Ekonomi

Vatandaş borca sarıldı

Hızla yükselen enflasyon karşısında gelirleri yetmeyen vatandaşlar, borçlanmaya hız verirken, toplam borç yükü Ocak-Mayıs döneminde yüzde 13.4, son bir yılda ise yüzde 40.9 artarak 103 milyar 604 milyon YTL’ye ulaştı.

Makro ekonomik göstergelerin giderek kötüleştiği özellikle son bir yılda, hızlanan enflasyon karşısında gelirleri yetmeyen vatandaşlar, borçlanmaya hız verdi. Merkez Bankası verilerine göre, bireylerin tüketici kredisi ve kredi kartı kullanımı yoluyla oluşan toplam borç yükü Ocak-Mayıs döneminde yüzde 13.4, son bir yılda ise yüzde 40.9 artarak 103 milyar 604 milyon YTL’ye ulaştı. Bu borcun 74 milyar 847 milyon YTL’sini tüketici kredileri, 28 milyar 757 milyonunu da bireysel kredi kartlarındaki borç bakiyesi oluşturdu. Tüketici kredileri yılın ilk beş ayında yüzde 14.1, son bir yılda yüzde 46.1 artış gösterdi. Bireysel kredi kartlarıyla yapılan harcamalar da Ocak-Mayıs döneminde yüzde 11.6, yıllık bazda yüzde 29 artış gösterdi.

KONUT KREDİSİ ARTTI, TAŞIT AZALDI

Mayıs sonu itibariyle tüketici kredilerinin 35 milyar 368 milyon YTL’sini konut, 5 milyar 791 milyonunu taşıt kredileri, 33 milyar 689 milyon YTL’sini ise diğer krediler oluşturdu. Konut kredilerinde artış hızı önceki dönemlere göre gerilese de yüksek düzeyini korudu. İlk beş ayda yüzde 14.7 artan konut kredisi hacmi, son bir yılda ise yüzde 43.9 artış gösterdi. Yurttaşların taşıt talebi giderek azaldı; taşıt alımı dolayısıyla kullanılan kredilerin bakiyesi Ocak-Mayıs döneminde yüzde 1.2, son bir yılda yüzde 0.7 düşüş gösterdi.

YURTTAŞIN BORÇ YAPILANDIRMASI

En hızlı artış ise “diğer” kategorisinde gösterilen bireysel ihtiyaç kredilerinde yaşandı. Yurttaşların birikmiş borçlarını kapatmak ve temel ihtiyaçlarını finanse etmek için sık başvurduğu bu kredilerin bakiyesinin ilk beş ayda yüzde 16.6, son bir yıllık dönemde ise yüzde 61.7 arttığı dikkati çekti. Ödenemediği için biriken ve yüksek faiz oranları nedeniyle kartopu gibi büyüyen kredi kartı borçlarını tasfiye ederek borcu vadeye yayma yoluna başvuran yurttaşların ihtiyaç kredisine ağırlık vermesi sonucu, kart borçlarındaki artış tüketici kredilerine göre daha düşük kaldı. Ancak bu işlem borcun sadece vade yapısını değiştirdiği için toplam borç yükünde yıllık artış yüzde 40’ı aştı.

BORÇ ARTIŞI YÜKSEK ENFLASYONA DA FARK ATTI

Bu arada tüketici kredileri ve kredi kartı borç yükündeki artışın enflasyona da fark attığı belirlendi. Yılın ilk beş ayında tüketici fiyatları (TÜFE) bazında enflasyon yüzde 6.38 olurken, tüketici kredilerindeki nominal artış yüzde 14.1 oldu ve enflasyondan indirgendiğinde “reel” artış yüzde 7.3’e geldi. TÜFE artışının yüzde 10.74’e ulaştığı son bir yılda tüketici kredilerindeki yüzde 46.1 nominal artış bundan indirgendiğinde reel bazda yüzde 31.9’luk bir artış olduğu görüldü. Toplam borç yükünde Ocak-Mayıs dönemindeki reel artış yüzde 6.6, son bir yıldaki ise yüzde 27.2 oldu.

