|
Güzel san’atlar adı üzerinde, söylenmesi veya ifade edilmesi bile insana hoş geliyor. Toplumların karakterlerinin yüzü resmi, sesidir san’at. Kültürel zenginliğin ve çeşitliliğin göstergesidir.
San’at, beğenmedir, hoşlanmadır, zevktir, estetiktir ve ruhun inceliğinin yansımasıdır. Gelişmişliğin, tekâmülün tezahürüdür.
Belgesel programları izlerken hep san’at eserleri dikkatlere sunulur. İster gezi izlenimleri tarzında ister tabiat güzellikleri, canlılar âlemindeki hârika görüntüler olsun izlenmeye sevk eden etken mükemmellik, güzellikler izleyenleri cezp etmektedir.
İlâhî san’at eserleri olan hayvanlar âlemi, deniz altı gibi mükemmel san’at eserleri izleyenleri hayrette bırakıyor. Hele bir de canlı ve yerinde görmek, daha bir başka güzel olur elbette.
Görmek ve bakmak farkı burada karşımıza çıkıyor.
Mânâ-yı ismiyle bakanlar san’at eserinin san'atkârını görebilirken, mânâ-yı ismiyle bakanlar bakıp da asıl görülmesi gerekeni görmemektedirler. Geçen hafta bahsettiğimiz “ülfet” perdesi engeli.
Gezi programlarında da gezilen yerlerin ayrıcalıklı yönleri araştırılıyor ve dikkatlere sunuluyor.
Bir yörenin veya mahallin kültür dokusunu oluşturan unsurlar; oranın insanlarının iftihar vesileleri, heyecan sembolleri, zevk enstrümanları, şarkıları, türküleri, edebiyatı, eğlenceleri, düğünleri ve yemekleri gibi vesairedir. Hayat biçiminin güzellikleri, özene bezene yapılan her şey.
Yörenin heyecan kaynaklarının içinde mutlaka san’at vardır. Bu san’atın içinde, müzik, şiir, efsanevî hikâyeler, el işlerindeki motifler, günlük rutin işlerini zevkli hâle getiren folklor vardır.
Sân’at demek, sıradanlığın ötesine geçmek demektir. Bir şeyin sıradanlık ötesinde iyi ve güzel yapılması demektir.
San’at eserinde hem akıl, hem kalp, en ileri seviyede devrededir. Yani akıl ile kalbin imtizacı ile san’at ortaya çıkar. İcra edilen san’at, akıl yolundan geçip gönülde yer ettiği zaman zevk ve heyecan kaynağı olur. Adanma derecesinde yapılan işi sevmek, yapılan faaliyeti aşk içinde yapmaktır. “Aşk olmayınca meşk olmaz” sözü buradan gelmiş olsa gerek. San’atta aşk şarttır.
San’at ruhun beden enstrümanı ile incelmesinin göstergesidir. Gerçek san’atkâr veya san’atçılar ince ruhlu insanlardır. Kavga bilmezler. İletişim becerileri çok yüksektir. Kendileri ve başkaları ile barışıktır. Kalbi inkişaf ettiği için gönlü zengindir. Şefkat ve merhamet yönü de daha ileri seviyededir.
Resmî ideoloji devrimlerin yerleştirilmesi, geçmişe ait ne varsa silmeyi hedeflediği için tekke ve zaviyeleri kapatıyor. O zamanın gönül zenginliği olan tekke ruhlara ulvî duygular katan musikisi de nasibini almıştır. Batı tarz müzik zorla icra edilmeye, toplumda benimsetilmeye çalışılmıştır. İnananlara yapılan baskılarla ilişkilendirildiği için toplumun derinliklerinde ve gönlünde yeni san’at anlayışının devletin bütün imkânlarını seferber etmesine rağmen istenilen seviyede oturmamıştır. Belirli bir azınlığın dünyasında yer alabilmiştir. Dinî hassasiyete sahip insanımız san’atı lüks ve fantezi kabul ederken, fakirliğin de verdiği sıkıntılar sebebiyle gereken gelişimi göstermemiştir.
Evet, “Sosyal Etütler Derneğinin” düzenlediği “Toplumu Doğru Okuma” konulu seminerlerinin ilkinde Yönetmen Osman Gökmen’den alabildiklerimi paylaşmak istedim.
Günümüz insanlarının ihtiyacı olan şevk ve heyecanın vesileleri şüphesiz gönül zenginliği olan san’at yönümüzdeki eksikliktir. Fikir ve düşünce açısından oldukça donanımlı insanlarımızın yanında hayata zevk ve renk katan san’at erbabını da işin içine katmak zamanıdır.
Hayatı, yaşamayı, faaliyeti zevkli hale getirecek olan estetik yaklaşım yani san’at ruhudur.
Sayın Osman Gökmen’e ve SETÜD ilgililerine teşekkür ediyorum.
Mübarek Ramazanın bütün okuyucularımız için rahmet ve mağfiretine vesile olmasını dilerim.
| 
