Dünya

The Guardian: CIA Avrupa'yı susturmaya çalıştı

İngiltere’de yayımlanan The Guardian gazetesi, Amerikan Merkezi Haber Alma Teşkilatı’nın (CIA) Almanya’ya “sus payı” önererek, bu ülke üzerinden AB’yi işkence uçakları konusunda susturmaya çalıştığı iddiasına yer verdi.

Gazetenin haberinde CIA’nın Almanya’ya, Fas’ta bir hücrede tutulan Alman vatandaşı El Kaide zanlısını görme izni verilmesi karşılığında, AB’den insan hakları konusunda gelen baskıların yumuşatılmasına yardımcı olunmasını istediği öne sürüldü. Bu bilginin yer aldığı istihbarat raporunda CIA’nın Fas’ı “terörle mücadelenin değerli bir ortağı” olarak tanımladığına da dikkat çekilen Guardian gazetesinin haberinde, istihbarat raporunun geçen Şubat ayında Alman Parlamentosu için hazırlanmış olduğu da belirtildi.

Raporda adı geçen El Kaide zanlısının 2002 yılında Fas’ta tutuklandığına işaret eden Guardian, bu kişinin 11 Eylül saldırılarını düzenleyenlerden biri olduğunun öne sürüldüğünü bildirdi. Gazete, bu kişinin Alman yetkilileriyle Fas’ta bir kez görüştürüldüğünü, ancak zanlının daha sonra Fas’tan CIA’ya ait bir “işkence uçağıyla” Suriye’ye götürüldüğünü yazdı.

Suriye’nin de Almanya’dan bu kişiyi görme karşılığında Almanya’da yargılanmaya çalışılan bir Suriye ajanı hakkındaki suçlamalardan vazgeçilmesini istediğini ileri süren Guardian, Almanya’nın, anlaşma karşılığında Suriyeli ajan hakkındaki suçlamalardan vazgeçtiğini öne sürdü. Guardian, CIA’nın Almanya’ya anlaşma önermesinin ardından AB ülkelerinin terör zanlılarının tutuldukları ülkelerle ilgili insan hakları ihlalleri konusundaki eleştirilerinin dozunu azalttığını da ileri sürdü.

/ LONDRA

27.10.2006

“Irak’tan geri çekilme şansı kaçırılmasın”

İngiliz basınında bugün, ABD Başkanı George Bush’un dün Irak’la ilgili yaptığı basın toplantısı, İngiltere basınında geniş yer aldı.

Bush, Irak’ta kötüye giden durumdan birçok Amerikalı gibi kendisinin de memnun olmadığını, ancak ABD’yi zafere götürecek taktik değişiklikleri yapacaklarını söylemişti.

Guardian yazarı Timothy Garton Ash dünkü yazısında, “Irak’tan geri çekilmek için bu şans kaçırılırsa, askerler nafile yere ölmüş olacak. Irak’ta büyük bir yenilginin ardından hatalarımızdan ders alabilecek miyiz? Teröre karşı savaşın da, aynen soğuk savaş gibi asla askerî yollarla kazanılamayacağını kabul edecek miyiz? 1970’lerin Avrupa’sındaki Helsinki süreci gibi bir süreci bölgede başlatabilecek; İran ve Suriye de dahil herkesle diplomatik görüşmeler yapma cesaretini gösterecek miyiz? Yoksa ABD Irak’ı bırakıp kaçacak ve bir sonraki başkan döneminde tecrit ile gerçekçiliğin karışımı yeni bir politikaya mı sahip olacak? Bunların ilki olursa o zaman hâlâ çocuğunu savaşta kaybeden acı içindeki annelere söyleyecek dürüst birkaç sözümüz olabilir. Eğer ikincisi seçilirse, başsağlığımız asla dürüst olmayacaktır” ifadelerine yer verdi. Gazetelerde, ayrıca Irak Başbakanı Nuri el Maliki’nin yaptığı açıklamalar da yankı buldu. Maliki, kimsenin Irak hükümetini bir takvimi kabul etmeye zorlayamayacağını söylemişti.

