Kültür-Sanat

Burası Fatih’in yargılandığı yerdir

Fatih Sultan Mehmet’in yargılandığı rivayet edilen mahkeme binası, restore edildi. Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından restorasyonu tamamlanan Üsküdar Gülfem Hatun Mahallesi’nde bulunan tarihî bina törenle açıldı. Halk arasında Fatih Sultan Mehmet’in Rum mimara uyguladığı haksız cezadan dolayı Kadı Hızır Çelebi tarafından yargılanıp mahkûm edildiği rivayet edilen ‘’Fatih’in Mahkemesi’’ binasının açılışı, İstanbul’un Fethi’nin 555. Yılı hatırasına gerçekleşti.

’’KIRMIZI TAŞ BİNA’’

Tarihî bilgilere göre binanın bulunduğu sokağın bugünkü adı tarihî kayıtlardaki gibi aynı, ‘’Eski Mahkeme Sokak’’. Kırmızı taş bina, erken dönem Osmanlı mimarisinin özelliklerini taşıyor. Binanın hiçbir yerinde yapanı, inşa edildiği tarihi gösteren bir kitabe bulunmuyor.

Tarihçiler, Kadı Efendi’nin görev bölgesini dikkate alarak yaptıkları tesbitlerden hareketle, mahkemeye yakın bir yerde yeniçerilerin kolluk beklemesinden dolayı buranın bir mahkeme binası olduğu kanaatindeler.

Son zamanlarda halıcı olarak kullanılan bina, Üsküdar Belediyesi tarafından kamulaştırıldı. 1. derece tarihî eser olarak tescil ettirildi ve şehir planlarına da tarihî eser olarak işlendi.

FATİH NEDEN YARGILANMIŞTI?

Fatih Sultan Mehmet, mimarbaşı Atik Sinan’ı Fatih Camii’ni yapmakla görevlendirir. Fatih, Evliya Çelebi’nin ‘’Seyahatnamesi’’nde de yer alan hikâyeye göre: ‘’Kutlu fethin sultanı şöhretine uygun bir cami beklemektedir. Ancak cami inşası tamamlanınca gördüğü yapı kendisini öfkelendirir. Atik Sinan’ı yanına çağırır ve mimar başını azarlar, ‘Benim camimi niçin Ayasofya kadar yüksek etmeyip, bir Rum haracı değer sütunlarımı üçer arşın kesip Ayasofya’dan alçak ettin?’ diye sorar.

Mimar başı da ‘Padişahım İstanbul’da zelzele çok olur, yıkılmasın diye iki sütunu iki arşın kesip Ayasofya’dan alçak ettim’ diye özür dileyince, Fatih, ‘Özrü cürmünden şiddetlidir’ diyerek mimarbaşının iki ellerini bileklerinden kestirir.’’

Atik Sinan daha sonra kadı efendiye başvurarak adalet ister ve görülen mahkeme sonunda Fatih Sultan Mehmet, mimar başının ailesine bakmakla görevlendirilir.

/ İSTANBUL

01.06.2008

Ünlü Minyatür sanatçısı Nusret Çolpan vefat etti

Tanınmış minyatür sanatçısı Nusret Çolpan, geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etti. 1952 yılında Bandırma’da doğan Çolpan, Yıldız Üniversitesi Mimarlık Fakültesini bitirdi. İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Enstitüsünde Prof. Dr. A. Süheyl Ünver ve Azade Akar’dan Türk Süsleme Sanatları dersi alan ve minyatür çalışmaya başlayan Çolpan, minyatüre kendine has bir çizgi ve renk getirdi.

Sanatçı yurt içinde ve yurt dışında muhtelif sergiler açtı. 35 yıldır minyatür çalışan sanatçının yurt içinde ve yurt dışında değişik koleksiyonlarda yaklaşık 300 eseri bulunuyor.

Nusret Çolpan’ın cenazesi bugün Fatih Camiinde kılınacak öğle namazından sonra toprağa verilecek.

YENİ ASYA / İSTANBUL

01.06.2008

Karagöz “kültürel miras”a girecek mi?