08.06.2008

Kuveyt Türk’ten KOBİ’lere Pratik Ödeme Sistemi

KUVEYT Türk’ün yeni hizmeti ‘’Palmiye Card’’ ile KOBİ’lere mal alımlarında 12 ay taksitle ödeme imkanı sunduğu bildirildi.

Kuveyt Türk’ten yapılan yazılı açıklamada, satışına 1,5 ay önce başlanmış olmasına rağmen bugün itibariyle tekstil, otomotiv, telekomünikasyon, gıda, elektronik ve inşaat sektörleri başta olmak üzere onlarca firma ile Palmiye kart üye iş yeri anlaşması yapıldığı, bu anlaşmalara göre ana firma bayilerine vade farklı veya vade farksız olmak üzere 12 takside kadar vadeli mal alım imkânı verildiği kaydedildi.

08.06.2008

PUİS: Akaryakıt üzerindeki vergileri azaltın

PÜİS Başkanı, ‘’Türkiye’de akaryakıt kaçakçılığı olduğu sağır sultan bile biliyor. Ama kaçağı pompanın ucunda değil, yollarda, şantiyelerde aramak gerekiyor’’ şeklinde konuştu.

Petrol Ürünleri İşverenler Sendikası (PÜİS) Genel Başkanı Muhsin Alkan, akaryakıt sektörü hakkında değerlendirmelerde bulundu. Türkiye’deki akaryakıt sektörünün toplam büyüklüğünün 47,8 milyar YTL düzeyinde bulunduğuna dikkat çeken Alkan, bunun yaklaşık 27 milyar YTL’sinin ÖTV ve KDV’ye gittiğini, toplam ÖTV ve KDV gelirlerinin yüzde 48,29’unun akaryakıt sektöründen toplandığını bildirdi. Türkiye’nin, petrol ihtiyacının yüzde 93’ünün ithal ederek sağlandığını, bu çerçevede uluslararası piyasalarda ham petrol fiyatlarındaki artışların Türkiye’yi çok yakından etkilediğini anlatan Alkan, 1998 yılında varili ortalama 12,73 dolar olan ham petrol fiyatlarının bugün 135 doları bulduğunu hatırlattı. Alkan, ham petrol fiyatlarının bu kadar yüksek seyretmesinin ekonomik büyünenin önünde de çok önemli bir engel teşkil ettiğine dikkat çekti.

İNSANLAR ARAÇLARININ YAKIT DEPOSUNU

DOLDURAMIYOR

Artan akaryakıt fiyatları nedeniyle artık hiçbir araç sahibinin aracının akaryakıt deposunu tam dolduramadığını de dile getiren Alkan, ‘’İnsanlar artık 10-20 YTL’lik akaryakıt alıyor. Araçlarını fullemiyorlar’’ dedi. Bu aşamada hükümete çok önemli görev düştüğünü kaydeden Alkan, maktu olmakla birlikte, ilk günden beri çok yüksek tutulan akaryakıt üzerindeki vergilerin artık bir nebze olsun azaltılmasının vaktinin geldiğini bildirdi. Alkan, ‘’Buradan hükümet yetkililerine sesleniyorum; ihracatçıyı, üreticiyi, tüketiciyi bu kadar olumsuz etkileyen yüksek akaryakıt fiyatlarını makul bir seviyeye indirmek için, akaryakıt ürünleri üzerinden alınan vergilerden gerekli fedakarlığı yapınız. Bu, size kazanç olarak fazlasıyla geri dönecektir’’ diye konuştu. Akaryakıttaki vergilerin indirilmesi için kaynak oluşturmanın en kolay yolunun akaryakıttaki kaçağı önlemekten geçtiğini belirten PÜİS Başkanı, ‘’Türkiye’de akaryakıt kaçakçılığı olduğu sağır sultan bile biliyor. Ama kaçağı pompanın ucunda değil, yollarda, şantiyelerde aramak gerekiyor’’ şeklinde konuştu. Birçok bayinin çiftçilere verdiği akaryakıtın parasını hasat zamanı aldığını, fakat bu yıl kuraklık nedeniyle zor duruma düşen çiftçinin akaryakıt parasını ödeyemez duruma geldiğini de belirten Alkan, ‘’Hükümettin çiftçilerimize akaryakıt yardımı yapılmasını talep edeceğiz’’ dedi. Ankara/aa

