Borcu” raporuna göre, ailelerin borçlarının harcanabilir gelirlerine oranı da dört yılda yüzde 7,5’ten yüzde 29,5’e çıktı. Ailelerin borçlarıyla birlikte faize ödenen para miktarı da arttı. Faiz oranlarındaki düşüşe rağmen sadece 2007 yılında 15.6 milyar YTL faize gitti. Faiz ödemeleri, ailelerin harcamalarının yüzde 4,6’sını oluşturdu.
2003 yılında ailelerin borçları için ödedikleri faiz 3,9 milyar YTL, bu rakamın ailelerin harcamalarına oranı ise yüzde 2,2 düzeyinde idi. Son dört yılda faize ödenen para miktarında 4 kata yakın artış gözlendi. Raporda Merkez Bankasının verilerine göre, 2003 yılında 180,3 milyar YTL olan hane halkı harcanabilir gelirinin 2007 yılında 340,8 milyar YTL’ye ulaştığı belirtildi.
Son beş yılda ailelerin borcu Türkiye’nin milli gelirinden de daha yüksek oranda arttı. Bu nedenle de 2002 yılında yüzde 1,9 olan ailelerin borcunun milli gelire oranı beş yılda yüzde 11,7’ye yükseldi.
Türkiye’de aileler, giderek daha fazla tüketip daha az tasarruf yapıyor. Son üç yılda ailelerin mevduat, hazine iç borçlanma kâğıtları, menkul kıymet yatırım fonu, bireysel emeklilik, repo ve nakit para gibi parasal varlıkları yüzde 64,5 oranında artarken, borçları yüzde 258 oranında arttı.
Borçlar, alınan başka borçla ödeniyor
ATO Başkanı Sinan Aygün de yaptığı açıklamada, rakamların, Türkiye ortalamasını yansıttığını vurgulayarak, şunları kaydetti: “Vatandaş borç içinde yüzüyor, cinnet denizinde boğuluyor. Her gün gazetelerde borç yüzünden intihar edenlerin haberlerini okuyoruz. Para cambazları bile kredi kartı borcuyla baş edemiyor. Borcunu ödemek için böbreğini satmak isteyenler sıraya girdiler. Aileler çocuklarının okul masraflarını bile borçla karşılıyor. Yiyecek içeceğini borçla alıyor. Faturalarını ve kirasını kredi kartından ödüyor. Kredi kartını borcunu başka bir kredi kartıyla ya da tüketici kredisi çekerek ödüyor.”
|