Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından yeni sözlükler ile eski sözlüklerin geliştirilmiş baskıları hazırlanıyor. Sözlükler arasında, 1945 yılından bu yana 10. baskısı yapılan Güncel Türkçe Sözlük’ün günün ihtiyaçlarına göre genişletilip güncelleştirilmiş baskısı da bulunuyor.
TDK Başkan Danışmanı Prof. Dr. Recep Toparlı, kurumun internet sitesinde, yürütülen sözlük çalışmalarına ilişkin bilgi aktardı.
Aralarında 1945 yılından bu yana 10. baskısı yapılan Türkçe Sözlük’ün yeni baskısının da bulunduğu sözlüklere ilişkin çalışmalar şöyle:
Güncel Türkçe Sözlük: 1945 yılından bu yana 10. baskısı yapılan Türkçe Sözlük, kurum tarafından güncelleniyor. Söz konusu sözlüğün günün ihtiyaçlarına göre genişletilip güncellenmiş baskısı üzerindeki çalışmalar sürüyor.
37 YILLIK ÇALIŞMANIN ESERİ
Türkiye Türkçesinin Tarihsel Sözlüğü: Sözlük, kurum tarafından daha önceleri yalnızca Türkçe kelimelerin bir araya getirilmesiyle hazırlanan Tarama Sözlüğü’nün genişletilmiş biçimi olarak gerçekleştirilecek. 13, 14 ve 15. yüzyıllarda yazılmış üç yüzü aşkın Arap harfli eser, 1970 yılından bu yana taranarak yaklaşık 1 milyon 200 bin fiş hazırlandı. Yaklaşık 37 yıllık bir çalışmanın eseri olan bu fişler, TDK arşivlerinde kaderine terk edilmişken yeniden elden geçirilerek yayıma hazırlanıyor.
Çalışmanın sonucunda en az on beş ciltlik bir sözlük ortaya konulacaktır. Yalnızca Türkçe kökenli değil o dönemlerde kullanılmış sözlerin tamamını içine alacak olan bu sözlükte kelimelerin yazılış ve anlam farklılıkları ayrı ayrı gösterilecek.
Derleme Sözlüğü: Türkiye Türkçesi ağızlarından derlenmiş kelimeleri içeren Derleme Sözlüğü’nün genişletilmesi ve Genel Ağ ortamında kullanıma açılması tasarlanıyor. Üniversitelerdeki bilim adamlarıyla eş güdüm içerisinde hazırlanacak bu çalışma, bölgelerin söz varlığının canlandırılmasını ve gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlayacak.
BATI KÖKENLİ KELİMELER SÖZLÜĞÜ
Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü: Seçkin yazarların eserlerinden taranarak oluşturulacak Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü’nün de en kısa zamanda tamamlanması tasarlanıyor. Bu sözlük çalışmasında 10’a yakın bilim adamı görev yapıyor.
Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü: Taramalara dayalı yeni eklemelerle hazırlanan bu çalışmanın da en kısa sürede yayımlanması düşünülüyor.
Resimli Okul Sözlüğü: Özellikle ortaöğretim öğrencilerine yönelik olarak hazırlanan bu sözlük üzerindeki çalışmalar tamamlandı. Sözlük, 2007 yılı içinde yayımlanacak.
Osmanlı Türkçesi Sözlüğü: 20 bilim adamı tarafından hazırlanmakta olan bu sözlüğün bütün malzemesi bir araya getirildi ve işlenmeye başlandı. Bu çalışma ile Osmanlı Türkçesi’nin en kapsamlı sözlüğünün oluşturulması amaçlanıyor.
|