Milletlerarası Kukla ve Gölge Oyunu Birliği (UNIMA) Türkiye Millî Merkezi Başkanı Mevlüt Özhan, Karagöz oyununun UNESCO tarafından kültürel miras listesine alınması için çaba gösterildiğini söyledi.

Özhan, UNESCO tarafından düzenlenen ‘’Somut Olmayan Kültürel Miras Projesi’’nde Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı ile işbirliği içinde çalıştıklarını söyledi. Karagöz’ün bu listeye dahil edilmesi için çalışmaların sürdüğünü belirten Özhan, ‘’Bizim çok eski bir geleneksel kültürümüz olan Karagöz, bugüne kadar Türk toplumu içinde önemli bir fonksi-yonu yerine getirdi’’ dedi. Özhan, Karagöz oyununun yüzyıllardır Türk toplumunda sürekli ustadan ustaya geçerek yaşatıldığına ve önemli bir yer edindiğine, bu sebeple Karagöz’ün bir kültürel miras olarak değerlendirilmesi gerektiğine işaret ederek,’’Karagöz kültürel miras listesine girerse, Türk kültürünün ürünü olduğu tescillenecek’’ diye konuştu.

Karagöz ve kukla san'atçılarından Mahmut Hazım Kısakürek de Karagöz’ün Türk tiyatrosunun ölümsüz ama ölmek üzere olan bir san'at dalı olduğuna dikkati çekti. Karagöz’ün, Türk Tiyatrosunun temel direği ve var olma sebebi olduğunu ifade eden Kısakürek, böylesine köklü geçmişe sahip kültürel varlığının ‘’Kültür mirası’’ listesine alınması gerektiğini kaydetti.

/ ÇANAKKALE

01.06.2008

Tarihî Yarımada Sempozyumu başlıyor

Eminönü Belediyesinin her yıl Eminönü Sempozyumu olarak düzenlediği bilimsel program bu yıl Tarihî Yarımada Sempozyumu olarak 13-15 Haziran tarihleri arasında İstanbul Ticaret Odası’nda gerçekleştiriliyor.

Çok sayıda uzmanın tebliğler sunacağı sempozyumda bu yıl müzikal bir gösteri ile fotoğraf sergisi de açılacak. 2010 Avrupa Kültür Başkenti çalışmaları içerisinde en önemli şehir araştırmaları kabul edilen Tarihi Yarımada Sempozyumu’nun tanıtım toplantısı yarın Sepetçiler Kasrı’nda düzenleniyor. Eminönü Belediye Başkanı Nevzat Er ile sempozyum danışmanı Prof. Dr. İlber Ortaylı, sempozyumu ve Tarihi Yarımada’yı konuşacak.

01.06.2008

Radyo Onbeş, beş yaşında

İstanbul’un fethinin 550. yılı olan 29 Mayıs 2003’te yayın hayatına başlayan Radyo Onbeş, 5. yılını tamamlamanın sevincini yaşıyor.

Radyonun yayın hayatına başlamasının yıl dönümü dolayısıyla bir açıklama yapan Genel Yayın Yönetmeni Cengiz Demir, radyonun yazılı basın, kitap ve dergiden farklı olarak her kesime ulaştığını bilip bunu gözününde bulundurarak yayın planı yaptıklarını ifade ederek, “Sözümüzü seçerek söylüyor, kuşatıcı olmaya çalışıyor, hayatı radyoda özetliyoruz. Bazen hüzünlendirip düşündürüyor, bazen de bilgilendirip eğlendiriyoruz” dedi. Yurt geneline yayılmış 120 verici istasyonuyla, Türkiye’nin yaklaşık % 80’ine hitap ettiklerini anlatan Demir, uyduyla Avrupa’ya, internetle de bütün dünyaya seslerini ulaştırdıklarını söyledi. Cengiz Demir, her biri sahasının uzmanı 41 programcısı ve tecrübeli kadrosuyla Radyo Onbeş’in kültürel yayıncılık alanında önemli bir boşluğu doldurduğunu sözlerine ekledi.

KÜLTÜR SANAT SERVİSİ / İSTANBUL

01.06.2008