Ekonomi

Son yılların en büyük krizi geliyor

Küresel ekonomik kriz, İngiltere’de de basının manşetlerini kapladı. The Daily Telegraph gazetesi, ekonomik krizin son yılların en büyük krizi olduğunu belirtirken, ekonomi uzmanlarının İngiltere’nin son on yılların en büyük ekonomik krizine doğru son sür’atle ilerliyor olabileceği uyarısında bulunduklarını bildirdi. Financial Times da, kredi krizinin çok sayıda kurban vermesinden endişe duyulduğunu bildirdi.

The Daily Telegraph:

Gazete, ekonomik krizin son yılların en büyük krizi olduğunu belirtirken, sterlinin değer kaybettiğini, borsadaki hisselerin değerlerinin bir günde 51 milyar sterlinlik gerileme yaşadığını ve İngiliz ekonomisinin önemli kurumlarından biri olan bir bankanın da kapısına kilit vurma noktasına geldiğini yazdı. Küresel bir resesyon korkusunun giderek güçlendiğini öne süren Daily Telegraph, ekonomi uzmanlarının İngiltere’nin son on yılların en büyük ekonomik krizine doğru son sürat ilerliyor olabileceği uyarısında bulunduklarını bildirdi.

Financial Times:

Gazete manşet haberinde, piyasaları yatıştırmak için verilen büyük mücadeleye dikkati çekti ve kredi krizinin çok sayıda kurban vermesinden endişe duyulduğunu bildirdi.

The Times:

Nakite sıkışan bankaların bu yönde bir hücum içinde görüldüklerini yazarken, bütün İngiliz bankalarının dün gün boyunca İngiliz Merkez Bankası’nın kapısını “dilenci gibi ellerinde çanaklarla aşındırdıklarını” yazdı.

Bankaların Merkez Bankası’ndan 23 milyar sterlin civarında acil nakit beklediklerini yazan Times, İngiliz bankalarının dün gün boyunca borsadaki kayıplarının 14 milyar sterline ulaştığını kaydetti. Gazete, ekonomi uzmanlarının İngiliz Merkez Bankası’nın krizi önlemek için daha çok şey yapmak zorunda olduğunu söylediklerini de bildirdi.

Independent:

Ekonomiye korkunun hakim olmaya başladığını belirten gazete, küresel ekonomik krizi anlatan özel bir de ek yayımladı.

Daily Mail:

Gazete krizin daha ne kadar ağırlaşabileceğini sorguladığı manşet haberinde dünü, İngiltere’nin ekonomik tarihinin en kötü günlerinden biri olarak tanımladı. Dünyanın önündeki ekonomik güçlüğün, II. Dünya savaşından bu yana ortaya çıkan en büyük krize işaret ettiğini uzmanlara dayandırarak öne süren gazete, dünkü krizin derinleşmesinin önüne geçmek isteyen ABD Başkanı George Bush ve İngiltere Başbakanı Gordon Brown’ın birer açıklama yaptıklarını hatırlattı. Liderlerin, paniğin derinleşmesini önlemek ve piyasaları yatıştırmak için gösterdikleri çabaya rağmen Asya’dan Avrupa’ya kadar bütün piyasaların krizin etkilerini yaşadıklarını ve yatırımcıların milyarlarca dolarlık yatırımının kaybolduğunu belirten gazete, ekonomi uzmanlarının krizin nasıl önlenebileceğine dair değişik görüşlerine de geniş yer verdi.

The Guardian:

Gazete, ekonomik korkuların iktidardaki İşçi Partisi’nin oy oranını son 24 yılın en düşük seviyesine gerilettiğini duyururken, partinin oylarının yüzde 29’a düştüğü belirtildi.

Telegraph:

Muhafazakar Parti’nin oylarını yüzde 42’ye tırmandırdığını kaydeden Telegraph, bu sonuçta, İngiliz seçmenin dünyanın geçtiği zor ekonomik dönemde iktidarın istikrarı koruyacağına dair inancını yitirmesinin etkili olduğunu öne sürdü.