08.06.2008

Vardan: Az gelişmişlik ezikliğinden sıyrılmalıyız

MÜSİAD Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan, “Türkiye artık kalkınmayı, bir azgelişmişlik ezikliğinden sıyrılarak, büyük bir atılımla gerçekleştirmelidir.

Bunun için, reel sektörün önünün açılması yeterlidir” dedi. Uluslararası Teknolojik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Vakfı (UTESAV) MÜSİAD Genel Merkezi’nde “Ekonomik Kalkınma ve Değerler” konulu bir konferans düzenledi. Konferansın açılışında bir konuşma yapan UTESAV Başkanı İsrafil Kuralay , günümüzde manevi değerlerimizin, milli değerlerimizin ikinci planda kaldığını vurguladı. Yaşadığımız dünya ile idealize ettiğimiz, yaşamak istediğimiz dünya arasında bir gerilim ve çatışma olduğunu kaydeden Kuralay, “Yaklaşık 200 yıldır batılı hayat biçimi bizimde hayat biçimimiz oldu. Manevi değerlerimiz, milli değerlerimiz bu süre içinde ikinci planda kaldı. Her alanda olduğu gibi iktisat alanında da aynı durum söz konusu” diye konuştu. Ekonomik gelişmenin hiçbir zaman değerlerden bağımsız olarak düşünülemeyeceğini vurgulayan MÜSİAD Başkanı Vardan da, “Ekonomik kalkınma ve büyüme gerçekleştirilirken, buna paralel olarak değerlerimizi de muhafaza etmek ve korumak durumundayız” diye konuştu. Türkiye’nin, siyaset kurumundan bugüne kadar, kendi öz kimliğini oluşturan değerlerlerden yola çıkarak, sosyal gerçekleri göz önüne alan, toplumu kuşatan politikalar beklediğinin altını çizen MÜSİAD Başkanı Vardan şunları söyledi; “Bu gerçekler gözardı edildiği müddetçe, gerek reel sektör, gerekse halk nezdinde uygulanan politikaların benimsenmesi beklenemez. Türkiye artık kalkınmayı, bir azgelişmişlik ezikliğinden sıyrılarak, büyük bir atılımla gerçekleştirmelidir. Bunun için, reel sektörün önünün açılması yeterlidir.”

AHMET CEYLAN / İstanbul

08.06.2008

Maliye Bakanlığı: Vergi kaçırmayan sektör yok

Gelirler kontrolörlerinin sektör incelemeleri, bankalardan faktoring şirketlerine, akaryakıt şirketlerinden kömürcülere, ithalatçılardan müteahhitlere kadar her sektörde ciddi oranlı vergi kaçağı bulunduğunu ortaya koydu.

Gelir İdaresi Başkanlığı verilerine göre, Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Gelirler kontrolörleri, geçen yıl sektör incelemeleri kapsamında 17 sektörü mercek altına aldı. Denetimler sonucunda 1336 adet rapor hazırlandı. İncelemelerde, denetlenen sektörlerin tümünde değişik oranlarda vergi kaçağı ile karşı karşıya kalındı. Kaçak oranı, bankaların off-shore incelemeleri ile cep telefonu ithalatçılarında, diğer ithalatçı firmalarda ve Hazine bonosu incelemelerinde yüzde 100 olarak belirlendi. Aynı şekilde akaryakıt kaçakçılığı yolu ile de devlet yüzde 100 oranında bir vergi kaybına uğratılmak istendi.

