Kültür ve Turizm eski Bakanı Ertuğrul Günay son günlerde tartışılan genel af ile ilgili Yeni Asya’ya değerlendirmelerde bulundu.

Günay, tartışılan genel af meselesi ile ilgili “Türkiye’de ceza ve tutukevleri, kapasitesinin üstünde dolu. Tutuklu ve hükümlü sayısı 300 bini aşkın.  Nüfusu bize yakın bazı Avrupa ülkelerinde, örneğin Almanya, İngiltere yahut Fransa’da bu sayı 100 binin çok altında. Ceza ve tutukevlerinin şartlarını insani olmaktan çıkaran bu yoğunluğu azaltmak için zaman zaman bazı düzenlemeler yapılıyor. Bu düzenlemeler adil ve hakkaniyetli olmaktan uzak. Yakın geçmişte yapılan bazı infaz düzenlemelerinden ağır suçlular ve adi suçlar yararlanırken, asıl yararlanması gerekenler, fikirleri ve siyasi duruşları nedeniyle içerde olanlar yararlanamadı. Şu anda da cezaevlerinde ağır hastalar ve küçük çocuklar var ve onların koşullarının iyileştirilmesine önem ve öncelik verilmiyor. Oysa Anayasa ve evrensel hukuk kuralları özellikle çocukların iyi şartlarda yetişmediği için devleti yükümlü sayıyor” dedi.

Daha kapsamlı olmalı

Günay, “Önceki dönemlere covid salgını nedeniyle 100 bin civarında hükümlünün izinli olarak dışarı çıkması sağlandı. Yeni Adalet Bakanı sayın Tunç’un açıkladığı gibi, TBMM’de yapılan düzenlemeyle bunlardan, kalan cezaları 5 yılın altında olanlar ‘denetimli serbestlikten’ yararlanacak ve belli koşullara uymaları halinde geri dönmeyecekler. Yine bu düzenlemeyle açık cezaevlerine çıkma şartları kolaylaştırılıyor. Bu yeni yasa cezaevlerinin yoğunluğunu azaltmaya çalışıyor; ancak yine birçok adi suç hükümlüsü yasadan yararlanırken, siyasi hükümlüler ve yargılaması yıllardır süren siyasi tutuklular içerde kalacak gibi görünüyor. Oysa ülkede daha kapsamlı, insaflı ve adil bir düzenlemeye, kapsamlı ve iyi düşünülmüş bir ‘af yasası’na ihtiyaç var” ifadelerini kullandı.

Cezai sorunlara yol açabilir

Affın, hukukta çok özenle ve ender kullanılması gereken bir kurum olduğuna dikkat çeken Günay, genel affın kapsamı ve sınırları hakkında şunları kaydetti: “Suçun mağduru bir insansa, insanın canı, bedeni ve namusuysa, prensip olarak devletin suçluyu affetmek yetkisi yoktur. Affettiği takdirde suçun mağduru yeniden mağdur olacak, bu durum insani, vicdani, ahlaki, hatta yeniden cezai sorunların doğmasına yol açabilecektir. Ancak, suç bir insana karşı değil de, devlete karşı işlenmişse, şiddet kullanılmamış ve kişilere zarar verilmemiş olması kaydıyla devlet onu affedebilir. Bu açıdan Meclisin, bazı cezaları tüm sonuçlarıyla ortadan kaldırması anlamında bir ‘genel af yasası’ yapması, ancak bu genel affın, öldürme kastıyla işlenen suçları, kadınlara ve çocuklara karşı işlenen cinsel içerikli suçları, uyuşturucu ticareti, gasp ve nitelikli dolandırıcılık gibi bazı suçları kapsam dışı bırakması açısından ‘kısmi’ olması gerektiğini düşünüyorum.”

Anayasa ve hukuk kurallarının doğal gereği

Günay şöyle konuştu: “Bu konuda bazı yurttaşlarımız haklı olarak suç işlemediklerini, af değil, adalet istediklerini söyleyeceklerdir ki, bu talep gerçekten çok haklıdır. Çünkü ülkemizde son 5-6 yılda on binlerce insan suç olmayan, ancak siyasetin suç saydığı gerekçelerle hüküm giydi ve cezaevlerini dolduruyor. Ancak bu haksız ve siyasi baskıyla verilmiş cezaların yargı yollarıyla düzeltilmesi neredeyse imkansız hale gelmiştir. O nedenle ‘af’ hiç olmazsa mağduriyetleri kısmen de olsa düzeltme vesilesi olabilir. Öte yandan, haklarında cezai bir hüküm, hatta işlem bulunmayan KHK’lıların işlerinde dönmesi için bir ‘af’ yasasına ihtiyaç da yoktur. Bu kişilerin idari bir kararla işlerine dönmesi, bu yapılmadığı takdirde bütün haklarının tazmin edilmesi anayasa ve hukuk kurallarının doğal gereğidir. Umarım cumhuriyetin 100. yılında Türkiye, baştan beri aradığı en büyük ihtiyacına, adalete kavuşur. 100 yıldır, bir çok konuda sil baştan yapmamızın ve işlerin bir türlü yolunda gitmemesinin birinci sebebi adalet yokluğudur çünkü.”

SÜMEYYE IŞIKÇI - İSTANBUL

***

Genel af gündemde

Cumhuriyetin 100’ncü yılında çıkarılacağı iddia edilen genel afla ilgili tartışmalar devam ediyor. Kulislerde AKP ve MHP ittifakının yerel seçimler öncesi genel af teklifi hazırlığında olduğu konuşuluyor. Eski Kalkınma Bakanı Müslüm Doğan, 29 Ekim’de genel bir af ilan edileceğini, bunu kendisine AKP’deki üst düzey bir yönetici ve af çalışmasının içinde olan arkadaşının anlattığını söyledi. Gazeteci Caner Taşpınar, AKP’li Galip Ensarioğlu’nun bir af çalışmasının gündemde olduğunu ve bu affın yakın bir tarihte olacağını söylediğini aktardı. Daha önce affa ilişkin konuşan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, cezaevlerinde bulunan kalabalığın azaltılması, toplumun rahatlaması ve huzura kavuşması için çalışma yapılması gerektiğini kaydetmişti. Muhalefet partileri, eski siyasetçiler ve hukukçular da genel affa olumlu bakıyor.