İnsanı Gelişme Vakfı (İNGEV) ve IPSOS Sosyal Araştırmalar Enstitüsü işbirliğiyle hazırlanan “Suriyeli Mülteci Hayatlar Monitörü” adlı araştırma, Türkiye’de kamp dışında yaşayan Suriyeli mültecilerin yaşam ve çalışma şartları, gelecek planları, tüketim eğilimleri, istihdam edilme oranları ve hayata dair tutumları hakkında çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Amerikanın sesi sitesinin haberine göre, araştırmanın, Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin %74’ünun Türk vatandaşlığı istediğini ortaya koyduğunu belirten İNGEV Direktörü Berk Çoker, bu rakamlara göre bu insanlara artık yeni vatandaşımız dememiz gerektiğini ifade etti.

3’te 1’i hiç eğitim almamış

Bu araştırmanın ortaya koyduğu en önemli bulgulardan birinin Suriyeli mültecilerin eğitim hayatına dair veriler olduğunu söyleyen Çoker, araştırma sonuçlarına göre Türkiye’de yaşayan 3,3 milyon Suriyeli mülteciden %31,3’ünun yanı yaklaşık 1 milyonunun şimdiye kadar hiçbir formel eğitim almadığını ortaya koyduğunu söyledi.

Lise mezunu olanların sadece %1’inin üniversiteye gittiğini söyleyen Çoker’e göre, bu oranın düşük olma nedeni gençlerin para kazanma dürtüsü.

“Yeni vatandaşımız” dememiz gerekiyor

Araştırmanın, Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin %74’ünun Türk vatandaşlığı istediğini ortaya koyduğunu belirten İNGEV Direktörü Berk Çoker, bu rakamlara göre bu insanlara artık yeni vatandaşımız dememiz gerekiyor. “Bu insanlarla yaşayacağımızı kabul etmeliyiz” diyen Çoker’e göre, onlarla birlikte bir kalkınma hamlesinin nasıl olması gerektiğine dair kafa yorulmalı, bu insanların mesleki becerilerinin arttırılması, eğitim seviyelerinin yükseltilmesi için adımlar atılmalı.

Gettolaşmış Suriyeli mahalleleri riski

Araştırma, Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin daha çok Suriyeliler ile sosyalleştiğini, yaklaşık %2 0’sinin ise hiç kimse ile görüşmediğini ortaya koyuyor. Bu % 20’lik oranın sebebini uzun çalışma sürelerine bağlayan İNGEV Direktörü Berk Çoker, Suriyelilerin sosyalleşmek için de Arapça televizyon kanallarını izlemeyi ve sosyal medya kullanmayı tercih ettiklerini belirtti.

Bu tür sosyal izolasyonların ortadan kalmasının hem ülkemiz hem de Suriyeliler için önemli olduğunu kaydeden Çoker, aksi taktirde gelecekte gettolaşmış Suriyeli mahallelerin ortaya çıkma ihtimalinin yüksek olduğunu kaydetti.

Çoker’e göre, bu tür araştırmalar Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin yaşam şartlarının, genel tutumlarının ve tüketim davranışlarının ne olduğunun belirlenmesi açısından önemli bir kaynak.

Ne zaman yapıldı?

27 Nisan- 20 Mayıs 2017 tarihleri arasında 10 ilde bin 282 Suriyeli mülteciyle yüz yüze yapılan görüşmeler sonucu ortaya çıkan verilere göre 2013 öncesi Türkiye’ye gelen Suriyeli mültecilerin sadece %0.5’i kayıtdışı iken, 2013-2015 yılları arasında bu oran %9’a çıkmış ve 2016 sonrası geçici koruma kimliği olmayanların oranında büyük bir artış gözlenmiş. Berk Çöker “Mülteci Hayatlar Monitörü” adlı araştırmasnın bundan sonra Suriyeli mülteciler hakkında yapılacak başka araştırmalar için de çok önemli bir rehber olacağını belirterek bu monitörün 6 ayda bir yapılacağını söyledi.