Ekonomi

Dolardaki artış ek yük getirdi

ATO’nun hazırladığı “Borç Dalgası” raporuna göre, dolardaki artış Türkiye’ye 33,8 milyar dolarlık ek yük getirdi. Döviz kurundaki yükselme, kamunun iç ve dış borç yükünü arttırırken, özel sektörü de vurdu. 2005 yılı başında 1,350 YTL olan dolar kurunun 29 Haziran 2006 tarihi itibariyle 1,610 YTL’ye yükselmesi Türkiye’nin iç ve dış borçlarına 33,8 milyar dolarlık ek yük getirdi.

ATO’nun, Hazine Müsteşarlığı, Merkez Bankası ve BDDK’dan derlediği verilere göre hazırladığı rapora ilişkin açıklamasına göre, döviz kurundaki yükselme, kamunun iç ve dış borç yükünü artırırken, özel sektörü de vurdu. 2005 yılı başında 1,350 YTL olan dolar kurunun 29 Haziran 2006 tarihi itibariyle 1,610 YTL’ye yükselmesi Türkiye’nin iç ve dış borçlarına 33,8 milyar dolarlık ek yük getirdi. Bu yükün 13,9 milyar doları özel sektör borçlarından kaynaklanıyor.

Rapora göre, 2005 yılı sonu itibariyle toplam 170,1 milyar dolar dış borç stoğunun yüzde 40’ı kamu kesimine, yüzde 9’u Merkez Bankası’na, yüzde 18’i banka kesimine, yüzde 33’ü bankacılık dışı özel sektöre ait. Türkiye’nin 83,2 milyar dolarlık kamu dış borcu, dolar kurundaki yüzde 16,1’lik artış, bu borçların 13,3 milyar dolar yükselmesine sebeb oldu.

Dolardaki artış 2005 yılı sonu itibariyle 244,7 milyar YTL olan iç borcun da artışına yol açtı. İç borcun yüzde 17’lik bölümünü oluşturan 41,6 milyar YTL’si dövizdeki dalgalanmadan etkilenerek 6,6 milyar dolar artış gösterdi. Bu artışla birlikte kamunun toplam borç yükü 19,9 milyar dolar arttı.

Bankacılık sektörü döviz sepetinin yüzde 16,1 değer kazanmasıyla, 4,9 milyar dolar ek yük altına girerken, bankacılık dışı özel sektörün borçları 9 milyar dolar daha arttı. Özel sektörün toplam borç yükü ise 13,9 milyar dolar oldu.

Rapora göre, pek çok banka, dışarıdan düşük maliyetle temin ettiği kredileri içeride daha yüksek faizle devlete ve özel sektöre pazarladı.

AYGÜN: SONUÇ DAHA ÇOK BORÇLANMAKTIR

Borç rakamlarını değerlendiren ATO Başkanı Sinan Aygün, dolardaki dalgalanmayla kamunun toplam borç yükünün artış göstermesinin yanı sıra, özel sektörün de beklenmedik bir ‘’borç şokuna’’ girdiğini kaydetti. Aygün, açıklamasına şöyle devam etti: ‘’Şimdi ne olacak? Döviz fiyatını gerçekçi olmayan rakamda tutabilmek için Merkez Bankası yüksek faiz politikası uygulayacak, piyasadan YTL toplayacak, bütçe dengesi tutturulabilmek için de harcamalar kısılacak. Bunun anlamı ekonomide resesyondur. İşsizliktir. Fakirliktir. Bunun sonu daha çok borçlanmaktır, vatandaşa daha acı reçetedir. Yazık oldu, Türkiye 5 yıl kaybetti.’’

Fatih KARAGÖZ / ANKARA

02.07.2006

Hazine’den yüksek borç ödemesi

Hazine, 5 Temmuz’da 6 milyar 719 milyon YTL’si piyasaya, 1 milyar 790 milyon YTL’si de kamu kurumlarına yapılan satışların geri ödemesi ve tamamı YTL cinsinden olmak üzere toplam 8 milyar 509 milyon YTL iç borç ödemesi yapacak.

Hazine, Temmuz’da piyasalara yapacağı 11,9 milyar YTL’lik itfaya karşılık, piyasalardan 8,1 milyar YTL tutarında borçlanma öngörüyor. Hazine’nin Temmuz Ayı Borçlanma Stratejisi açıklandı. Buna göre, Temmuz’da piyasalara 11 milyar 948 milyon YTL, kamu kurumlarına 2 milyar 33 milyon YTL, Merkez Bankası’na 457 milyon YTL olmak üzere, toplam 14 milyar 438 milyon YTL’lik ödeme gerçekleştirilecek. Söz konusu ödemenin 9,4 milyar YTL’sini anapara, 5 milyar YTL’sini ise faiz ödemeleri oluşturacak. Temmuz’da yapılacak dış borç servisi ise 700 milyon YTL’si faiz ve anapara olmak üzere, toplam 1,4 milyar YTL’yi bulacak.

