|
DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar’ın Kürt meselesinde, şiddetin yerine siyaseti, dış müdahale yerine milli bir inisiyatif sergilemeye yönelik çağrısı, Türkiye gündeminde tartışılmaya devam ediliyor.
Ağar’a bu kadar destek ve tepkinin bir arada gelişi, geleneksel politikadaki kırılmanın bir göstergesidir. Ağar bu çıkışıyla siyasetin imkan ve potansiyelini hatırlatmıştır.
Ağar bu şekilde Türkiye’de oluşan ezberin bozulma sürecine önemli bir katkı yapıyor. Türkiye’de halk ve hatta devletin bir kanadı artık bu meselede sivil, demokratik ve hukuk devleti çerçevesinde bir çözüm aramaktadır. Ağar’ın çıkışını değerli kılan da bu temsil kabiliyetidir. Ağar’a bu kadar destek ve tepkinin bir arada gelişi de, geleneksel politikadaki kırılmanın bir göstergesidir. Ağar bu çıkışıyla siyasetin imkan ve potansiyelini hatırlatmıştır. Türkiye, temel meselelerini siyaset marifetiyle tartışma ve çözme iradesine sahip çıktıkça Türkiye demokrasisinin üzerindeki vesayet de ortadan kalkacaktır. Nitekim Genelkurmay Başkanı Büyükanıt’ın Ağar’a yönelik tepkisi, vesayet odaklarındaki rahatsızlığın bir ifadesi olarak anlamlıdır. Ağar’ın ve kamuoyunun Büyükanıt’ın açıklamaları karşısındaki sivil ve demokratik tepkisi bu vesayetin sarsıldığının önemli göstergelerinden biridir.
Kısır döngüyü siyaset aşar
Şimdi bozulan ezberin ardındaki mantığı veya kısır döngüyü hatırlayalım. Siyaset, iki ana ekseni olan çatışma ve uzlaşma arasındaki vektörel bileşkede oluşur. Türkiye siyaseti zaman zaman bu eksenlerden birini ihmal ediyor, ya sadece uzlaşmacı veya sadece çatışmacı bir eksende yürüyor. Bu durum, son tahlilde siyasetin temsil ve çözüm kabiliyetini azaltıyor. Siyaset alanı daralıyor. Böylece demokrasi geriliyor ve siyasi partilerin gücü azalıyor, bürokrasinin gücü artıyor. Toplumsal talepler ve meseleler, siyaset marifetiyle tartışılıp çözülemeyince kronikleşiyor ve kriminalleşiyor. Karşılanamayan toplumsal talep ve çözülemeyen meseleler üzerinde yükselen gerginlik ve buhranlar ise bürokrasinin hakimiyetini devam ettirmesine yol açıyor. Öte yandan gerginlik ve kriz, siyasi alandan iktisadi ve sosyal kürelere yansıyor, hatta Türkiye sınırları dışına çıkarak uluslararası bir karakter kazanmaya başlıyor. Kriz uluslararası bir mahiyet kazandıkça, içeride de otoriter bir milliyetçilik yükseliyor. Mesele içeriden çözülemedikçe de dışarıdan müdahaleler ve beklentiler artıyor. Bu durum, Tanzimat’tan bu yana içinden çıkamadığımız bir kısır döngü yaratıyor. Türkiye’de DSP-MHP-Anavatan koalisyon hükümeti döneminde başlayan ve 3 Kasım seçimleri sonrasındaki AK Parti hükümetiyle ivme kazanan demokratikleşme ve sivil toplumun gelişmesi süreciyle Türkiye bu kısır döngüyü kıracak dinamiklere sahip olmuştur. Bu sürece uyum sağlayamayan siyasetçi ve bürokratlara rağmen, Türkiye köklü meselelerini tartışma ve çözme iradesi sergilemektedir. Bugün yaşanan kimi tartışmalar ve bu tartışmalarda söylenenler, 5 yıl önce hayal bile edilemiyordu. Tarihçi Cevdet Paşa, Ağar’ın açıklamalarıyla yaşanan sürecin tarihini yazsa, herhalde şu hükme varırdı: “Hal ü zamanın yaptığını kimse yapamaz.”