/ LONDRA

27.10.2006

Irak bölünürse felâket olur

Mezhep çatışmalarının giderek şiddetlendiği Irak’ta birbiriyle kavgalı küçük devletçikler oluşacağından endişe ediliyor.

Irak’taki çeşitli dini ve etnik gruplar her ne kadar Irak’ın bütünlüğünden yana olduklarını ifade etseler de bunların mezhep ve etnik temelde kendileri için ayrı özerk bölgeler kurulması çabalarının, Irak’ın bölünmesine yol açacağı kaydediliyor. Bazı uzmanlar, Irak Başbakanı Nuri El Maliki ve federal yapıyı destekleyen Amerikalı yetkililere, federal yapının iç savaş, daha çok sivil can kaybı ve Ortadoğu’nun istikrarsızlaşmasına yol açacağı uyarısında bulundular. Fransa’daki Uluslararası İlişkiler Enstitüsü’nden Dominique Moisi, Irak’ın bölünmesinin maliyetinin fazla olacağını ifade etti. İngiltere’deki Ortadoğu uzmanlarından Lale Halili de Irak nüfusunun karmaşık yapısından bahsederek, bölgelere ayırmanın zor olduğunu söyledi. Halili, “Kerkük’te sadece Kürtler yaşamıyor. Şehirde Sünni Arap nüfus da çok fazla. Bağdat’ta da önemli miktarda Şii nüfus var” dedi.

/ BAĞDAT

27.10.2006

Güney Kore, Irak'taki askerlerini çekiyor

Irak’taki koalisyon güçlerinden Güney Kore de, Irak’taki askerlerini çekme planını hayata geçiriyor. Güney Kore hükümeti, Cumhurbaşkanı Mu Hyun Roh’ın onayladığı karara dayanarak, Irak’ın kuzeyinde konuşlanan askerlerin bir kısmını önümüzdeki ay çekecek.

Irak’taki diktatör rejimin yıkılması için askeri koalisyonun büyük ortağı ABD’ye destek vererek Irak’a asker gönderen Güney Kore’nin, bu askerlerin bir kısmını gelecek ay, geri kalan kısmını ise önümüzdeki dönemde çekeceği bildirildi. Güney Kore Savunma Bakanlığı makamlarının açıklamalarına göre, Cumhurbaşkanı Mu Hyun Roh’ın imzaladığı karar doğrultusunda Kuzey Irak’ta konuşlanan askerlerin ilk etapta 390’nını başşehir Bağdat’a, Amerikan askerlerine takviye olarak gönderecek, 460 kadar asker ise Kasım ayında ülkeden çekilecek. Güney Kore makamları, Irak’taki askerlerin çekilme süreci çerçevesinde bulundukları bölgeyi Kürt peşmergelere mi, yoksa Irak askerine mi devredeceği ise açıklığa kavuşturulmadı. Güney Kore hükümeti yıl sonuna kadar Irak’ta bulunan 3 bine yakın askerini 2 bin 300’e indirmeyi hedefliyor.

/ BAĞDAT

27.10.2006

Moskova'da ırkçılığa karşı protesto gösterisi

Rusya’nın başşehri Moskova’da “Kızıl Gençler Birliği” ve “Sol Cephe” gençlik örgütüne üye bir grup, ülkede son dönemde giderek artan ırkçılığı ve yabancı düşmanlığını protesto etti.

Rus hükümet binasının önünde aşırı milliyetçilerin yürüyüşüne izin verilmesini protesto eden göstericiler, sık sık faşizm ve ırkçılık karşıtı sloganlar attılar. Maksim adlı bir protestocu, gösteride yaptığı açıklamada, “Rus Marşı” adlı aşırı milliyetçi grubun 4 kasımda Moskova’da yapması planlanan yürüyüşünün yasaklanmasını talep etmek için toplandıklarını söyledi.

