Hicaz Demiryolu" adı "İstanbul-Mekke Demiryolu" olarak değiştirildi. Mekke'den Avrupa'ya kesintisiz tren yolculuğu yapılmasını sağlayacak demiryolu projesi için destek istenen Suudi Arabistan yetkilileri destek için demir yolunun tarihî adının değiştirilmesini şart koştu.
Traf Gazetesi'nden Nevzat Çiçek'in haberine göre TCDD tarafından yürütülen ve II. Abdülhamit tarafından 99 yıl önce hizmete sokulan Hicaz Demiryolu'nun canlandırılmasını hedefleyen, yeni adıyla "İstanbul Mekke Demiryolu" Projesini Suriye ve Ürdün de destekliyor. Proje hakkında Türkiye ziyareti sırasında Suudi Arabistan Kralı'na da bilgi verildi ve desteği istendi. Mekke'den Avrupa'ya kesintisiz tren yolculuğu sağlayacak proje hayata geçtiğinde yılda 10 milyon yolcu taşınacak Proje aynı zamanda Türkiye, Suriye, Ürdün ve Suudi Arabistan'ın birbirleriyle ve bölge ülkeleriyle ticaretine de önemli katkıda bulunacak.
Hicaz Demiryolu'nun canlandırılması için yürütülen çalışmaya, Suudi Arabistan'dan da destek istendi. İki ülke yetkilileri arasında yapılan görüşmelerde ilk sorun projenin ismi üzerinde yaşandı. Arap yetkililer, projeye "Hicaz Demiryolu" adının verilmesine karşı çıktı.
TCDD projenin adını, "İstanbul-Mekke Demiryolu Projesi" olarak değiştirdi ve isimden kaynaklanan ilk sorun aşılmış oldu. Ulaştırma Bakanlığı Suudi Arabistan'ın dört yıldır sürdürülen projeye eskisi gibi soğuk bakmadığını bildirdi.
İstanbul-Mekke Demiryolu Projesi, Türkiye'de İstanbul, Ankara, Konya ve Adana'dan geçecek Suriye'de Halep, Şam ve Deraa boyunca ilerleyecek Ürdün'de Amman'dan geçerek devam eden demiryolu hattı, Suudi Arabistan'da Kurayyat, Hail ve Medine güzergâhını izleyerek Mekke'de son bulacak.
BİR ASIRLIK TARİH
Hicaz Demiryolu'nun yapımına 1 Eylül 1900'de başlandı. Proje bir anlamda Bağdat demiryolu hattının devamı niteliğindeydi. Hesaplara göre İstanbul'dan Mekke'ye demiryolu ile ulaşım 120 saatte gerçekleşecekti. Proje Hicaz ve Yemen'de Osmanlı'yı güçlendirecek, Mısır'da Osmanlı nüfuzunu artıracak, bölgeye güvenli biçimde asker göndermek mümkün olacaktı. Askerî hedefleri sebebiyle en çok İngiltere'nin bölgesel çıkarlarını tehdit edeceği için İngilizler demiryolunun yapılmasına karşı çıktı. Demiryolu çalışmalarını sabote etmeleri için Arap kabileleri kışkırtıldı. İngilizlerin bütün çabasına karşın Hicaz Demiryolu 30 Ağustos 1908'de hizmete girdi. İlk tren 27 Ağustosta Şam'dan Medine'ye hareket etti. Birkaç yıl geçtikten sonra İngiliz casusu Lavrence, örgütlediği Bedevi kabileleri ile Hicaz demiryolunu sabote etti. Osmanlı yönetimi Hicaz'daki isyanları bastırmak için bölgeye asker sevkiyatı yapamadı. I. Dünya Savaşı sırasında Çöl Aslanı lâkaplı Fahrettin Paşa bir avuç askeriyle savaş bitene kadar Medine'yi kahramanca savundu. Bu sırada Medine'nin tek ikmal yolu olan demiryolu isyancılar tarafından tahrip edildi. Fahrettin Paşa Osmanlı'nın teslim olmasından sonra da Medine'yi bir müddet savunmaya devam etti. Ancak başka çarenin kalmaması üzerine şehri teslim etti.
|