Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (EYT Derneği) Başkanı Gönül Boran Özüpak’a göre emeklilikte yaşa takılanların böyle bir talepte bulunmasının sebebi 1999 yılında yapılan bir yasal değişiklik. BBC’de yer alan habere göre, o dönem yaşananları Kocaeli Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Öğretim Üyesi Aziz Çelik şöyle anlatıyor: EYT sorunu 1999’da DSP, ANAP ve MHP koalisyon hükümeti tarafından kabul edilen ve emeklilik yaşını yükselten 4447 sayılı kanun ile oluşturuldu. 8 Eylül 1999 gününe kadar işçiler emeklilik için iki şartı yerine getirmesi gerekiyordu: Kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 günlük prim ödeme gün sayısı.

Geçmişe dönük uygulamaya son verin

Çelik, 1999 yılında yapılan bu değişikliğin birçok mağduriyete sebep olduğunu söylüyor. ‘Örneğin yasanın çıktığı 2002’de 2-3 yıllık bir erkek sigortalı çalışanı ele alalım. Bu işçi eski sisteme göre 43 yaşında emekli olabilecekti. Kademeli geçişle bu işçinin emekliliği 15 yıl gecikmiş oldu. Aynı tarihte 2-3 yıllık kadın işçi için bu süre 18 yıl oldu’ diyen Aziz Çelik, kuşkusuz 38 ve 43 yaşında emeklilik kademeli olarak değişmeliydi ancak başka bir sistemle işe başlayıp emekliliği 15-18 yıla kadar gecikenlerin büyük mağduriyet yaşadığı açıktır, ifadelerini kullandı. Çelik, emeklilikte yaşa takılanların ana talebinin 1999’da yapılan bu değişikliğin geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesi olduğunu, yani 1999’dan önce çalışmaya başlayanların prim gün sayılarını doldurduğunda emekli olabilmeleri olduğunu belirtti. 

Sosyal hukuk devleti açısından kabul edilemez

EYT’liler bu taleplerine dayanak olarak da hukukta kanunların ilgililerin aleyhinde geriye dönük yürütülemeyeceği ilkesini gösteriyorlar. Fakat Aziz Çelik, bu ilkenin daha çok ceza hukukuna ait bir ilke olduğunu söylüyor ve ekliyor: Sosyal hukuk/çalışma hukuku açısından ise yapılan değişikliğin sosyal devlet ve çalışanı koruma ilkesiyle uyumlu olup olmadığı, adil, makul ve ölçülü olup olmadığı büyük önem taşır. Söz konusu değişiklik çok ciddî hak kayıplarına yol açtığı için bir sosyal hukuk devleti açısından kabul edilemez nitelikteydi.

Teklif İYİ partiden, red MHP ve AKP’den

Cumhurbaşkanı Erdoğan 6,2 milyon kişinin EYT kapsamında olduğunu, EYT Derneği ise yasa çıkması durumunda 100 bin kişinin emekli olacağını söylüyor. Konuyla ilgili bir diğer teklif de İYİ Parti tarafından Aralık ayında verildi, MHP, EYT kanun teklifini AKP ile birlikte reddetti. EYT Derneği Başkanı Özüpak, MHP’nin seçim beyannamesinde yer alan EYT vaadini oylamada reddetmesinin “güven sarsıcı bir olay” olduğunu söylüyor. Ortada bir vaat var ve biz bunun icraata dönüşmesini istiyorduk diyen Özüpak, bunun ardından görüştükleri MHP’lilerin, ‘Hükümetin içinde bulunmadığı bir çalışma gerçekleşemez’ dediğini, bu yüzden hükümeti de ikna etmeye çalıştıklarını söylüyor.