Ağar’ın çıkışı: Ezberleri bozdu
Bu vadide Mehmet Ağar’ın çıkışlarına ilişkin kimi açıklamalar dikkat çekicidir. CHP ve MHP bu sürece intibak etmekte en çok zorlanan siyasi aktörler olarak ortaya çıkıyorlar. Anavatan Partisi ise siyaseti savunan cephe içerisinde yer almakla beraber, Erkan Mumcu’nun bir türlü kurtulamadığı polemik merakı yüzünden bu tartışmalarda yıpranan tarafa savrulmuştur. Kimi AK Partililer ise, bu alandaki tekelciliğini kaybetmenin tedirginliği içinde aleyhte açıklamalar yapsalar da, Başbakan Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Gül’ün üst düzeyde açıklamalarıyla destek beyan etmeleri, Türkiye’deki siyasi iklimi yumuşatacak müspet bir gelişmedir. Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt’ın açıklamaları ise, bürokrasinin geleneksel tepkilerinin dışına çıkamamaktadır. Büyükanıt ve yeni komuta heyetinin 30 Ağustos sonrasında Ağar’a tepkiyle zirvesine ulaşan anti-demokratik çıkışları, hesaplarının aksine ordunun ağırlığını azaltmış ve itibarını ciddi olarak sarsmıştır. Bunda Başbakan Erdoğan’ın ve DYP Genel Başkanı Ağar’ın gerginliği tırmandırmayan ama demokrasiden ve şahsiyetlerinden taviz vermeyen tavırları da rol oynamıştır. Bu noktada basının ve halkın yaklaşımı ümit vericidir. Öyle anlaşılıyor ki, Türkiye demokratikleşme ve sivilleşme bahsinde önemli bir psikolojik ve zihni engeli aşmaktadır.
DYP’nin kurtuluşu demokraside
Konunun DYP ile ilgili kısmında ise, Ağar’ın kendisine yönelik sert açıklamalar karşısında geri adım atmaması ve gerginliği artıracak bir üsluptan kaçınması kayda değerdir. Bu durum Ağar’ın çıkışının planlanmış, hazmedilmiş ve arkası gelecek bir politik tercih olduğunu gösteriyor. Bu vadide DYP Ankara İl Başkanlığı’nın öteden beri Ankara köylerinde yaşayan Kürt kökenli vatandaşlar üzerine yaptırdığı araştırma da kaydedilmelidir. Araştırma kapsam ve yöntemi açısından eleştirilebilirse de, yapılmış olması bile takdire şayandır. Bundan sonra daha akademik bir çerçevede ve düzenli aralıklarla yapılması halinde, siyasetin akademik bilgiden faydalanması bakımından anlamlı bir gelişme olarak kaydedilebilecektir. Ağar’ın özellikle sivil toplum kuruluşlarıyla görüşme, çalışma ve sivil anayasa geliştirme projesi, Türkiye siyasetinin ve demokrasisinin seviyesinin yükselmesi bakımından takdire şayandır. DYP bu hususta bilhassa insan hakları kuruluşlarıyla teşrik-i mesai etmeyi gelenekselleştirerek Türkiye sağının çoğunlukçu demokrasiden çoğulcu demokrasi paradigmaya dönüşüm sürecinin başladığını gösterebilmelidir. Ağar ve DYP, şayet bu gelişmenin ardını getirmez ve açıklamada ortaya konulan mantığı içselleştirmezlerse, Çiller’in İkinci Demokrasi Paketi makyajının Çiller’i ve DYP’yi kurtaramadığını unutmamalıdırlar.
Siyaset her şeye rağmen yapılır
Konunun DYP dışında Türkiye siyasetini ve demokrasisini ilgilendiren kısmı da mühimdir. Türkiye, siyasetin imkanlarını keşfetmek için siyasetin sınırlarını genişletmeli ve siyasetin sınırlarını korumalıdır. Siyasetin sınırlarını korumak ve işlevini yerine getirebilmek için siyasetçiler, hudutları koruyan askerler kadar müteyakkız ve cesur olmalıdırlar. 30 Ağustos’tan beri Türkiye demokrasisinin üzerine karabasan misali çöken vesayetçi anlayışı ortadan kaldırabilmek için bürokrasiye ve her şeye rağmen siyaset yapılmalıdır. Siyaset, bu tür meselelere çözüm buldukça kendi meşruluğunu sarsılmaz temeller üzerinde inşa edebilecektir. Büyük sosyolog ve siyasetbilimci Max Weber’in Meslek Olarak Siyaset adlı mühim çalışmasının sonucunda yer alan şu ifadeler, bugünlerde Türkiye’nin siyasetçi ve vatandaşlarına yol göstermelidir:
“Siyaset, kalın tahtaları delmek gibi güç ve yavaş ilerleyen bir uğraştır. Hem tutku ister hem geniş görüşlülük. Tüm tarihsel deneyim şu gerçeği kesinlikle doğrular: İnsanoğlu imkansıza erişmek istemeseydi, mümkün olana da ulaşamazdı. Ama bunu yapmak için de insanın bir önder olması, hatta sözcüğün en ciddi anlamında bir kahraman olması gerekir. Önder ya da kahraman olmayanlar ise, en büyük umutsuzluk anlarında bile cesareti ayakta tutacak bir yürekliliğe sahip olmalıdırlar. Bugün gerekli olan da tam budur, yoksa insanlar bugün için mümkün olanı bile elde edemeyecekler. Siyasetin çağrısını, ancak ve ancak, önerdiği şeyler için dünyayı fazlasıyla aptal ve fazlasıyla adi bulduğu halde tereddüt etmeyen kişi, yerine getirebilir. Ancak ve ancak bütün bunlar karşısında ‘Her şeye karşın’ diyebilen kişi, siyasetin çağrısına koşabilir.” ([email protected])
Zaman, 5.11.2006
|
