22 Temmuz öncesi AKP hükümetlerinin ekonomi politikalarında önemli görevler üstlenmiş olan Devlet eski Bakanı Abdüllâtif Şener, son dönemde olumlu göstergelerde büyük kırılmalar olduğunu, en temel kırılmanın büyüme oranındaki düşüşte yaşandığını, piyasada protestolu senetlerin arttığını, çeklerin ödeme oranlarının düştüğünü söyledi.
EN BÜYÜK RİSKLERDEN BİRİ CÂRî AÇIK
Diğer kırılma işaretlerini “Bazı sektörlerde daralma, işsizliğin tekrar çıkış trendine girmesi, bütçe disiplininin bozulmaya başlaması, kamu ve özel borç stokunun artması” olarak sıralayan Şener, paradan para kazanmak için gelen sıcak parayla kapatılmakta olan cârî açığı ekonominin
en temel sorunlarından biri olarak niteledi.
Olumlu göstergelerde kırılmalar var
bdüllatif Şener, Eskişehir Sanayici ve İşadamları Derneği’nce (ESİAD) düzenlenen konferansta yaptığı konuşmada, Türkiye ekonomisinde son yıllarda görülen olumlu göstergelerde bozulmalar olduğunu söyledi. Büyüme oranlarının bir ülkedeki ekonomik durumu anlamanın en kestirme yolu olduğunu ifade eden Şener, şöyle konuştu: ‘’Türkiye, 2002’den sonra önemli bir büyüme performansı göstermiştir. Ortalama yüzde 7,5 büyüyen Türkiye, cumhuriyet tarihinin ender büyümelerinden birini yaşamıştır. Bu şekilde enflasyonla mücadelede başarılı olunmuştur. Bu olumlu göstergelerde son zamanlarda önemli büyük kırılmalar vardır. En temel kırılma da büyüme performansında ortaya çıkmıştır. Türkiye, 2007 yılında yeni hesaplamalara göre yüzde 4,5, eski hesaplamalara göre yüzde 3,5 büyümüştür. 1960 yılından günümüze kadar Türkiye’nin büyüme oranı ortalama yüzde 4,5-5 arasında olmuştur. Ancak, ilk defa 2007 yılının 3. ve 4. çeyreğindeki çok düşük büyüme oranları nedeniyle 2007 yılı büyüme oranı uzun dönem Türkiye ortalamasının altında kalmıştır.’’
Piyasada protestolu senetlerin arttığını, çeklerin ödeme oranlarının düştüğünü anlatan Şener, şöyle devam etti: ‘’Yıllardır önemli sanayi üretim artışları gösteren bazı sektörlerde de tıkanıklıkların olduğunu görüyoruz. Özellikle tekstil, giyim, madencilik, makine ve teçhizat gibi sektörlerde önemli daralmalar ve darboğazlar görülmektedir. Daha önceleri küçük miktarda da olsa iniş eğilimi gösteren işsizliğin çıkış trendine girdiğini göstermektedir. Bütçe disiplinin tekrar bozulma sinyalleri verdiğini görüyoruz. Kamu açıkları riskinin tekrar önümüze düşebileceğini görüyoruz. Kamu borç stokunun ve toplam ülke borç stokunun nominal olarak artmakta olduğunu görüyoruz.’’
‘’CARİ AÇIK, KRİZLERİN ANA SEBEBİ’’
Bu yıl cari açığın 45 milyar dolara ulaşabileceğinden sözedildiğini anlatan Şener, şunları kaydetti: ‘’Hatta bazı kaynaklar, 50 milyar dolar olacağını ifade ediyor. Bu rakamlar, Türkiye’nin, cumhuriyet tarihi boyunca karşılaştığı en yüksek cari açığı ifade etmektedir. Cari açık, Türkiye’nin daha önce yaşadığı ekonomik krizlerin ana sebebidir. Türkiye’deki yüksek cari açığın bir krize dönüşmemesinin sebebi ise yabancılara ait olan paraların Türkiye’ye girip bu açığı kapatmasıdır. Paradan para kazanmak için Türkiye’ye gelen para, bizim cari açığımızı kapatmaktadır. Yabancılar, bizim bankalarımıza, borsamıza para yatırıyorlar, özel sektörümüze borç para veriyorlar. Şu anda özel sektörün 158 milyar dolar dışarıya borcu var. Cari açığı kapatmak için ya yabancıların paradan para kazanmak için getirdiği sermayeyi kullanıyoruz ya da bu ülkedeki ekonomik değerleri, işletmeleri ve firmaları sürekli satarak cari açığı karşılamaya çalışıyoruz. Ama bunun bir sonu ve sınırı vardır. Bu sınıra gelindiğinde ekonomide kırılganlık ortaya çıkar. Orta ve uzun vadeli hesaplar yaptığımızda Türk ekonomisinin en temel sorunlarından biri budur.’’
İç dinamiklerin ekonomi için büyük bir sorun oluşturmaya başladığını da belirten Şener, “İçeride ve dışarıda bir anlamda kıyametler koparken, sorumlular kendi sorunlarıyla Türkiye’yi meşgul ediyorlar” diye konuştu.
|