DİĞER SEKTÖRLERDE DURUM

Tespit edilen kaçak oranı, risk analizi incelemelerinde yüzde 58,4, yabancılara mülk satışı incelemelerinde yüzde 86, serbest bölgelerde faaliyet gösteren şirketlerde yüzde 89,8, yabancılara mülk satışında yüzde 86, sigorta acentelerinde yüzde 82,2, gayrimenkul satan mükellefler (yurt içi müteahhitler) nezdindeki incelemelerde yüzde 80, banka hesap hareketleri incelemelerinde yüzde 63,7, faktoring şirketlerinde yüzde 42,8, banka incelemelerinde de yüzde 14,2 oldu. Bu oran kâr transferi incelemelerinde yüzde 98,9, kömür sektöründe de yüzde 58,9 olarak hesaplandı. Kömür sektörü incelemelerinde 59,3 milyon YTL’lik gelirin 34,9 milyon YTL’sinin, kar transferlerinde 392,9 milyon YTL’nin 388,6 milyon YTL’sinin, ağaç sektöründe 378,9 milyon YTL’nin 5,2 milyon YTL’sinin, faktoring şirketlerinde 298,5 milyon YTL’nin 127,7 milyon YTL’sinin devletten kaçırıldığı ortaya kondu. Banka hesap hareketleri incelemelerinde ise 185,5 milyon YTL’lik gelirin 67,3 milyon YTL’sinin beyan edildiği, 118,2 milyon TL’nin ise kaçırıldığı belirlendi. Bu arada gelirler kontrolörleri, ihracatçının KDV iadelerine ilişkin olarak da geçen yıl 74 rapor yazdı. Raporlara konu olan incelemelerde 964 milyon 904 bin 259 YTL’lik iade talebi kabul edilirken, 76 milyon 65 bin 388 YTL’lik iade reddedildi. Vergi iadesi incelemelerinde kesilen ceza tutarı da 16 milyon 229 bin 599 YTL olarak saptandı.

/ Ankara

08.06.2008

Açlık sınırı 976 YTL

TÜRKİYE Kamu-Sen, Mayıs ayı için tek kişinin açlık sınırını 976 YTL 68 YKr, 4 kişilik ailenin asgari geçim haddini ise 2 bin 589 YTL 39 YKr olarak hesapladı.

Araştırmaya göre, Mayıs ayında 4 kişilik bir ailenin sağlık kuruluşlarının belirlediği biçimde beslenebilmesi için günlük 19 YTL 76 YKr harcama yapması gerekiyor. Araştırmada, toplam tüketim harcamaları içinde gıda harcamalarının payı yüzde 22.89, ailenin aylık gıda harcaması ise 592 YTL 80 YKr olduğu belirtildi. Araştırmaya göre, Türkiye İstatistik Kurumu verilerindeki konut giderleri bir memurun Mayıs ayı maaşının yüzde 41.24’üne denk geldi. Buna göre, bir memur ortalama maaşının yüzde 98.71’ini gıda ve barınma harcamalarına ayırmak zorunda kaldı. Araştırmada tek kişinin yoksulluk sınırı bin 285 YTL 77 YKr, 4 kişilik ailenin asgari geçim haddi ise 2 bin 589 YTL 39 YKr olarak hesaplandı. Sonuçlar, asgari geçim haddinin bir önceki aya göre yüzde 2.03 arttığını gösterdi. Çalışan tek kişinin açlık sınırı ise yüzde 1.53 oranında artarak 976 YTL 68 YKr oldu.

/ Ankara

08.06.2008

www.ekoayrinti.com iş dünyasına yeni soluk

DENEYİMLİ ekonomi gazetecileri tarafından hazırlanan ekonomi ağırlıklı haber portalı www.ekoayrinti.com ‘iş dünyasına yeni soluk’ sloganı ile yayın hayatına girdi.

