New York’ta görülen İran’a yönelik ambargoların delinmesiyle ilgili dâvâ Amerika-Türkiye ilişkilerini daha da gerecek gibi duruyor.
İran kökenli Türk iş adamı Rıza Sarraf ve Halk Bankası Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla’nın dâvâsının 4 Aralık’ta başlaması bekleniyor. Ankara, dâvânın siyasî olduğu eleştirilerinde bulunsa da, dâvânın sonuçlarının Türk ekonomisine yönelik ağır sonuçları olacağı korkusu hakim. Sanıklar milyarlarca dolarlık yasal olmayan ticaret yaparak Amerika’nın İran’a uyguladığı ambargoyu delmekle suçlanıyorlar. Dâvâya Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yakın isimlerin dahil olması tehlikesi söz konusu. New York merkezli Global Source Partners şirketi danışmanı Atilla Yeşilada, eski Türk bakanlarla ilgili de bazı rahatsız edici bilgilerin ortaya çıkabileceğini belirtiyor.
Türk bankalarının ağır para cezaları alabileceği endişesi hakim
Uzmanlar, Ankara’nın halen bu sebeple lobi faaliyetleri yürütmesinin Türkiye’nin bu konuda Washington’un gücünü anlayamadığı anlamına geldiğine dikkat çekiyorlar. Siyaset Uzmanı Cengiz Aktar da yürütmenin yargının bağımsızlığı ilkesi çerçevesinde davalar üzerinde çok az bir etkiye sahip olduğunu, Türkiye’nin de bunu anlaması gerektiğini söylüyor. Ankara’nın bu kadar ciddi bir şekilde bu davaya ilişkin lobi faaliyeti yürütüyor olması, Sarraf davasının Türk siyasiler açısından ne kadar zarar verir nitelikte olabileceğine işaret ediyor. Şu anda Sarraf davasıyla ilgili gelişmeler Türk lirasını vurmuş durumda. Türk bankalarının ağır para cezaları alabileceği endişesi, liranın değer kaybetmesine neden oluyor.
Gözler, Sarraf Dâvâsı ve sonuçlarına çevrili
Nomura Bank ekonomistlerinden İnan Demir’e göre, piyasalar Sarraf Dâvâsı’yla başta Halk Bankası olmak üzere Türk bankalarına kesilecek muhtemel para cezaları arasında bağlantıyı şu an kurmuş durumdalar ve bunu fiyatlıyorlar. Demir, eğer ‘Dâvâ Halkbank adına negatif sonuçlandı’ haberleri çıkarsa bunun bankaya yönelik ağır para cezası anlamına geleceğini, bu durumun da Türk lirasını daha da ciddî değer kaybına uğratacağını ifade ediyor. Bütün bu ekonomik ve siyasî etkenler geçen hafta Türk Lirası’nın rekor düzeyde değer kaybetmesine sebep oldu. Amerikanın Sesi’nde yer alan habere göre Türkiye’de gözler Sarraf Dâvâsı ve onun muhtemel sonuçlarına çevrilmiş durumda. Soli Özel’e göre dava doğrudan Cumhurbaşkanı Erdoğan’a uzanmasa bile, ekonomi ve Türk siyasetinde ciddî sonuçlar doğuracak.