Türkmenistan, “ömür boyu lideri” Saparmurat Niyazov Türkmenbaşı’nı kaybetmesinin şokunu yaşıyor. Adının açıklanmasını istemeyen bir hükümet kaynağı, “Hepimiz şoktayız” dedi. Bir hükümet kaynağı da 21 yıldır devlet başkanı olan Niyazov’un beklenmedik bir şekilde öldüğünü duyurdu.
Her iki kaynak da Niyazov’un yerel saatle 04.30’da hayata veda ettiğini belirtti. Türkmenistan devlet televizyonu, Saparmurat Niyazov Türkmenbaşı’nın ölümünü “Büyük Türkmenbaşı öldü” flaşıyla duyurdu. Televizyon, Türkmen liderin “kalbinin aniden durması sonucu öldüğünü” bildirdi. Televizyonda Türkmenbaşı’nın ölümü nedeniyle karartılan ekranda bayrak görüntüsü ve liderin portresi yayınlanıyor. Hiçbir muhalife müsahama göstermeyen kişiliğiyle tanınan Türkmenbaşı’nın ülke çapında binlerce portresi ve heykeli bulunuyor.Türkmenbaşı, ismini limanlara, çiftliklere, askeri birlikler ve hatta bir meteora bile vermesiyle ün salmıştı.
Aylara, Türkmenbaşı (Ocak), Bayrak (Şubat), Nevruz (Mart), Kurbansultan (Nisan), Mahdumkulu (Mayıs), Oğuz (Haziran), Korkutata (Temmuz), Alparslan (Ağustos), Ruhname (Eylül), Garaşsızlık (Ekim), Sultansancer (Kasım) ve Bitaraflık (Aralık) isimleri verildi. Gün isimleri de Başgün (Pazartesi), Yaşgün (Salı), Hoşgün (Çarşamba), Soğapgün (Perşembe), Anna (Cuma), Ruhgün (Cumartesi) ve Dinçgün (Pazar) olarak değiştirildi. Caddelere, çiftliklere, at sürülerine, dünyadaki en uzun kanala, bir şehre, gemilere ve çocuklara Türkmenbaşı’nın şerefine adı verildi. Fotoğrafları, votka şişelerini, konyak ve çeşitli gıda ürünlerinin paketlerini süsledi.
”RUHNAME”
Türkmenistan Devlet Başkanı Saparmurat Türkmenbaşı’nın 3 yıllık çalışmayla kaleme aldığı “Ruhname” isimli eseri, 2001’de yayımlandı. “Ruhname”, Ekim 2001’de bağımsızlığın 10. yıldönümü kutlamaları sırasında halka dağıtıldı.Türkmenbaşı, Ruhname kitabını üç defa gönülden okuyanın cennetlik olacağını belirterek, “Her sabah akşam devamlı Ruhname kitabını okuyan insanın gönlü açılır ve o insan Allah’a daha yakın olur” diye konuştu.
Türkmenistan Devlet Başkanı Türkmenbaşı, “Orta Asya’nın en büyük camisini” kendi köyü Kıpçak’ta 2004’te ibadete açtı.Türkmen devlet televizyonu, “devletin, ömür boyu liderleri Saparmurat Niyazov Türkmenbaşı’nın siyasetini içte ve dışta aynen sürdüreceğini” bildirdi.
TÜRKMENBAŞI KİMDİR?
Ülkesini 20 yıldan fazla süre yöneten Türkmenistan Devlet Başkanı Saparmurat Türkmenbaşı, sert kişiliğiyle tanınıyordu. 66 yaşında dün kalp krizinden vefat eden Saparmurat Niyazov Türkmenbaşı, 1940 yılında bir işçi ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babasını 2. Dünya Savaşı’nda, ailesinin diğer üyelerini de 1948 yılında meydana gelen Aşkabat depreminde kaybeden Türkmenbaşı, önceleri bir yetimhanede sonra da uzaktan akrabalarının yanında büyüdü. Leningrad Teknik Üniversitesinden enerji mühendisi olarak mezun olan Türkmenbaşı, Aşkabat yakınlarındaki Bezmein enerji tesislerinde çalıştı. Komünist Partisi üyesi olan Türkmenbaşı 1985’te Türkmenistan Milletvekilleri Konseyi Başkanlığı’na atandı. Daha sonra Türkmen Komünist Partisinin Merkez Komite Birinci Sekreterliği’ne seçildi. Türkmenbaşı, Türkmenistan’ın Moskova’dan bağımsızlığını ilân etmesinden önce 1985 yılından bu yana iktidarda bulunuyordu.
|