İnsan, doğru ve yanlışlarıyla değerlidir
SORU
24 yaşında
bekâr bir bayanım. İnsanların gözünde değerimi kaybedeceğimi düşünüyor ve hata yapmaktan korkuyorum. Hata yaptığımda kendimi sevmiyorum. Kendimi bazen çok değersiz ve bir işe yaramayan (hiç gibi) biri gibi hissediyorum. Bu yüzden çoğu zaman hayatımda anlamsızlık ve boşluk yaşıyorum. Bunun sebebi nedir ve ne tavsiye edersiniz?
İnsanoğlu yaratılışı hikmeti gereği acizdir. Acizlikse, içinde yetersizlikleri, yoksunlukları ve hataları da barındırır. Hatadan bu denli korkuyor olmanız ancak kabul ve onay görme dinamiği ile açıklanabilir. Hata yapınca çevreden kabul edilmeyeceğinizi, onaylanmayacağınızı düşünüyor olabilirsiniz. Bu da bize geçmişinizden ne kadar da şartlı bir ilişkiler yumağıyla geliyor olma ihtimalini çağrıştırıyor.
Oysa halisane ve şartsız sevgi, içinde hata unsurunu da barındıran sevgidir.
Yani hata yapınca değersizleşmek; kusursuz olunca (haşa) değer kazanmak ilişkiyi matematikleştiren bir durum ki bu da ilişkinin dinamiğine aykırıdır. Zira ilişkiler, içinde formül barındıramaz, her ilişki kendi içinde bir bütündür.
Hata yapmaktan ve değer kaybedeceğinizden bu kadar korkmak, farkında olmadan sizi hayatın içinde var olmaktan alıkoyabilir.
Meselâ, hepimiz yaptığımız hata ve yanlışlarla deneyim kazanır, bir sonraki benzer olayda nasıl davranacağımıza dair bilgi elde ederiz. Bilinir ki, her hata ve yanlış sonuç itibarıyla bünyesinde bilgi ve deneyim barındırır.
Klinik deneyimimle söyleyebilirim ki, hayatı kurgusal ya da deneyimsel açıdan yaşayan insanlar var. Bazı insanlar hata yapmama adına hayata istedikleri gibi nüfus edemezler. Diğer tarafta da hatalarından korkmadan sürekli bilgi toplayarak, kendi üzerine katlanarak, her geçen gün psikolojik olarak daha da büyüyen insanlar var.
Hayatı başlangıçta teorik anlamda öğreniyor olsak ta, yine de teorileri sınama adına hayatta tüm öğretiler pratize edilir. Yani benliğimiz üzerinden deneyimlenerek.
Ne yazık ki hayatın formülü ancak deneyimlenerek öğreniliyor. Ha bu deneyimler, içinde bazen çok fazla acı, hüzün, öfke barındırıyor ama nasılda yol aldırıyor hayat yolculuğunda bizlere.
Hata yapmadan yaşamak demek, aslında yaşamamak, ilişkilerden kaçmak yada kendimizi kandırmak anlamına gelir.
“Hata" hatayı bu kadar önemsemeniz özgüven yetersizliğinden de kaynaklanıyor olabilir. Zira ifadenizde “Kendimi bazen çok değersiz ve işe yaramayan biri gibi hissediyorum” demişsiniz.
O halde özgüveninizi geliştirmek adına bir şeyler yapın;
* Kendi kapasitenizi göz önünde bulundurarak önce bilgi dağarcığınızı genişletin. Zira her kitap yeni bir dünya yeni bir bakış açısı getirir zihinsel dünyanıza.
* Yeteneklerinizin hangi yönde daha ziyade olduğunu düşünerek üretime geçin. Ürettiğiniz her nesne, sizin emeğinizin sonucu ortaya koyduğunuz eseriniz olacağından, kendinizi çok daha iyi hissetmenize sebep olacaktır.
* Öncelikle sizi incitip, eleştirmeyeceğinden emin olduğunuz kişilerle yeniden ilişkilerinizi tazeleyin.
* Önlerinde hata yapmaktan korkmayacağız insanlarla duygu ve düşüncelerinizi paylaşmaya çalışın. Bu durum ruhsal anlamda kendinizi daha iyi hissetmenize sebep olacaktır.
* Müslümanın hayatı anlamsız olamaz. İman zaten anlam demektir. İmanın getirdiği anlamdan tat alabileceğiniz aktivitelerde bulunun. Meselâ İslâm’ i ilimlere ağırlık vermek ve ibadetlerinizi arttırmak gibi.
|