Rize Ticaret Borsası (RTB) Yönetim Kurulu Başkanı Tahsin Sancak, geçmiş yıllarda çayın tek başına aileler için geçim kaynağı olduğunu, ancak günümüzde çaydan elde edilen gelirin tek başına aileleri geçindirmesinin mümkün olmadığını söyledi.
Sancak, yaptığı açıklamada, dünyada 1600’lü yıllardan itibaren ticarî bir ürün olarak işlenen çayın Türkiye’de 1938’de üretilmeye başlandığını belirtti. Türkiye’de ilk büyük çay fabrikasının 1945 yılında kurulduğunu ifade eden Sancak, ‘’Bu tarihten itibaren Rize ve Doğu Karadeniz yöresinde çay tarımı her geçen gün attı. 1955’li yıllarda ise çay artık vatandaşlar için temel geçim kaynağı oldu’’ dedi.
Bu tarihten itibaren çay tarım alanlarının ve çaydan sağlanan gelirin sürekli arttığını kaydeden Sancak, şunları söyledi: ‘’Rize’de çay tarımı, toplam tarımın yüzde 95’ini oluşturmaktadır. Yani Rize, çaya endeksli bir şehirdir. Çaydan sağlanan gelir, 1973 yılına kadar her yıl arttı. Bu yıl çaydan elde edilen gelirin vatandaşları geçindirmesi bakımından en üst seviyeye çıktığı yıldır. Bu yıllarda çay tek başına aileler için geçim kaynağı idi. Türkiye’de 1970’li yıllarda insanlar çaydan zengin olmuşlardır. Günümüzde ise çaydan elde edilen gelirin tek başına aileleri geçindirmesi mümkün değildir.’’
MİRAS YOLUYLA BÖLÜNDÜ
Sancak, Türkiye’de 1973 yılından sonra çayın geçindirme gücünün düşmesinin en önemli sebebinin, çay bahçelerinin miras bölüşümü sebebiyle küçülmesi olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
‘’Bugün Rize’de çay üreticilerinin yüzde 90’ı, beş dekarın altında çay bahçesine sahip. Bu araziden de bir aileyi geçindirecek ürünü almak mümkün değil.’’
|