|
Hayatımızın anlamlı hale gelmesi, amacımızın ne olduğu ile doğrudan ilişkilidir. Hayattaki amacımızın belirlenmesi ise öncelikle “içsel keşif macerası” ile mümkün olabilmektedir. İçsel keşif macerası, insanın soyut dünyasında; yani manevi hayatında, ulaşmak istediği nihaî vizyon; yani amaç tesbitleri yapmak ve ona göre de hedefler oluşturma ile mümkün olabilmektedir.
Burada önemli bir sınır tesbiti yapmak gerekir. O da insan önce kendisine bir “amaç” tesbit edecek; bilâhare bu amaca ulaşmak için hedefler tesbit edecektir. Amaç, makrodur; hedef mikrodur. Yani insanın amacı birdir; o amaca ulaşmak için tesbit ettiği hedefler muhteliftir. Meselâ inançlı bir insan dese ki, “benim amacım Allah’ın rızasını kazanmaktır”, Bu onun nihai bir amacı olur. Bu amaca ulaşmak için bir takım mikro analizler yapar; yani çeşitli şubelere göre hedefler belirler. Bu hedefler genel anlamda, zihinsel, ruhsal, fiziksel, ailevi, ekonomik, sosyal vs hedeflerdir. Bu insan, belirlediği bu hedeflerde hep uç nokta olan “Allah’ın rızası”nı amaç edinir. Bu hedefler yolunda ilerlerken, Allah’ın hoşuna gitmeyecek şeylerden içtinap eder ve asla sırf dünyevî bir menfaat veya kariyer için dinini dünyaya satmaz.
İçsel keşif macerasında öncelikle “hayal âlemi” gezilmelidir. Hayal âlemi, başlangıç için çok önemli bir basamaktır. Birçok başarılı insan, varmak istediği uç noktayı önce hayal etmiş, sonra o hayal ettiği uç noktaya ulaşmak için var gücüyle çalışmış, bilâhare oraya ulaşmıştır. Bediüzzaman Said Nursî, “gaye-i hayal olmasa ezhan enelere döner ve etrafında gezerler” der. Yani hayalin bir gayesi olacaktır. O da insanın ulaşmak istediği nihaî uç noktadır. İşte insan iç dünyasında, bilhassa hayal âleminde, amacını belirlemelidir.
İç dünyamızdaki seyahatte amaç belirlemesi yaparken iki faktör karşımıza çıkar:
• Kişisel arzu ve isteklerin tatminini sağlayan mikro amaç,
• Ve bütün insanlığı kapsayan, onlara faydalı olmak için çaba sarf etmeyi düşünen makro amaç.
Yine Bediüzzaman “Kimin himmeti milleti ise, o kişi tek başına bir millet gibidir” diyerek, nihai amacın “makro” düzeyde olması gerektiğine işaret eder. Yine Kâinatın Efendisi “İnsanların en hayırlısı, insanlara faydalı olandır” buyurarak bu makro amacı apaçık gösterir. O halde kendi iç dünyamızda amaç ve hedeflerimizi bu iki faktör doğrultusunda belirlemeliyiz.
Eğer amacımız makro ise; yani büyük bir amaca sahipsek, hedeflerde sapmalar, değişimler olabilir. Buna metot değişimi diyebiliriz. Meselâ önceden İla-yı Kelimetullah kılıç ile yapılıyordu; şimdi ise kalem ile yapılıyor. Bu bağlamda Allah’ın adını duyurmak için internetten faydalanabiliriz. Bugün internet bu görevi fazlasıyla görebilmektedir. Bir web sitesi kurarsın ki, çok sayıda bulunmaktadır, oradan bütün dünyaya İslâm’ın güzelliklerini ve hak din olduğunu yayarsın. Eğer amacımız makro ise, engeller küçülür ve aşmak için her türlü çabayı sarf edersin. Ancak hedef mikro ise; yani kişisel istek ve arzuların tatmini ile ilgili ise, o zaman en ufak engeller dahi aşılamaz hale gelir.
Evet dostlar, kendimizle barışık olmanın yolu da içsel keşif macerasında makro amaçlar belirlemekten geçer; mikro amacı olanların bütün hedefleri “ene”yi tatmin etmek olduğundan, en ufak bir menfaati için herkesle çatışma içine girerler ve asla mutluluğu yakalayamazlar.
| 