Rus hükümet yetkililerinin “bu tür yürüyüşlerin yasaklanıp yasaklanmamasını düşünmemesi bile gerektiğini” kaydeden Maksim, “Bu tür gösterilere izin konusunu düşünmek bile yersiz. Rusya’da hiçbir aşırılığa yol verilmemeli” dedi. Yaklaşık bir saat süren protesto gösterisi olaysız sona erdi.

/ MOSKOVA

27.10.2006

Iraklı direnişçiler, gövde gösterisi yaptı

Irak’ta, geçen hafta aşırı uç isyancı grupların Ramadi’de ayaklanmasının ardından, başşehir Bağdat’ın kuzeybatısındaki Bakuba’da da gövde gösteri yaptıkları bildirildi.

Görgü şahitleri, başşehir Bağdat’ın 80 kilometre kuzeybatısında kalan Bakuba’da silâhlı kişilerin dün akşam saatlerinde yürüyüş yaptığını ve gövde gösterisi düzenlediğini öne sürdü.

Irak’taki Sünni direniş grupları bünyesinde barındıran Mücahitler Şurası’nın öncülüğünde gerçekleştirilen gösteriye, terör örgütü El Kaide’nin de destek verdiği belirtiliyor. İsyancı grupların Irak’ın Sünnî vilayetlerini baskı altına alarak, Bağdat’taki Şiî ağırlıklı merkezi hükümet ile ABD liderliğindeki koalisyon güçlerini hedef alan saldırıların artırılacağı öne sürülüyor. Söz konusu şura, önceki haftalarda yaptığı duyuru ile ABD liderliğindeki koalisyon güçleriyle savaşmak üzere Mutayyebin Koalisyonu’nu kurduklarını ilân etmişti.

Başbakan Nuri El Maliki ise önceki gazetecilere yaptığı açıklamada, Irak’taki mezhep çatışmalarının sorumlusu olarak gösterdiği yasadışı silahlı milisleri etkisizleştirmek için hükümet olarak ellerinden gelen gayreti gösterdiklerini ifade etmiş, isyancı grupları ortadan kaldıracakları sözünü vermişti.

/ BAKUBA

27.10.2006

NATO Genel Sekreteri Moskova'da

NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer iki günlük bir ziyaret için Rusya’nın başşehri Moskova’ya geldi.

Rus haber ajansı RİA Novosti, Scheffer’in ziyareti sırasında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri İgor İvanov ve bazı milletvekilleriyle görüşmesinin öngörüldüğünü duyurdu.

RİA Novosti, Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yanı sıra Savunma Bakanı ve Başbakan Birinci Yardımcısı Sergey İvanov ile de görüşmek isteyen Scheffer’in İvanov ile görüşmesinin henüz ayarlanmadığını kaydetti.

Ajans, Scheffer’in yarın yapacağı temaslarda, Afganistan ve Balkanlardaki durumun yanı sıra, Rusya-NATO Konseyi çerçevesindeki ikili ilişkilerin ele alınacağını bildirdi. Rus İnterfaks ajansına açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandır Gruşko, Putin’in Scheffer ile yarın sabah görüşeceğini belirterek, görüşmede NATO’nun genişlemesi ve Gürcistan ile ilişkilerin bu ülkeyi cesaretlendirmesi konusundaki kaygılarını ileteceğini söyledi. NATO’nun doğuya doğru genişlemesi ve eski Sovyet cumhuriyetlerini şemsiyesi altına alma planlarının Moskova’da kaygıya sebep olduğunu kaydeden Gruşko, ‘’Rusya’nın en yakın komşularının NATO’ya alınması siyasî, askerî ve ekonomik çıkarlarımızı ciddi şekilde etkileyecek. Bu kırılgan sorunlu bölgedeki durum üzerinde olumsuz etkisi olacak’’ dedi.