19.03.2008

En çok İMKB değer kaybetti

eçtiğimiz haftasonu ABD yatırım bankası Bear Stearns’i kurtarma operasyonu sonrası tüm dünya para piyasalarında yaşanan kargaşa en çok Türkiye’yi etkiledi. Küresel nakit krizine AKP’nin kapatılma ihtimali de eklenince yüzde 7.5 değer kaybıyla dünyada en çok düşen borsa İstanbul Menkul Kıymetler borsası oldu.

Düşme trendinin ilk sinyalleri Asya piyasalarından geldi. Tokyo’daki Nikkei 225 yüzde 3.7 düşüşle son 2.5 yılın en alt seviyesine indi. Hong Kong yüzde 5.2 değer kaybederken, Avustralya’da hisseler yüzde 2.3 oranında düştü.

Yükselen piyasalarda ağır kayıplar meydana geldi. Hindistan’ın BSE Sensex yüzde 6 düşerken, Brezilya yüzde 3.6 değer kaybına uğradı.

Avrupa’da ise FTSE Eurofirst 300 Endeksi yüzde 4.4 düşüşle son 2.5 yılın en alt seviyesine indi. En büyük düşüş ise yüzde 17 ile Siemens hisselerinde meydana geldi. Her yerde düşüşlerin yaşandığı günün sonlarına doğru Wall Street toparlandı. Tüm dünyada para piyasaları neredeyse donma noktasına gelirken, dolar değer kaybetti. Bu da yatırımcıların devlet bonosu ve altına hücum etmesine yol açtı.

/ İSTANBUL

19.03.2008

Kriz altına yaradı

Temelinde ABD ekonomisindeki sorunların bulunduğu küresel türbülansta iç ve dış piyasalarda belirsizlik ve ileriye yönelik korkular giderek artarken, güvenli yatırım aracı olarak görülen altının yıldızı parlıyor.

Geçen yılki yüzde 31.5’lik değerlenmenin ardından, bu yılın daha ilk iki buçuk aylık döneminde de yüzde 20’nin üzerinde artış gösteren altının onsu 1000 doların üzerine çıktı. Uzmanlar, iç ve dış piyasalarda olumsuz seyrin sürmesinin, izleyen dönemde altın fiyatlarındaki artışın artarak sürmesini destekleyeceğini belirtiyor.

İstanbul Altın Borsası (İAB) verilerini baz alarak yaptığı hesaplamaya göre, 2006 sonu itibariyle ons fiyatı 634.50 dolar olan altın, yüzde 31.5 artışla 2007 sonunda 834.50 dolara yükseldi. Altında değerlenme bu yıl daha da hızlandı. Altının ons fiyatı bu yıl 17 Mart’ta kadar olan dönemde yüzde 20.6 artışla 1006 dolar 25 cente çıktı.

/ ANKARA

19.03.2008

Şimşek: IMF’yle yeni stand-by yok

Reuters’ın sorularını cevaplayan Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, IMF ile halen yürürlükteki anlaşmanın sona ereceği Mayıs ayında stand-by anlaşmasının yenilenmesinin muhtemel olmadığını söyledi.

“Türkiye’nin bir stand-by anlaşmasına ihtiyacı olduğunu düşünmüyorum” diyen Şimşek, bunun yerine yeni bir program- sonrası gözlem ya da önlem niteliğinde bir stand-by anlaşması seçeneklerinin düşünüldüğünü belirtti. Şimşek, “Kamu sektörünün IMF’den daha fazla fon almadan da yoluna devam edebileceğine güvenim var. Dolayısıyla bir stand-by anlaşması olasılığı yok” dedi.