Bilgi alma ihtiyacını online karşılamak üzere hazırlanan site kendine has yorumları ile dikkat çekiyor. Objektif bakış açısıyla olayları tahlil etme iddiasında olduklarını dile getiren imtiyaz sahibi Naci Bayav, “Günün en önemli ekonomi haberlerini istatistiklere boğulmadan bilgisayar ekranına taşımak istiyoruz. Tabi ki sadece ekonomiyi değil, siyaseti, sporu, magazini de bizleri tıklayan herkes izleme şansına sahip olacak.”ifadelerini kullanıyor. Bayav, KOBİ’lerin sesi soluğu olma vizyonuyla da hareket ettiklerini belirterek, “Anadolu’da başarıdan başarıya koşarak ülke ekonomisine üretim, ihraca ve istihdam katkısında bulunan işletmelerimizin başarı hikayelerini de sitemizde anlatmak, iş dünyasına göstermek istiyoruz.” diye konuştu. Bayav, ekoayrinti.com’un özel haber, analiz, dosya ve röportajlarla da okuyucusuna farklı pencereler açacağını dile getirdi.

Yeni Asya / İstanbul

08.06.2008

Amme alacaklarına yeni düzenleme

“AMME Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun’’ Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Kanuna göre, amme alacağı ödenmeden yapılmayacak işlemler konusunda, Maliye Bakanlığı yetkili olacak. 31 Aralık 2017 tarihine kadar sporculara yapılan ödemelerden; en üst ligdekiler için yüzde 15, en üst altı ligdekiler için yüzde 10, diğer liglerdekiler için yüzde 5 oranında gelir vergisi kesintisi yapılacak. Yurt dışı çıkış tahdidi, 100 bin YTL ve üzerinde olan teminat altına alınmamış amme alacağı için uygulanacak.

08.06.2008

Türk Telekom’dan 398 milyon YTL kâr

TÜRK Telekom’un, 2008 yılı ilk çeyreğinde 398 milyon 653 bin YTL net kâr elde ettiği bildirildi.

Türk Telekom’dan yapılan, 2008 yılı ilk çeyreğinin konsolide bilanço sonuçlarına ilişkin yazılı açıklamada, şirketin 2008 yılı ilk çeyreğinde satış gelirlerinin, 2007 yılının aynı dönemine kıyasla yüzde 13 artarak, 2 milyar 423 milyon YTL’ye ulaştığı, faaliyet kârının ise yüzde 24’lük artışla 666 milyon YTL olarak gerçekleştiği kaydedildi. Açıklamada, cep telefonu müşteri sayısının ilk çeyrekte 0,6 milyon adet artarak, 10,5 milyona ulaştığı, ADSL hattı sayısının ise 0,4 milyon artışla 4,95 milyon olarak gerçekleştiği belirtilerek, şirketin, 2007 yılının ilk çeyreğinde 514 milyon 820 bin YTL olan net kârının, bu yılın aynı döneminde 398 milyon 653 bin YTL olduğu ifade edildi.

08.06.2008

Çukurova Dogalgaz'a ilk kazma Ağustos’ta

KAPSADIĞI bölge ve ekonomik hacim olarak Türkiye’nin en büyüğü olan ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından ihalesi geçen yılın Temmuz ayında yapılan Çukurova Doğalgaz Dağıtım Projesinde ilk kazmanın Ağustos ayında vurulacağı bildirildi.

İhaleyi alan Aksa Doğal Gaz Dağıtım AŞ Adana Bölge Müdürü Güngör Ateş, ihalenin ardından 28 Şubat 2008 tarihinden itibaren de EPDK’dan Çukurova Doğalgaz Dağıtım Lisansı’nı aldıklarını hatırlattı. Lisansı almalarının ardından 6 ay içinde 6 bölgede çalışma başlatma şartı bulunduğunu belirten Ateş, 18 ay içinde de gaz vermeleri gerektiğini ifade etti. Ağustos ayı içinde ilk kazmayı vuracaklarını ifade eden Ateş, çalışmalarını 2009 yılının başından itibaren yoğuşlaştıracaklarını söyledi. Projenin Adana, Mersin, Hatay ve Osmaniye ile 14 ilçeyi kapsadığını ve 5 yılda bitirecekleri projeye 350 milyon dolar yatırım yapacaklarını anlatan Ateş bu sürede yörede 3 milyon aboneye ulaşmayı hedeflediklerini, gaz dağıtım çalışmalarının da 30 yıl süreyle kendileri tarafından yapılacağını kaydetti.

08.06.2008