Suudi Arabistan’ın eski ABD Büyükelçisi Prens Türki El Faysal, İran’ın başını çekmekle suçlandığı “Şii Hilâl” yerine, Suriye’nin öncülük edeceği bir bölgesel “Verimli Hilâl” fikrini savundu.
Prens El Faysal, “Yüksek sesle söylememe müsaade ediniz: Bir ‘Şiî Hilâl’ hayal etmek ya da bundan korkmak yerine, İran ile birlikte, Irak’tan Lübnan’a uzanan ve Suriye’nin önderlik ettiği, Filistin’in de yer bulduğu bir ‘Verimli Hilâl’i hep beraber oluşturabiliriz” dedi. “Şii Hilal”den söz eden ilk Sünni Arap lider Ürdün Kralı Abdullah’tı. Aralık 2004’te Kral Abdullah Şii İran’ı Irak’taki seçimleri etkilemeye ve nüfuzunu
Lübnan’a kadar yaymaya çalışmakla suçlamıştı. Birçok Körfez ülkesi de İran’ın Irak’taki Şiilerle Lübnan’daki Şiiler üzerindeki etkisinden endişe ediyor.
Abu Dabi’de Körfez ülkelerinin güvenliği konulu yıllık toplantının kapanışında konuşan Prens El Faysal, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın Cumartesi günü Suudi Arabistan’a yaptığı ziyarette, “iki ülkenin Irak’taki mezhep çatışmalarıyla Lübnan’daki mezhep çatışmalarının alevlerini söndürmeye karar verdiğini” açıkladı ve “İşte bu yüzden İran’ı tarihi bağlar ve ekonomik çıkarlarla bağlı olduğumuz dost ve komşu bir ülke olarak kabul etmeyi tercih ediyorum” ifadesini kullandı. Büyükelçilik görevinin yanı sıra 27 yıl boyunca Suudi Arabistan istihbaratının başında kalan El Faysal, “Suudi Krallığı, İran ile Lübnan’da bir çatışmaya girmek yerine bu ülkeyle diyalog başlatmayı gerekli bulmaktadır, çünkü muhtemel çatışma her şeyden önce Lübnanlıları sonra da Suudi Arabistan ile İran’ı ve sonuç olarak da Sünnilerle Şiiler arasındaki gergin ilişkileri etkileyecektir” dedi. Prens Türki El Faysal, Lübnan’daki krizin sürdüğünü, bununla birlikte Ahmedinejad’ın Riyad’a yaptığı ziyaretten sonra biraz da olsa yoğunluğunu kaybettiğini sözlerine ekledi. El Faysal tarafından kullanılan “Verimli Hilal”, aslında Chicago Üniversitesi arkeologu James Herny Breasted’in Orta Doğu’da, İsrail, Batı Şeria, Lübnan, Ürdün’ün bir bölümü, Suriye, Irak, Mısır ve Türkiye’nin güneydoğusunu içine alan ve hilal biçimdeki bir bölgeye verdiği ad olarak biliniyor.
|