Türkiye’nin doğusundan ülkeye özellikle son 3 aylık dönemde düzensiz göç akınlarının artış gösterdiği dikkat çekiyor. Son göç akınıyla Türkiye’ye düzensiz yollarla giriş yapan göçmenlerin başında ise 17 bin 847 kişiyle Afganlar geliyor. Afganları; Pakistan, Bangladeş ve Afrika uyruklular izliyor. Bu göçmenleri, yasadışı insan kaçakçılığı yoluyla göç şebekelerinin İran üzerinden Türkiye’ye soktuğu tesbit edilmiş durumda. Göçmenler ise kısa vadede İstanbul’a ulaşmayı amaçlıyor olsa da birçoğu için asıl hedef, Suriyeli göçmenlerde olduğu gibi Almanya, Hollanda, İsveç gibi AB ülkeleri. Son dönemde artış gösteren akınlar dikkate alındığında, küresel göç krizinde en öncelikli transit ülke konumundaki Türkiye ile en temel hedef destinasyonlardan olan AB arasında düzensiz göçünün önlenmesi için geliştirilen işbirliğinin daha kapsamlı, kurumsal ve sürekli bir hal alması gereği ortaya çıkıyor.

Bu sefer İran sınırlarımızdan geçişler yapılıyor

İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu konunun ehemmiyeti ve Türkiye ile AB arasında daha kapsamlı ve yapısal işbirliğine duyulan gereklilik sebebiyle bir açıklamada bulundu. Başkan Zeytinoğlu, son günlerde hız kazanan Afgan göçüne dikkat çekerek, Türkiye’nin Doğu-Batı göç yolları üzerindeki stratejik konumunun ve kültürel, tarihsel bağlamda insaniyete dayalı kucaklayıcı tutumunun göçü Türkiye için her zaman kritik önemde bir politika alanı haline getirdiğini belirtti. Zeytinoğlu sözlerine şöyle devam etti: “Son olarak açıklanan verilere göre, 26 Mart - 1 Nisan tarihleri arasında Türkiye’nin doğu illerinde toplam 2713 göçmenin yakalandığını öğrendik. Başta Afganistan, Pakistan ve Bangladeş gibi ülkelerden Türkiye’ye düzensiz göçün yeniden hız kazandığı görülüyor. Bu sefer Güneydoğu değil, Doğudaki İran ile olan sınırlarımızdan geçişler yapılıyor. Bu durum gösteriyor ki, göç konusu, sadece Suriye’deki durum gibi belirli bir krizle ilişkili olmanın ötesinde daha sürekli bir nitelik kazandı. Önümüzdeki yıllarda da göç akınları devam edecek.”

‘3 milyarı al, göçmenleri tut’ çözüm değil

Başkan Zeytinoğlu sürekli bir sorun haline gelen göç yönetiminin, Türkiye’nin gelecek yıllarda da en önde gelen meseleleri arasında yer alacağını ve bu konuda AB ile işbirliğinin gerekli olduğunu belirtti: “Türkiye, Doğu-Batı göç yolunda transit ülke olmanın yanı sıra, bir hedef ülke niteliği de taşıyor. Ancak, Türkiye’ye kaçak yollarla giriş yapan göçmenlerin en azından bir kısmının AB ülkelerine geçiş yapmak için yine düzensiz göç yöntemlerine başvuracağını öngörmek zor olmaz. Bu da özellikle Yunanistan ve Bulgaristan gibi Türkiye’nin sınırdaş olduğu AB ülkelerinin göç akınlarından payını almaya devam edeceğini ortaya koyuyor. Sınır aşan bir konu olan göçün düzenlenmesinde ülkeler arasında etkin işbirliği şart. AB ve Türkiye arasında da Suriyeli mülteciler üzerinden geliştirilen işbirliğinin adil ve yük paylaşımı içerecek şekilde kurumsal ve kapsamlı bir hal alması gerekiyor. Sadece, “3 milyarı al, göçmenleri tut” şeklinde basitçe özetlenecek bir yaklaşım, 21’inci yüzyılın temel konularından göçün düzenlenmesi için yeterli olmaktan çok uzak. Göçmenleri geri göndermek için geri gönderme merkezleri kurmak çözüm değil.”

Türkiye’yi dışarıda bırakacak hiçbir çözüm sürekli olmayacak

İKV Başkanı, krize ilişkin çözüm önerilerini de ortaya koydu: “Çözüm için, tüm ilgili ülkelerin, kaynak, hedef ve transit ülkeler dâhil bir arada politika üretmesi şart. AB’nin yasal göç imkânlarını arttırması, alınması gereken önlemlerden sadece biri. Jeostratejik bir perspektiften bakıldığında Avrupa’nın doğuya açılan kapısı olduğundan, Türkiye’yi dışarıda bırakacak hiçbir çözüm sürekli olmayacaktır. AB’nin sınırları, göç açısından da ancak Türkiye’yi içine alarak tamamlanabilir. Dolayısıyla, taraflar kısa vadeli ve geçici projelere odaklanmak yerine, kalıcı çözümü ve özellikle de kaynak ülkelerde krizlerin temel nedenlerini ortadan kaldırmaya yönelik ortak stratejileri öne çıkarmalıdır. Türkiye ve AB, bu bölgelerde kriz sonrası dönemde de önemli ortak restorasyon projelerine imza atabilir.

İstanbul – Ülker Yılmaz Caba