/ MOSKOVA

27.10.2006

Rice, Sudan'a Pronk'ı göndermekte ısrarlı

ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın, BM Genel Sekreteri Kofi Annan ile Sudan’a bir temsilci gönderilmesinin gerekliliği konusu görüştüğü bildirildi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sean McCormack, Rice’ın Annan ile bir telefon görüşmesi yaptığını, Sudan’a bir temsilci gönderilmesi gerektiğini, ancak bu kişinin Sudan’da istenmeyen kişi ilân edilen Jan Pronk olması gerekmediğini söylediğini kaydetti. McCormack, Annan ile Rice’ın bu görevin BM adına yapılmasının önemli olduğu konusunda görüş birliği içinde olduğunu belirterek, “Pronk’u Sudan’a geri göndermeye ya da yerine bir başkasını görevlendirmeye Annan karar verecek” dedi. Sudan hükümeti Pazar günü Pronk’un 3 gün içinde Sudan’dan ayrılması talimatı vermişti. Annan, Sudan hükümetinden Pronk’un ülkeyi terk etmesinin istendiği bir mektup almış ve Pronk’u New York’a danışmalarda bulunmaya çağırmıştı. Annan’ın, çağrısı üzerine Pronk New York’a dönmüştü.

/ WASHINGTON

27.10.2006

İsrail'den jet yalanlama

İsrail Savunma Bakanı Amir Peretz, iki İsrail savaş uçağının, Lübnan sahili açığında barış gücü bünyesinde görev yapan bir Alman savaş gemisinin üzerinde havaya ateş ettikleri haberini yalanladı.

Peretz’in sözcüsü, Savunma Bakanının, Almanya Savunma Bakanı Franz Josep Jung ile telefonda görüştüğünü ve hiçbir İsrail uçağının Alman gemisine ateş açmadığını, İsrail’in Alman güçlerine saldırma niyeti olmadığını söylediğini belirtti. Görüşmede Peretz’in ‘’İsrail ordusuyla Alman deniz kuvvetleri arasındaki işbirliğini güçlendirmek amacıyla Jung ile İsrail’de görüşme teklifinde bulunduğu da kaydedildi.

/ KUDÜS

27.10.2006

Peres'ten Barguti'yi serbest bırakma sözü

İsrail Başbakan Yardımcısı Şimon Peres, Cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda, aralarında El Fetih’in etkin liderlerinden Mervan Barguti dahil, İsrail cezaevlerinde bulunan Filistinli tutukluların serbest bırakılmalarına izin vereceğini söyledi.

İsrail’in Kanal 2 Televizyonu’nun haberine göre, Peres, Başbakan Ehud Olmert ile Kudüs’teki ikametgâhında bir görüşme yaptı.Olmert ve Peres’in, Peres’in bakanlığı ile ilgili konular ve muhtemel Cumhurbaşkanlığı adaylığı üzerinde durdukları belirtildi. İsrail Cumhurbaşkanı Moşe Katsav ile ilgili cinsel taciz iddialarının yargıya taşınmasından sonra, Peres, Cumhurbaşkanlığı için nabız yokluyor. Peres, 2000 yılındaki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de aday olmuş ancak Likudlu Katsav karşısında yenilgiye uğramıştı.

/ KUDÜS

27.10.2006

Endonezya, İsrail yapısı insansız uçak satın alıyor

Dünyanın en kalabalık Müslüman nüfusa sahip olan ve İsreail ile diplomatik ilişkisi bulunmayan Endonezya’nın, İsrail yapısı insansız uçaklar satın alacağı bildirildi.

The Jacarta Post gazetesine demeç veren Savunma Bakanlığı sözcüsü Edy Butar Butar, İsrail ile doğrudan ticari ilişkisi de bulunmayan Endonezya’nın 4 adet Searcher Mart II tipi insansız uçağı Filipinler’deki bir şirket aracılığıyla satın alacağını açıkladı. Sözcü, “Biz sadece İsrail lisansıyla üretilen uçakları satın alıyoruz, onlarla doğrudan temasa geçmiyoruz. Dolayısıyla yaptığımızın iyi bir şey olduğunu düşünüyorum. Geniş topraklarımızda bu uçaklara ihtiyacımız var. İsrail’in bu tip uçakları da dünyanın en iyileri” ifadesini kullandı. İslam’ın Savunucuları Cephesi adlı radikal dinci grup ise, hükümetin İsrail yapısı bu uçakları alma projesini protesto ediyor. Pilot olmadan, uzaktan kumandayla uçan bu uçaklar genellikle keşif amacıyla kullanılıyor. Bu uçakların bazı modellerine silah da monte edilebiliyor.