Küreselcilerle milliyetçiler arasında çatışma var

New York’ta DEİK/TAİK tarafından düzenlenen ‘’2008 Sonrası Türkiye’’ isimli konferansta da konuşan Şimşek, AKP’ye karşı açılan kapatılma davasına değindi. AKP döneminde Türkiye’nin her alanda ‘’açık toplum’’ olmaya başladığını vurgulayan Şimşek şöyle konuştu; ‘’Evet Türkiye’de bir güç savaşı var ve bu güç savaşı küreselleşmeyi anlayanlarla anlamayanlar arasında yaşanıyor. Dar kapsamda konuşursak bu güç savaşının küreselcilerle milliyetçiler arasında yaşandığını söyleyebiliriz. Bu savaş statükonun devamı isteyenlerle, Türkiye’nin açık bir toplum olmasını, temel hak ve özgürlüklerin herkes için olmasını isteyenler arasında. Ve evet bu savaş devam edecek. Bunun AKP’nin yaptıklarıyla hiçbir ilgisi yok. Statükocular performansa dayalı yeni bir toplumun gerekleriyle baş etmek zorunda kaldılar.’’

/ NEW YORK

19.03.2008

Gerçek işsiz sayısı 4.7 milyon

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) işsiz sayısını 2 milyon 436 bin olarak açıklamasına karşın, gerçek işsiz sayısının 4 milyon 701 bin kişi olduğu belirlendi.

TÜİK, aralarında iş bulma umudu olmayanların da yer aldığı işsizlik oranına iş aramayıp, çalışmaya hazır olanlar ile mevsimlik çalışanları dahil etmeksizin işsizlik oranını belirliyor. Bu hesapla TÜİK, Aralık döneminde işsizlik oranını yüzde 10,6, işsiz sayısını da 2 milyon 436 bin olarak açıkladı. Anılan iki grup dahil edilerek yapılan hesap ise gerçek işsizliğin, resmî sayının iki katına yaklaştığını gösterdi.

Buna göre; iş aramayıp çalışmaya hazır olan 1 milyon 750 bin kişi ile mevsimlik çalışan 515 bin kişi eklenerek hesaplanan gerçek işsiz sayısı Aralık 2007 döneminde 4 milyon 701 bin oldu. Gerçek işsizlik oranı da yüzde 18,7 olarak gerçekleşti. İş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısındaki 245 bin kişilik düşüş sebebiyle anılan dönemde, bir önceki yılın aynı dönemine göre gerçek işsiz sayısı 196 bin azaldı. Gerçek işsizlik oranı da 0,4 puan geriledi.

/ ANKARA

19.03.2008

Sebze fiyatları arttı

Üretim merkezlerinden Antalya’da kış dönemindeki soğuk havanın seralardaki etkisinin devam etmesi ve pazara az miktarda ürün gelmesi sebebiyle sebze fiyatları arttı.

Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali yetkilileri, yaptıkları açıklamada, kış dönemindeki aşırı soğukların seralardaki etkisinin hâlen devam ettiğini ve sebzelerde ürün kalitesinde bozulmalara sebep olduğunu belirttiler.

İhracatçıların kaliteli ürün bulmakta zorlandıklarını, domatesteki kalite sorununun devam ettiğini de işaret eden yetkililerin verdikleri bilgiye göre; baklanın fiyatı yüzde 12,5 , dolmalık biberin yüzde 5,40, sivri biberin yüzde 12,5, kabağın yüzde 25, karnabaharın yüzde 16,66 , patlıcanın yüzde 13,04 , salatalığın yüzde 20, ithal muzun kolisinin fiyatı da yüzde 7,5 arttı.

/ ANTALYA

19.03.2008

‘Sosyal Güvenlik’te geri adım yok

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, emek kesiminin yoğun tepkisine yol açan sosyal güvenlik düzenlemesinde geri adım atıp atmayacakları sorusuna “Bütün kanunu konuşmaya hazırız. Ama temel parametreleri kaldırırsak reform efor olur” dedi.

