BİR YANLIŞLIK DÜZELDİ, AMA...

Güvenlik uzmanı Metin Gürcan: “Genelkurmay’ın MSB’ye bağlanmasıyla bir anomali düzeldi. Ama güvenlik kararlarına parlamento gözetim ve denetimi sağlanmadığı sürece asker-sivil ilişkilerinde tam anlamıyla bir demokratikleşmeden söz etmek mümkün değil.”

DÜZENLEMENİN TAKİPÇİSİ OLACAĞIZ

“Parlamento denetimi demokratikleşme açısından birinci aşama. Bu denetim sivil toplum, akademi ve medyanın yanı sıra bütçe üzerinden Sayıştay tarafından da yapılmalı. Düzenlemenin takipçisi olacak, demokratikleşmeye evrilecek mi göreceğiz.”

***

Demokrasi için denetim şart

Güvenlik uzmanı, stratejist Metin Gürcan, güvenlik kararlarının parlamento tarafından gözetim ve denetiminin sağlanmadığı sürece asker-sivil ilişkilerinde tam anlamıyla bir demokratikleşmeden söz etmenin mümkün olmadığını söyledi.

Genelkurmay Başkanlığı, 15 Temmuz’un ikinci yıl dönümünde Millî Savunma Bakanlığı’na bağlandı. Uzmanlar, tam bir demokratikleşme için güvenlik konularında parlamento gözetimi sağlanması gerektiği görüşünde. Genelkurmay Başkanlığı ile kuvvet komutanlıklarının Millî Savunma Bakanlığı’na bağlanması ‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin oluşturulmasına dönük cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle gerçekleşti. Kararnamede, genelkurmay başkanlığı ile kara, deniz ve hava kuvvetleri komutanlıklarının millî savunma bakanlığına bağlı olduğu belirtilirken, cumhurbaşkanının gerekli gördüğü durumda genelkurmay başkanı ile kuvvet komutanlarından doğrudan bilgi alabileceği ve bunlara doğrudan emir verebileceği belirtildi.

‘Bir anomali’ düzeltilmiş oldu

Güvenlik uzmanı, stratejist Metin Gürcan DW Türkçe’nin sorularını cevaplarken, cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Türkiye’de yeni bir düzenlemenin ortaya konulduğunu, genelkurmay başkanı ile millî savunma bakanı olarak iki başlılık gösteren yapının ortadan kaldırıldığını söylüyor. “Bu düzenleme Genelkurmay ile Millî Savunma Bakanlığı’nın birbiri içinde zamanla eriyeceği düşüncesiyle yapıldı. Genelkurmay Başkanlığı zamanla koordinatör, sorun çözücü, konsept geliştirici bir yapıca dönüşecek” diyen Gürcan, yeni yapıda ‘rütbe esaslı bakış açısından’, ‘makam esaslı bakış açısına’ geçileceğinin işaretlerinin verildiğini anlatıyor. Gürcan, bütün dünyada genelkurmay başkanlıklarının ‘personel yönetimi, istihbarat, operasyonel faaliyetler ve lojistik akış’ açısından bütünüyle sivil bir kurum olan millî savunma bakanlıklarına bağlanmasının ‘demokratik sivil kontrol’ açısından bir norm kabul edildiğine vurgu yapıyor. Gürcan’a göre Türkiye’de de böylesi bir düzenlemeye gidilerek “bir anomali” düzeltilmiş oldu.

Sivilleşme demokratikleşmeye dönüşecek mi?

Gürcan, Türkiye’ye ilişkin cevaplanması gereken bir başka kritik soru dizesi daha olduğunu söylüyor. Gürcan “Parlamento ile millî savunma bakanlığı arasındaki ilişki nasıl olacak, güvenlik konusunda daha hızlı ve etkin karar alınabileceği söyleniyor” diyor, ama yanlış bir karar alınması ihtimaline dikkat çekiyor. Gürcan, güvenlik kararlarının parlamento tarafından gözetim ve denetiminin sağlanmadığı sürece asker-sivil ilişkilerinde tam anlamıyla bir demokratikleşmeden söz etmenin mümkün olmadığını dile getiriyor. Gürcan, parlamento denetiminin de demokratikleşme açısından birinci aşama olacağını, bu denetimin sivil toplum, akademi ve medyanın yanısıra bütçe üzerinden Sayıştay tarafından da yapılması gerektiğinin altını çiziyor. Gürcan “İşte bu nedenlerle getirilen yeni düzenlemenin takipçisi olacağız. Bu sivilleşme bir demokratikleşmeye evrilecek mi hep birlikte göreceğiz” diyor.