|
Sorun çözmede etkin bir teknik olan “Altı Şapkalı Düşünme Tekniği” bir nevî beyin fırtınasıdır. Bu yöntemde “Şapkalar” fikirlerin ve düşüncelerin birbirinden ayrıştırılması için kullanılan birer semboldür. Bu yöntemde şapkalar değişik renklerdedir ve her renk bir düşüncenin sembolü veya simgesidir. Rengine göre şapka değiştirildikçe onun atıfta bulunduğu düşünceler sistematik bir şekilde aktarılmaktadır.
Bu yöntem işyeri, aile ortamı, okul ortamı ve daha birçok yerde sorun çözme ekipmanı olarak kullanılabilir. Sorunların çözülmesinde, sorun çözmeyi bir eğlence haline getiren bu yöntem, oldukça esnek bir yapıya sahiptir. Zira sadece bilgiye değil aynı zamanda duygusal yönlere de yer verilmektedir.
“Altı Şapkalı Düşünce Tekniği”nde amaç; ele alınan konunun dallanıp budaklanmasını ve gereksiz ayrıntılara girilmesini önlemek ve görüş, düşünce ve fikirleri sistematik bir şekilde işlemektir. Bu şekilde zaman kaybı önlenmiş ve sonuca varma; yani karar alma kolaylaşmış olur.
Altı Şapkalı Düşünce Tekniğinde aşağıdaki yol izlenir:
Beyaz Şapka: (Tarafsız şapka adı verilen beyaz şapka duru ve net bilgileri temsil eder) Ele alınan sorun ile ilgili kesin olarak bilinen doneler ve net bilgilerin envanteri yapılır.
Kırmızı Şapka: (Duyguları temsil eder: “Duygusal Şapka” denir) Ele alınan konu ya da sorun hakkında müzakere yapan kişilerin duyguları mesnetsiz bir şekilde açığa çıkarılır. Her üyenin görüşülen konu hakkındaki duygusunu ifade etme şansına yer verilir ve kişilere hiçbir dayanağı olmadan hislerini söyleme hakkı tanınır.
Siyah Şapka: (Tehlikeleri, dezavantajları ve olumsuzlukları yansıtan kötümser şapka) Bu safhada, ele alınan konunun veya sorunun boyutları, riskli yönleri, dezavantajları ve bunların yükleyeceği maliyetler göz önünde bulundurulur ve eleştiriler alınır.
Sarı Şapka: (Avantajları, olumlu yönleri ve iyimserlikleri yansıtan optimist şapka) Bu bağlamda konunun veya sorunların avantajlı ve sonucunun iyiye giden yanları ele alınır. Şurası iyi bilinmelidir ki, bazı sorun olarak görülen faktörler neticede olumlu sonuçlar verebilmektedir.
Yeşil Şapka: (Yapıcı ve yenilikçi şapka) Bu safhada taklitçilikten uzak, orijinalliğin esas alındığı üretken fikirler ortaya konulur. Bu bağlamda eskinin yerine yeni ve daha iyi orijinal fikirler geliştirilir. Bir nevî Toplam Kalite Yönetimi’nde olduğu gibi sürekli iyileşme ve sürekli gelişme politikası güdülür.
Mavi Şapka: (Sonuç veren; durulmuş fikirleri sonuca ulaştıran serinkanlı şapka) Bu bağlamda analiz edilen konular sentezlenir yani tümevarım metodu uygulanır. Sistematik bir şekilde düzenlenen fikirler, prensip haline getirilir ve uygulama safhasına koyulmak üzere “prensip kararı” alınır.
“Altı Şapkalı Düşünce Tekniği” bir nevî beyin jimnastiği veya beyin fırtınasıdır, ancak yöntemi biraz farklıdır. Yani beyin fırtınasında uygulanan kriterlere benzer bir sistematik gidişât uygulanmaktadır. Bu yüzden bu yöntemi de bir nevî “Beyin Fırtınası” olarak kabul edebiliriz.
| 
