B
eşİNCİ
M
UKaDDeMe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
45
Mecaz ve teşbihlerin, zamanla ilmin elinden cehlin eline geçtikçe nasıl hakikate dönüş-
tüğü; bunun da hurafelere nasıl kapı açtığı; böylece kısa nazarla kur’ân ve İslâm’ın hakikat-
lerine bakanların ondaki parlaklığı göremediklerinden, yanlış bir biçimde hücum ettikleri be-
yan edilir.
a
LTıNCı
M
UKaDDeMe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
48
tefsirde geçen her bir meselenin ve bilginin tefsirden olması lâzım gelmediği; bir tefsir
kitabında, tefsir veya ayetin asıl manasından başka, sair ilimlere ait bazı meselelerin de ola-
bileceği; tefsirdeki sair ilimlere ait bilgilerin yanlış olmasının, ayetin veya tefsirin yanlışlığı-
na delil sayılamayacağı, “Bir sanatta mahir olan zat, başka sanatta âmî olabilir,” “Bir şahıs
çok fenlerde meleke sahibi ve mütehassıs olamaz,” “Umuma el atmak, umumu terk etmek
demektir.” gibi kaidelerin ışığında gayet güzel izah edilir.
Y
eDİNCİ
M
UKaDDeMe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
53
İnsanların kötü huylarından olan tezeyyüt, mücazefe ve mübalâğa’nın ne gibi zararlara
sebep olduğu açıklanır.
s
eKİZİNCİ
M
UKaDDeMe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
57
Bu Mukaddeme, her kemali mahveden ye’si öldürür ve her bir saadetin mayesi olan ümi-
di hayatlandırır. Ayrıca geçmiş zaman insanları ile zaman-ı hal ve istikbal insanlarının mu-
kayesesi yapılır. geçmişte bizi geri bırakan kötü hasletlerin, hakikati araştırma meyli saye-
sinde tedavi edilmesi sebebiyle, istikbalde hakikat-i İslâmiyenin hükümferma olacağı müjde-
si verilir.
D
oKUZUNCU
M
UKaDDeMe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
63
Yaratılışta güzellik, hak ve hayrın asıl, çirkinlik ve şerrin ise tebeî ve şerrin hakka galibi-
yetinin geçici olduğu; bu yüzden, netice itibarıyla gelecekte hakkın galip olacağı ve âlemi
hakikat-i İslâmiyenin aydınlatacağı izah ve ispat edilir.
o
NUNCU
M
UKaDDeMe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
69
söz sahibinin, söylediği sözünde muaheze edilip edilemeyeceği noktaların neler olduğu;
hadis-i şerifte de belirtildiği gibi, her ayetin bir zahirî, bir de bâtınî manasının olduğu izah
edilir.
o
N
B
İRİNCİ
M
UKaDDeMe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
72
Bir söz veya cümlede muhtelif manaların olabileceği, bu manaların her birinin doğru ola-
bileceği, ancak yalnız o manayı doğru kabul etmenin yanlış olduğu izah edilir.
o
N
İ
KİNCİ
M
UKaDDeMe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
74
sadece dış görünüşe göre hareket eden zahirperestleri aldatan noktaların neler olduğu,
ülfet ve mübalâğanın ne gibi zararlı neticeler doğurduğu gayet güzel beyan edilir.
i
çindekiler
| 8 | MuhakeMat
