Kazakistan’ın ilk Dışişleri Bakanı Tölevtay Süleymanov, bağımsızlıklarının ilk yıllarında ABD’nin, Sovyetler Birliği döneminden kalan nükleer silâhlardan vazgeçmeleri için yoğun baskı yaptığını söyledi.
Süleymanov, Kazakistan’ın bağımsızlığının 16. yıl dönümü dolaysıyla ulusal haber ajansı Kazinform’a verdiği mülakatta, bağımılığın ilk yıllarında dışişlerinin durumu ve çalışmaları hakkında bilgi verdi. Süleymanov, çok az sayıda ve yeterli diplomatik formasyonu olmayan personelle işe koyulduklarını belirterek, bu şartlarda Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev’in dışişlerine önemli ve kısa sürede tamamlanması gereken iki görev verdiğini, bu görevlendirmeyle 1992 yılında önce Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilâtı’na (AGİT), kısa bir süre sonra da BM’ye üye olduklarını hatırlattı. BM’ye üye olmalarıyla birlikte hemen Kazakistan’ın BM Temsilciğinde nükleer silâhlardan vazgeçmesi konusunda görüşmeler başladığını bildiren Süleymanov, Nükleer Kulüp üyeleri ve özellikle ABD’nin yoğun bir şekilde Kazakistan’ın elindeki nükleer silâhlardan vazgeçmesini istediğini, Müslüman ülkelerinse bu silahları ellerinde tutmalarını tavsiye ederek, maddî yardıma hazır olduklarını bildirdiklerini kaydetti.
Süleymanov, bu şartlarda kendilerinin de ‘’nükleer silâh sahibi süper güçler güvenliklerini garanti etmeleri halinde, nükleer silâhlardan vazgeçebilecekleri’’ yönünde bir tutum takındıklarını ve bu çerçevede 3 yıla yakın süren görüşmeler sonunda ‘’güvenlik garantisi’’ alarak nükleer silahlardan vazgeçtiklerini bildirdi. ‘’Bu kararın (nükleer silahlardan vazgeçme), yeni bağımsızlığını almış, imkânları oldukça kısıtlı genç Cumhuriyet için yerinde bir karar’’ olduğunu ifade eden Süleymanov, ‘’Çünkü eğer biz nükleer silahtan vazgeçmeseydik, uluslararası çevreler tarafından çeşitli ekonomik baskılar ve ambargolar uygulanacağı, ülkemize yatırım gelmeyeceği açıktı’’ diye konuştu.
Nükleer silâhtan vazgeçmelerinin uluslararası kamuoyunda Kazakistan konusunda olumlu fikir oluşmasını sağladığını belirten Süleymanov, bunun neticesinde oluşan Kazakistan’a güven sayesinde uluslararası finans çevrelerinin desteği, bu destekle de dış yatırımların gelmeye başladığını bildirdi.
|