Hazine en büyük iç bor ödemesini ise, 5 Temmuz’da tamamı YTL cinsinden olmak üzere toplam 8 milyar 509 milyon YTL olarak gerçekleştirecek.

/ ANKARA

02.07.2006

Tüketicilerin yüzde 74’ü sahte ürün alıyor

İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, Türkiye’de, tüketicilerin yüzde 74’ünün orijinal fiyatlarının yüksekliği sebebiyle sahte ürün aldığını belirtti. Demirtaş, Türkiye’de ve dünyada kayıt dışılığın halen büyük sorun olduğunu kaydetti.

Kayıt dışılığın en önemli kollarından birisinin ‘’sahte ve merdiven altı üretim’’ olduğunu kaydeden Demirtaş, sahte ürünler sebebiyle devletin uğradığı kaybın geçen yıl 4 milyar dolar civarında olduğunun tahmin edildiğini söyledi. Demirtaş, bu miktar ile iki milyon kişiye asgarî ücretle istihdam sağlanabileceğini belirtti.

Sahte ürün ticaretinin dünyadaki boyutunun geçen yıl 512 milyar dolar olduğunu, bu yıl ise 550 milyar dolara ulaşmasının tahmin edildiğini anlatan Demirtaş, şunları kaydetti: “Özellikle ilaç, oyuncak, ev bakım ürünleri, yiyecek ve içecek ürünlerinde sahtecilik arttı. Sahteciliğin en yaygın olduğu ürün grupları olarak, ilaç, otomotiv, makine yedek parçaları, motor yağı, giyim eşyası, ayakkabı, parfüm, kozmetik ürünler, diş macunu, çay, kahve, kola, kredi kartı, sigara, pil, bebek maması ve benzeri ürünler sayılıyor. Çöp torbasının bile sahtesi var’’

Gelişen teknolojinin de sahtecilere yardım ettiğini ifade eden Demirtaş, sözlerini şöyle sürdürdü: ‘’Sahte ürünler, daha çok küçük ölçekli marketlerde, açık pazarlarda ve el altından satılıyor. Ülkemizde hala tüketicilerin yüzde 74’ü orijinal fiyatların yüksekliği nedeniyle sahte ürün satın alıyor.’’

/ İZMİR

02.07.2006

Nakliyeciler zorda

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Nuhoğlu, motorine yılbaşından itibaren 7 kez yapılan zammın nakliye sektörünü krize sürüklediğini bildirdi.

Nuhoğlu, yurtiçinde çalışan nakliyecilerin toplam maliyetlerinin yüzde 47’sini, uluslararası çalışanların ise yüzde 65’ini akaryakıtın oluşturduğunu belirtti. Son olarak 28 Haziran’da yapılan yüzde 2’lik zamla motorinin litre fiyatının kentlere göre, 2,36 ile 2,43 YTL arasında değiştiğini hatırlatan Nuhoğlu, ‘’Yılbaşından itibaren motorine 7 kez yapılan zam, sektörde tüm dengeleri altüst etti’’ dedi.

Ekonomik ve siyasi istikrara güvenen nakliyecilerin 2-3 yıllık bağlantılar yaptığını vurgulayan Nuhoğlu, motorine yapılan zamlar sebebiyle nakliyecilerin taahhütlerini yerine getirmekte zorlandığını, bazılarının ise işi bıraktığını kaydetti.

İhraç ürünü taşıyanlara verilen ÖTV’siz mazottan yurtiçi nakliyecilerin de yararlanması gerektiğini dile getiren Nuhoğlu, ‘’Oysa, yurtiçi taşımacılığın yüzde 90’ı karayoluyla yapılıyor. Adana’dan kamyona yüklenen bir karpuzun motorin zammından dolayı nakliye giderine yüzde 20-30 zam gelmesi demek, karpuzun fiyatının da aynı oranda zamlanması demektir. Bu açıdan bakıldığında motorin zammı enflasyon canavarını besliyor. Motorine yapılan her zam iğneden ipliğe her kalem ürüne yansıyor.’’

/ ADANA

02.07.2006

İhracatta rekor

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Oğuz Satıcı, Haziran ayı ihracatının, tüm zamanların rekorunu kırarak 7 milyar 685 milyon dolar olarak gerçekleştiğini açıkladı. Yılın ilk altı ayında yapılan ihracat da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12.99’luk artışla 39 milyar 904 milyon dolar oldu.

