|
Temmuz 2006’da toplam sıcak para 49.0 milyar dolar idi. 2007 temmuz ayında 99.3 milyar dolar oldu. Geçen temmuzdan bu temmuz ayına sıcak para 50.2 milyar dolar arttı. Bir yılda katlandı.
Hisse senedi satın almak için, Hazine bonosu ve tahvili satın almak için, bankalardan faiz almak için gelen dövize sıcak para deniliyor.
Paranın sıcağı soğuğu olmaz ama, soğuk para hareket kabiliyeti olmayan paradır. Örneğin fabrikaya, arsaya bağlanan paradır. Sıcak para ise hareket kabiliyeti bulunan, bağlandığı yerden her an çözülebilecek paradır.
Sıcak parayı getiren canı istediğinde, daha önce satın aldığı hisse senedini, bonoyu, tahvili satar, bankadan mevduatını alır. YTL’den dövize döner, dövizini alır, çeker gider.
Sıcak para artıyor
Acaba son bir yılda 12 aylık dönemde Türkiye’ye neden 50.2 milyar dolar sıcak para girişi oldu? Cevap basit. Çok yüksek faiz ödedik. Sadece faiz yüksek değil. Buna ek olarak döviz fiyatı da devamlı ucuzladığı için, döviz getirerek bozduranın, parasını YTL cinsi faize yatıranın getirisi (reel faizi ) daha da artıyor. Çok çok yüksek oluyor.
2006 Temmuz ayında dolar 1.55 YTL idi, bu yılın temmuzunda 1.27 YTL oldu. Geçen temmuzda 1000 dolar getiren, dolarını bozdurarak 1.550 YTL’lik bono aldı. Yüzde 21.51 faiz ile bir yıl sonra eline 1.884 YTL geçti.
1.884 YTL’yi dolara çevirirken doları 1.27 YTL’ye gerilemişti. Eline 1.468 dolar geçti. Bir yıl önce 1.000 dolar getirmişti. 1.476 dolar götürdü. (İktisatçı Alaattin Aktaş’ın hesaplamasını, kaba çizgilerle aktardım.)
Gelen sıcak para küresel döviz hareketine bakılır ise küçük ama, bize göre büyük. Hisse senetlerimizin yüzde 70’i, kamu kuruluşlarının elindeki bonolar dışındaki bonoların yüzde 24’ü sıcak para getirenlerin elinde. Toplam 100 milyar dolarlık sıcak para milli gelirimizin dörtte biri büyüklüğünde. Bu nedenle sıcak paranın girişi çıkışı bizi çok etkiliyor.
Yüzde 47 olur mu?
Herkesin gözü sıcak parada. Yabancılar 2-3 milyar dolar karşılığı hisse senedi veya tahvili satarak YTL’den dolara döndüğünde bizim piyasa altüst oluyor. İşte bu nedenle bu düzenin bozulmamasını isteyenler sıcak paranın çıkmaması için, daha çok sıcak para girmesi için yüksek faiz politikasını destekliyor.
Bu nedenle bir yılda 100 getirenin 147 geri götürdüğünü görenler daha çok sıcak para getiriyor ama bu sıcak paracılara ödenen yüzde 47.68 reel faiz gökten inmiyor. Sizin cebinizden çıkıyor.
Milliyet, 23.8.2007
| 
