Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2017 yılının son çeyreğine (Ekim-Aralık) ilişkin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. Buna göre Türkiye, 2017 yılında yüzde 7.4 büyüdü. 2017 yılı 4. çeyrek büyüme oranı ise yüzde 7.3 oldu. Türkiye ekonomisi bu büyüme verisiyle OECD ülkeleri arasında yüzde 8.4 büyüyen İrlanda’dan sonra en hızlı büyüyen ikinci ekonomi oldu. Öte yandan Karar Gazetesi yazarı İbrahim Kahveci, 28 Mart 2018 tarihli yazısında, büyümeyle birlikte artan dış borçlara ilişkin değerlendirmede bulundu. Kahveci yazısında, ‘’ Hazine Müsteşarlığı dış borç verilerine bakıyoruz. Brüt dış borç stoku 2002 sonunda 129,6 milyar dolar. 2017 3. çeyrek itibariyle 438 milyar dolarlık bir dış borç çıkıyor karşımıza. Yaklaşık olarak 308 milyar dolarlık bir dış borç artışı görülüyor. Dış borcun 130,1 milyar doları kamuya (MB dahil) ait gözüküyor; 307,9 milyar dolar ise özel sektörün yükümlülüğü. İç borçta kamu-özel sektör ayrımı bir noktada yapılabilir. Ama asla ve asla dış borçta bu ayrıma gidilmez. Bu yaklaşımda olan İspanya örneği karşımızda duruyor. Küresel krize girildiğinde İspanya’nın kamu borcu yüzde 35 oranı ile gayet makul düzeydeydi. Ama yüksek özel sektör dış borcu ödenemeyen krediler ile çöken mali sistem aracılığı ile hemen kamulaştı. Bir kaç yıl içinde İspanya’nın kamu borç oranı yüzde 35’lerden yüzde 85’lere çıktı.’’ ifadelerine yer verdi.

800 milyar liranın üzerinde değer kaybı

Türkiye’deki dış borcun büyük kısmı düşük kur zamanında alındığına dikkat çeken Kahveci, ‘’Dolar/TL kuru 2,0 liranın altındayken ek olarak alınan dış borç (2003-2014 arası) tam 260 milyar dolar ediyor. Buna bir de eskiden kalma 130 milyar dolar dış borcu ekleyin. Anlayacağınız biz TL değerliyken, dolara koştuk ve yabancıdan düşük kur zamanında borç aldık. Şimdi dolar/lira kuru 4,0 sınırında. TL bazında dış borç normal ötesi arttı. Sadece 260 milyar dolarlık yeni borcun TL karşılığı 500 milyar liranın üzerinde artış gösterdi. Sorumuz şu: 1,00-2,00 lira arasında alınan yüksek dış borç karşılığında acaba geçen sürede bu kur artışı kazanılabildi mi? Yani, 1,50 liradan alınan borç bugün 4,00 liraya yükseldi. Bu borcu alanlar aradan geçen 5-10 yıl zarfında yüzde 200-300 kar toplamına ulaşabildiler mi? Eski dış borçla, yeni alınan dış borcun oluşturduğu 800 milyar liranın üzerinde değer kaybı nasıl ve kim tarafından ödenebilecek? Böyle bir kazanç kimde ve nerede var? ‘’ dedi.

Dolar kuru 4 TL’yi aştı

Dolar kuru, büyüme rakamlarının takip edileceği güne 4 liranın üzerinden başladı. Azalan risk iştahının yanı sıra makro ekonomik dengelerdeki bozulmanın baskı altında bıraktığı Türk Lirası, beklentiyi aşan ABD büyümesi sonrası dolar endeksinde görülen hafif yukarı yönlü hareketin de etkisiyle, dolar karşısında tarihi dip seviyelerinde yer alıyor. Tarihi zirvesini cuma günü Asya seansında 4.0368 ile gören dolar/TL dün sabah saat 07:30’da 4.0105’te yer aldı. Euro/TL 4.9515 seviyesinde.

Enflasyonda artış

TÜİK, geçtiğimiz günlerde şubat enflasyonunu açıkladı.  Şubat ayında TÜFE aylık bazda yüzde 0.73 artış gösterirken, yıllık enflasyon yüzde 10.35’ten yüzde 10.26’ya geriledi. Piyasada aylık bazda yüzde 0.5 civarında artış öngörülüyordu. Çekirdek enflasyon ise şubatta yüzde yüzde 0.49 artış göstirirken, yıllık artış 11.94 olarak gerçekleşti. TÜFE’de (2003=100) 2018 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 0,73, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 1,76, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,26 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11,23 artış gerçekleşti.

İşsizlik çift hanede

Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2017 yılında bir önceki yıla göre 124 bin kişi artarak 3 milyon 454 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise değişim göstermeyerek %10,9 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde 0,2 puanlık azalışla %9,4 kadınlarda ise 0,4 puanlık artışla %14,1 oldu.

Ekonomi Servisi