SETA’nın raporunda, İran’ın nükleer heveslerini gemlemek için ABD ile yakınlaşması için arabuluculuk yapılması teklif edildi. Raporda, Türkiye’nin, İran ile ABD arasında, Tahran’ın nükleer faaliyetlerinden kaynaklanan problemlerin üstesinden gelinmesi için önemli bir rol oynayabileceği belirtildi.
SETA Araştırmacısı Hakkı Uygur tarafından hazırlanan “İran’ın nükleer hedefi ve Türkiye” başlıklı raporda, İran’ın nükleer faaliyetleri konusunun bölgesel ve uluslararası güvenlik için ciddî etkileri olduğu ve bu sebeple İran’ın iç güç yapısının, dış politikada karar verme sürecinin ve nükleer konulardaki diplomasisinin kapsamlı bir şekilde incelenmesi gerektiği kaydedildi.
Uluslararası alanda İran’ın nükleer faaliyetleri konusunun tartışıldığı dönemde, Türk dış politikasındaki önceliğin Irak’ın durumu olduğu belirtilen raporda, Türkiye’nin İran’ın nükleer konusuyla ilgili izlediği politika konusunda şu görüşler dile getirildi:
“Türkiye’nin genel olarak İran’la ve özel olarak da nükleer konusuyla ilgili politikası Avrupa modeli doğrultusundadır. Türkiye, nükleer silâhların Orta Doğu’da yayılmasına karşı çıkıyor ve İran’ın nükleer kapasiteye sahip olmasını istemiyor. Türkiye’nin endişeleri, bölgedeki askerî dengelerin olası değişimi konusunda birleşiyor. Bu tür bir değişim, Basra Körfezinde var olan problemleri şiddetlendirerek, nükleer yarışı tetikleyebilir. Türkiye, İran’ı güven oluşturan önlemler alması ve UAEK ile yakın işbirliği yapması konusunda teşvik ediyor.”
Türkiye ile İran arasında nükleer konuda son üç yıldır herhangi bir gerginliğin yaşanmadığına dikkat çekilen raporda, bazı tavsiyelerde de bulunuldu.
Türkiye’nin bölgedeki nükleer silâhlar da dahil olmak üzere kitle imha silâhlarına karşı olduğunu açıkça belirtmesi gerektiği kaydedilen raporda, İran’la UAEK arasındaki problemlerin çözülmesine daha fazla önem vermesi ve İran’ın nükleer faaliyetlerinin gözleminde daha aktif rol üstlenmesi gerektiği belirtildi.
Son olarak, İran’ın Orta Doğu’da barışın ve istikrarın sağlanması için “kilit bir ülke” olduğu belirtilen raporda, “Ankara, İran ve ABD’yi yakınlaştırmak için önemli bir rol üstlenebilir ve Ankara, ABD ve İran yönetimlerine iki ülke arasındaki ilişkileri için sorun oluşturan ve uzun süredir devam eden bazı problemlerin üstesinden gelmeleri konusunda yardımcı olabilir” denildi.
|