/ CAKARTA

27.10.2006

BM, beşinci üyeyi yine seçemedi

BM Genel Kurulu’nda, Güvenlik Konseyi’nin Latin Amerika ve Karayip grubundan, daimî olmayan beşinci üyesini belirlemek için yapılan oylamalarda dün de bir sonuca ulaşılamaması üzerine oylamalar haftaya salı gününe ertelendi.

Genel Kurul’da şimdiye dek yapılan 41 turda, birbirleriyle yarışan Guatemala ve Venezuella, Konsey’e seçilmek için gerekli olan üçte iki çoğunluğa ulaşamadı.

/ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER

27.10.2006

Reformlar çok yavaş

Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, “Türkiye’deki reformların son derece ağır ilerlediğini” söyledi.

Barroso, İtalya’da yayımlanan Corriere della Sera gazetesine verdiği demeçte, Avrupa Komisyonu’nun kaleme alacağı Türkiye raporuyla ilgili olarak, “Üzülerek söylüyorum ama işler kötü gidiyor. Çok kritik bir dönemdeyiz. Türkiye’deki reformlar son derece ağır ilerliyor, beklediğim gelişmeleri halen göremiyorum. Dönem başkanı Finlandiya’nın, müzakerelerin travmatik biçimde durdurulmasını önlemeyi başarabilmesini umuyoruz. Ama samîmî olarak söylemem gerekirse şahsen kaygılıyım” dedi.

MÜSLÜMANLARA

MARSLIYMIŞLAR GİBİ BAKAMAYIZ

Barroso, “peçe tartışması” konusunda da şu görüşleri dile getirdi:

“Bu konu, her devletin kendisinin çözümleyeceği bir meseledir. Benim şahsi kanaatime göre, meydanı şu veya bu taraftaki aşırılık yanlılarına bırakmayacak biçimde, sağduyulu ve makul bir yaklaşımı özendirmek lazım. Tekrar söylüyorum: Bizler, Avrupalı Müslümanlara adeta Marslıymışlar gibi bakamayız. Ama bizim ülkelerimize gelenler de toplumla bütünleşmek için bir şeyler yapmak durumundadırlar. Malum olduğu üzere, ‘Erdem, orta yoldadır’. Bu ilke, klasik Roma mirasıdır.”

SAYGIYA DAYALI DİYALOG ŞART

Barroso, Avrupa’daki peçe tartışmalarıyla ilgili soruya karşılık ayrıca şöyle konuştu:

“Önce bu meseleye ilişkin bir giriş yapmalıyım. İslâm’ı Avrupa uygarlığına oranla bir tür ‘yabancılaşma’ biçiminde gören yaklaşımın yanlış olduğunu düşünüyorum. Bizim kültürümüzün esas temellerinin, klasik Grek-Roma dönemi, Yahudilik-Hristiyanlık ve Aydınlanma olduğu doğrudur. Ama İslâm dünyası da önemli bir rol oynamıştır. Bu konuda İbn-i Sina gibi filozofları hatırlamak yeterlidir.”

“Soruya dolambaçlı cevap verme uğraşında olmadığını” belirten Barroso, “Ancak Avrupa’nın kimilerinin göstermek istediklerinden daha karmaşık bir şey olduğunu; İslâm’la, özellikle de Avrupa İslâmıyla karşılıklı saygıya dayalı bir diyaloğun temel bir önem taşıdığını da belirtmek istiyorum. Tabiî ki bir denge olması şart. Ben, herhangi bir yasanın, ‘bunu giyebilirsin ama bu olmaz’ demesine karşıyım. Ama sağduyunun gerektirdiği şeyler de var” diye konuştu.

