Erzurum’un Pasinler ilçesinde 1048 yılında ilk vakfın kurulmasıyla Anadolu’yu bu sistemle tanıştıran Selçuklular, insanlara, hayvanlara ve çevreye hizmet eden vakıflarıyla dikkati çekiyor. 

Özünde yardımlaşma ve dayanışma duygusu bulunan vakıflar, İslâm ve Türk dünyasında birbirinden önemli hizmetleri üstlenen, günümüzde modern devletlerin yapmakta olduğu çok sayıda kamusal görevi yüzyıllarca başarıyla yerine getiren kurumlar olarak göze çarpıyor. Osmanlı döneminde altın çağını yaşayan vakıflar, günümüzde de toplumun birçok ihtiyacını karşılayan hizmetlerde bulunuyor. Kadim medeniyetlerin kurduğu, pikniğe götüren vakıf, dinlenme için bahçe vakfı, at vakfı, çevre düzenleme vakfı, pabuç parası veren vakıf, suyu soğutan vakıf, nefes aldırmak ve borçlu dostu vakfı gibi ilginç vakıflar, tarih boyunca insanlara, diğer canlılara ve tabiata hizmet götürüyor.

PROBLEMSİZ BİR HAYAT AMAÇLANMIŞ

Konya Vakıflar Bölge Müdürü İbrahim Genç, Selçuklu ve Osmanlıların hizmet etmek için çok sayıda vakıf kurduğunu söyledi. Genç, vakıflarla toplumda daha rahat ve huzurlu bir sistem oluşturulduğunu dile getirerek, şöyle devam etti: “Özellikle Türkler, insanların bulunduğu topraklara hizmet etmesini ve yurt edinmesini hep vakıf kültürüyle yapmıştır. Devletlerin bile yapamadığı birçok hizmet vakıflar sayesinde yapılmıştır. Vakıfları geniş ve her alana yayılmış bir hizmet kervanı olarak düşünmek lâzım. Özellikle insanların yeme-içmesi, sağlığı, eğitimi ve inancı gibi her konuda kurulduğu gibi, insanların problemlerini çözmeye yönelik olarak da kurulmuştur.” Selçukluların, başşehir Konya başta olmak üzere Anadolu’nun birçok yerinde imaret ve vakıflarla insanlığa hizmet ettiğini vurgulayan Genç, şunları kaydetti: “Selçuklu medeniyetinin kurduğu vakıflar canlılara ve doğaya hizmet etmiştir. Laklak vakfı, göçmen kuşların yaralanmaları ve hastalanmaları durumunda tedavisiyle ilgilen bir vakıf olarak öne çıkıyor. Bayramlarda çocukları eğlendiren, Van Gölü’nde çocukları gezdiren vakıflar kurulmuştur. Gelinlik çağındaki kızların çeyizlerinin yapılmasıyla ilgili de vakıf var. Bunlar bu coğrafyada yaşanabilir ve problemsiz bir hayatı amaçlamıştır. Beşikten mezara kadar insanın tüm ihtiyaçlarını karşılayan vakıflar kurulmuştur. Toplumun ihtiyacı olan her konuda vakıfların kurulduğunu görüyoruz. Bu vakıflardan bazıları günümüzde de hâlâ yaşıyor. Vakıflar, bu coğrafyayı vatan yapmak için her türlü hizmeti vermiştir.” 

AA