Hak-İş ve Türk-İş’in yürüttüğü bir projenin açılış toplantısı öncesinde basının Sosyal güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı ile ilgili sorularını cevaplayan Bakan Çelik, yasa tasarısının alt komisyon raporunun basımı tamamlanarak dağıtımının yapıldığını söyledi. Tasarının genel kurulda görüşülmesi için 48 saat geçmesi gerektiğini belirten, “Perşembe günü görüşürüz diyorduk. Biraz zor gibi görünüyor. Büyük ihtimalle önümüzdeki hafta genel kurula gelecek” dedi.

Bu hafta içinde sosyal taraflar ile görüşeceklerini ifade eden Çelik, yasa tasarısında değişiklik olacak mı sorusuna ise şu cevabı verdi:

“Eylem yaparsanız değişiklik yaparız gibi bir ifademiz olmadı. Esneme de yok. Esnemede olan şey şu, sosyal taraflara dedik ki hepimizi ilgilendiren bir düzenleme. Yasa yürürlüğe girinceye kadar görüşeceğiz. Sosyal taraflar ve bakanlık kendi için istemiyor. 70 milyonu ilgilendiriyor”

Sosyal taraflarla görüşmeden bir şey konuşmayacaklarını vurgulayan Çelik, bütün kanunu konuşmaya hazır olduklarını söyledi.

Bir gazetecinin “Geri adım atacak mısınız” sorusu üzerine Çelik, “Temel parametreler kaldırıldığı zaman reform efor olur” dedi. Sosyal taraflarla aralarında ciddi bir sorun olmadığını altını çizen Çelik, bugün sosyal taraflarla görüşeceklerini dile getirdi.

/ ANKARA

19.03.2008

Piyasaların gözü PPK’nın faiz kararında

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, bu yılın üçüncüsü toplantısını bugün yapacak. Piyasada bazı çevreler, Merkez Bankası’nın bugün yapacağı toplantıda kısa vadeli faiz oranlarında indirim beklemezken, bazıları ise 0.25 puan indirim yapılabileceği görüşünde.

Halen gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 15.25, borç verme faiz oranı da yüzde 19.25 olarak uygulanıyor. Para Politikası Kurulu toplantısına, Kurul Başkanı ve Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, Başkan yardımcıları Erdem Başçı, Burhan Göklemez, Mehmet Yörükoğlu ile kurul üyeleri Abdullah Yavaş ile İbrahim Turhan’ın katılması bekleniyor.

/ ANKARA

19.03.2008

8.9 milyon çalışan emekli olamayacak

Hükümet, emek kesiminden gelen yoğun tepki üzerine çalışanların emeklilik yaşını 65’e yükseltmeyi öngören düzenlemede geri adım atarken, Türkiye’de 8 milyon 868 bin kişinin herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna kaydı olmadan çalıştığı belirlendi.

Kayıt dışı çalıştırıldığı için kamudan sağlık hizmeti almayan, bu giderlerini cebinden ödemek zorunda olan bu kişilerin emeklilik umudu da bulunmuyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemelere göre, Aralık ayında istihdamdaki toplam nüfus 20 milyon 443 bin kişi olurken, bunun 8 milyon 868 bininin herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kaydı bulunmayanlar oluşturdu. Kayıt dışı çalışanlar toplamının 4 milyon 908 bini tarımda, 15 milyon 535 bini ise tarım dışı sektörlerde bulunuyor. Kayıt dışılık oranı tarımda yüzde 85.4, diğer sektörler ortalamasında yüzde 30.1 düzeyinde bulunuyor.

/ ANKARA

19.03.2008

Yabancıların yarısı yatırım yapacak

Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) yaptığı Barometre araştırmasına göre, yatırımcıların yüzde 53’ü yeni yatırım planladığını belirtirken, yüzde 70’i Türkiye’de ekonomik büyümenin aynı kalacağını düşünüyor.