Avrupa Komisyonu Başkanı, AB’nin Rusya’daki demokrasi ve ifade özgürlüğü sorunlarına ilişkin yaklaşımı konusunda ise “Ne yapmamız gerekiyor, Devlet Başkanı (Vladimir) Putin ile ipleri koparmamız mı gerekiyor... Yoksa kendi değerlerimizi bir kenara itmemiz mi gerekiyor... Bence bugüne kadar ne yaptıysak aynı yolda ilerlememiz gerekiyor: Rus yetkililerle ortak stratejik çıkarlarımızı konuşmayı sürdürürken, demokrasiyi özendirmeye de devam etmeliyiz” dedi.

/ ROMA

27.10.2006

Paris’te yine isyan

Fransa’nın başşehri Paris dışındaki iki mahallede, silâhlı saldırganların yolcuları indirdikten sonra iki otobüsü ateşe verdiği bildirildi.

Fransa’da geçen yıl dış mahallelerde çıkan ayaklanmanın yıl dönümü yaklaşırken polis, önceki gece Paris’in batısındaki Nanterre ve doğusundaki Bagnolet banliyölerinde iki otobüsün ateşe verildiğini açıkladı. Bazı kaynaklar, saldırganların otobüsteki yolcuları kundaklama öncesi zorla indirdiğini kaydederken, bazıları da yolcuların ateşe verilmesinden önce otobüslerden kaçmayı başardığını söyledi. Savunma Bakanı Michele Alliot-Marie de bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada, saldırganların “cinayete teşebbüsten” suçlu olduğunu kaydetti. Geçen yıl ülkeyi sarsan ve üç hafta süren banliyö olaylarının başlamasının yıl dönümü olan 27 Ekim öncesinde Paris’in bir dış mahallesinde hafta sonunda bir otobüsün ateşe verilmesi ve meydana gelen diğer şiddet olayları “isyan eylemi yeniden mi başlıyor” endişelerini gündeme getirmişti. Fransız İç İstihbarat Servisi (RG) tarafından hazırlanan ve önceki gün basına sızan bir raporda da Paris’in dış mahallelerindeki asayiş durumunun “endişe verici” olduğu ve bu bölgelerde yeniden isyan çıkma riskinin oldukça yüksek olduğu kaydedilmişti.

/ PARİS

27.10.2006

Küstah gazeteye dâvâ reddedildi

Danimarka mahkemesi, 7 Müslüman teşkilâtının, İslâm dünyasını rahatsız eden karikatürler sebebiyle karikatürleri geçen yıl ilk olarak yayımlayan Jyllands-Posten gazetesine karşı açtığı hakaret dâvâsını reddetti.

Aarhus Şehir Mahkemesi, Danimarka gazetesinin yayımladığı 12 karikatürün bazı Müslümanları gücendirdiğini, ancak karikatürleri, “Müslümanları küçük düşürücü” farz edecek sebep bulunmadığına hükmetti. Müslüman teşkilâtları, geçen yıl 30 Eylülde karikatürleri yayımlayan gazeteye karşı mart ayında dâvâ açmış, dâvânın ilk duruşması 9 Ekimde görülmüştü. Karikatürler, geçen Ocak ve Şubat aylarında Avrupa gazetelerinde de yayımlanmış ve İslam dünyasında protestolara yol açmıştı.

/ KOPENHAG

27.10.2006

Uzaya ikiz araç

NASA, güneş patlamalarını daha iyi anlamak ve bunun dünyada çevreyi nasıl etkilediğini belirleyebilmek amacıyla uzaya ikiz uzay aracı gönderdi.

NASA’dan yapılan açıklamada, her biri 620 kilogram olan ve bir golf arabası büyüklüğünde olan uzay araçlarının birbirlerinden ayrılmalarını takiben 2 yıllık görevlerine başlayacakları kaydedildi. Dünyaya güneşin 3 boyutlu ilk görüntülerini iletecek olan uzay araçları, bunu yapabilmek için farklı yörüngeye yerleşecek.

27.10.2006

Bütün haberler