Türkiye’nin AB ile müzakerelere başladığı 2005 yılından itibaren hızlanan ve bilhassa özelleştirmeler kapsamındaki satın almalar ve şirket evlilikleri yoluyla son iki yılda rekor kıran doğrudan yabancı sermaye girişleri, bu yılın ilk çeyreğinde belirgin biçimde hız kesti.
Türkİye’nin AB ile müzakerelere başladığı 2005 yılından itibaren hızlanan ve başlıca özelleştirmeler kapsamındaki satın almalar ve şirket evlilikleri yoluyla son iki yılda rekor kıran doğrudan yabancı sermaye girişleri, bu yılın ilk çeyreğinde belirgin biçimde hız kesti.
Merkez Bankası verilerine göre, geçen yılın Ocak-Mart döneminde 8 milyar 229 milyon dolar olan, yılın tümünde ise 19 milyar 270 milyon dolara ulaşan doğrudan yabancı sermaye fiili giriş tutarı, bu yılın aynı döneminde 3 milyar 484 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Üç aylık giriş tutarı geçen yılın aynı dönemindekinin yaklaşık yüzde 58 altında kaldı. Bu yıl Ocak ayında 922 milyon, Şubat’ta 390 milyon, Mart ayında ise 2 milyar 172 milyon dolarlık fiili giriş yaşandı.
GELEN PARA BANKA ALIMLARININ TAKSİDİ
Bu yılın ilk üç ayındaki fiili girişlerde 2 milyar 979 milyon dolarla en büyük payı hizmetler sektörü aldı. Söz konusu tutar geçen yıla göre yüzde 55 azaldı. Üç ayda hizmetler sektöründe gerçekleşen fiili girişlerin da 2 milyar 443 milyon dolarının mali aracı kuruluş faaliyetleri oluşturdu. Buna göre önceki yıllardaki yüksek tutarlı fiili girişlerin büyük bölümünü oluşturan yabancıların banka alımlarına ait ödemeler, bu yıl ilk çeyrekte de girişlerin büyük bölümünü oluştururken, diğer alanlara yönelik girişler son derece düşük kaldı. Sınai sektörlere yönelik toplam giriş yüzde 69 düşüşle 1 milyar 577 milyon dolardan 491 milyon dolara indi. Tarım sektöründe de üç ayda 14 milyon dolarlık bir yabancı sermaye girişi yaşandı.
Ocak-Mart döneminde gerçekleşen doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının 1 milyar 865 milyon dolarla en büyük bölümünün Avrupa ülkelerine ait olduğu belirlendi. Anılan dönemde ülke bazında ise 539 milyon dolarla en çok Hollanda sermayesi geldi. Ocak-Mart döneminde sermaye girişinde Hollanda’yı, 531 milyon dolarla İspanya, 391 milyon dolarla Fransa izledi. Aynı dönemde Asya ülkelerinden gelen sermaye tamamına yakını Körfez ülkelerinden olmak üzere 1 milyar 406 milyon, Amerika ülkelerinden 205 milyon dolar, Afrika ülkelerinden gelen sermaye de 8 milyon dolar olarak gerçekleşti.
|