TİM Başkanı Satıcı, ilk altı ayın ihracat sonuçlarını açıkladı. İhracattaki artış ile ithalat ve dış ticaret açığındaki artış rakamlarını yan yana konarak ciddî bir şekilde incelenmesi gerektiğini kaydeden Satıcı, “Kurlarda biraz sert de olsa yaşanan düzeltme hareketinin ihracata ve üretime getirdiği canlılık görülmeye değerdir. Bu tablonun ülkenin dış ticaret dengesi ve carî dengesine yapacağı olumlu katkıların görülmesi gerekmektedir” dedi.

12 aylık ihracatın yüzde 11.56’lık artışla 78 milyar dolar sınırını geçtiğini kaydeden Satıcı, söz konusu rakamın, 80 milyar dolar olan 2006 yılı ihracat hedefinin aşılacağına dair güçlü sinyaller olarak anlaşılabileceğini belirtti.

Türkiye’nin 2006 yılı altı aylık ihracatının 89.6’sına denk gelen 35 milyar 307 milyon dolarlık kısmını 10 il gerçekleştirdi. Türkiye ihracatının yüzde 51.2’sini tek başına İstanbul karşılarken, Bursa’nın payı yüzde 9.3, İzmir’in payı ise yüzde 7.3 olarak gerçekleşti. Bu üç il dışında; TÜPRAŞ’ın merkezi Kocaeli ayrıca Sakarya, Ankara ve Manisa, 1 milyar dolar sınırını aştı.

Yeni Asya / İSTANBUL

02.07.2006

Memurlar: Lojmanları bize satın

Bağımsız Eğitimciler Sendikası Genel Başkanı Gürkan Avcı, “Devlet ev sahibi rolüne son vererek elindeki tüm lojmanları uzun vadeli ve uygun şartlarla memurlara satma yoluna gitmelidir” dedi.

Yaptığı yazılı açıklamada devletin elinde toplam 234 bin 397 lojman ve 2 bin 688 sosyal tesisin olduğunu kaydeden Avcı, düşük maaş alan kamu çalışanlarının istifade edemediği, fakat siyasî makamlardaki bürokrat ve yüksek maaşlı kamu çalışanlarının yararlandığı “lojman saltanatı”nın son bulmasını istediklerini söyledi. Avcı, “Biz bu lojmanların satılmasını istiyoruz. Bu lojmanlar evi olmayan öğretmenler ve diğer eğitim çalışanlarına kira öder gibi cüz’i taksitlerle satılma yoluna gidilmelidir” diye konuştu.

Ahmet TERZİ / ANKARA

02.07.2006

İstanbul’un enflasyonu Haziran’da düştü

İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) pedrakende fiyatlar endeksi Haziranda bir önceki aya göre yüzde 0.10 oranında düştü. Bu gelişme TÜİK’in 3 Temmuz’da açıklayacağı Türkiye geneline ilişkin enflasyonun da beklendiği gibi yüksek çıkmayabileceğine işaret ediyor.

Döviz kurlarındaki yükseliş ise kendisini toptan fiyatlarda gösterdi. İstanbul’da toptan fiyatlar Haziranda yüzde 1.75 oranında arttı.

İTO geçinme endeksine göre, Haziran ayı itibarıyla son bir yılda ise İstanbul’da perakende fiyatlar yüzde 11,64, toptan fiyatlar yüzde 9,02 arttı. Haziran ayında ortalamalara göre yıllık enflasyon da perakende fiyatlarda yüzde 10,76, toptan fiyatlarda yüzde 5,63 oldu.

Yeni Asya / İSTANBUL

02.07.2006

POS’lardan vergi tahsili

Maliye Bakanlığı, vergi alacaklarını mükelleflerin POS makinesi hesaplarına geçen kazançlarına haciz uygulayarak tahsil etmeye başladı.

Antalya Vergi Dairesi Başkanı Mahmut Sütçü, Antalya’da 125 bini aşkın vergi mükellefi bulunduğunu, bu mükelleflerin büyük bölümünün de vergi borcu olduğunu söyledi. Mükelleflerin, POS makinelerinden elde ettiği ve bankadaki hesaplarına aktarılan kazançlarına haciz uygulayarak vergi alacaklarını tahsil ettiklerini anlatan Sütçü, borçlu vergi mükelleflerinin 57 bin 480 POS makinesi kullandığını tespit ettiklerini belirtti.

/ ANTALYA

02.07.2006

Bütün haberler