YASED tarafından yapılan Barometre araştırmasının sonuçları, YASED Başkanı Tahir Uysal’ın katıldığı basın toplantısıyla açıklandı. Barometre araştırmasına göre, Türkiye’deki uluslararası yatırımcıların yüzde 66’sı dünya ekonomisi değerlendirmesinde “yavaşlama/durgunluk yaşanacak” seçeneğini tercih etti. YASED üyelerinin yarısı 2007 yılının ilk 6 ayında üretimde hedeflerinin altında kaldığını, ihracatta yüzde 58 oranında hedeflerine ulaştıklarını belirtirken, karlılıkta ise bu oranın yüzde 46 olduğunu ifade ettiler.

Uluslararası yatırımcılardan yüzde 59’u son 6 aylık dönemde çalışan sayılarının gerilediğini, yüzde 13’ü aynı kaldığını, yüzde 28’i ise arttığını aktardı. Önümüzdeki 6 aylık dönem için bu oranlar sırasıyla yüzde 61, yüzde 10 ve yüzde 29 olarak ifade edildi. Barometre araştırmasına göre, uluslararası yatırımcıların yüzde 53’ü yeni yatırım planladığını belirtirken, yüzde 70’i Türkiye’de ekonomik büyümenin aynı kalacağını düşünüyor. Yabancı sermayeyi etkileyecek olumsuz gelişmeler arasında, uluslararası piyasalarda yaşanacak yeni bir ekonomik dalgalanma yüzde 24’lük oran ile ilk sırada yer alıyor.

Ümit Kızıltepe / İSTANBUL

19.03.2008

Kartlardan yıllık ücret alınmayacak

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da değişiklik yapan kanun tasarısı taslağı görüşe açıldı. Düzenleme ile bankaların kredi kartında yıllık ücret alması yasaklanıyor.

Bankalar, kredi kartı ücretini bir kereye mahsus alabilecekler. Kartın ilk verilişi dışında ücret alınmasına izin vermeyecek olan düzenleme, yasa yürürlüğe girmeden önce verilen kredi kartları için de geçerli olacak. Kartın ilk verilişinde alınacak ücretin de, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından belirlenecek azami sınırı olacak.

/ ANKARA

19.03.2008

Unakıtan: Dâvâ ekonomik belirsizlik getiri

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, AKP hakkındaki kapatma davasının yabancı yatırımcılara etkisi konusunda ‘’Etkilemez olur mu? Herhalde etkiler. Siyasi belirsizlik ekonomik belirsizlikleri getirir’’ dedi.

TESK’i ziyaretindi gazetecilerin sorularını cevaplayan Unakıtan, AKP hakkındaki kapatma davasının yabancı yatırımcının Türkiye’ye bakışını değiştirip değiştirmeyeceğine ilişkin soru üzerine, ekonomik istikrar sağlanmadıkça, ekonominin kalkınamayacağını vurguladı. Unakıtan, “Türkiye’nin en önemli dertlerinden biri sürdürülebilir büyümeyi sağlamaktır. Bunun için ekonomik istikrar gerekir. Siyasi istikrarsızlığın olduğu yerde ekonomik istikrarı zor sağlarsınız” dedi. “Siyasi istikrar eşittir, ekonomik istikrar. O da eşittir büyümedir” diyen Bakan Unakıtan, dünya ekonomisindeki dalgalanmaya ilişkin bir soru üzerine de dalgadan etkilenmemek için yeni tedbir aldıklarını kaydetti.

Unakıtan, “AB ile müzakerelere hız vermek istiyoruz. Yapısal reformları hızlandırıyoruz. Sosyal Güvenlik Reformu’nu çıkarmak mecburiyetindeyiz. AR-GE düzenlemesini çıkardık. İstihdamla ilgili çalışıyoruz. Yaptığımız, Türk ekonomisini güçlendirici tedbirleri alıyoruz” diye konuştu.

/ ANKARA

19.03.2008

Bütün haberler