Eğitimini tamamlamış gençlerin Türkiye’den gittiğine dikkat çeken, Doç. Dr. Didem Danış, “Bu kişiler büyük ölçüde yabancı dil bilen, Türkiye’nin beşeri sermayesinin üst kısmında yer alıyorlar. Gerçekten çok vasıflı insan kaynağını kaybediyor. Acıklı bir durum” dedi.
Giden gelmiyor, acep nedendir?
Sabah yazarı Şeref Oğuz da dükü yazısında ‘beyin göçü’ konusuna değindi. ‘Beyin göçünü durdurmalıyız’ başlıklı yazısında Oğuz, şu ifadeleri kullandı; “Türkiye İstatistik Kurumu, geçen yıl ülkeyi terk edenlerimizin sayısının % 42.5’lik artışla 254 bin 640 kişiye ulaştığını açıkladı.
Bu, bana göre son derece dikkate alınması gereken bir veri ve gereğinin yapılması için hayatî uyarı niteliğinde... Oysa biz tersine beyin göçü programları ve teşvikler sayesinde daha önce dışarıya kaptırdığımız nitelikli gençlerimizi geri getirmeyi umuyorduk. Tam tersi oldu ve “nitelikli göç” kervanına yenileri katıldı. Şu 2 soruya acil cevap bulmak zorundayız. Soru 1; neden bu insanlar göç ediyor? Soru 2; giden gelmiyor acep nedendir?
İkbal sunamadığımız gençlerimiz
Biliyorum hepimizin bu sorulara vereceği cevaplar vardır, ama benim aradığım cevap veriye dayalı, sebepleri billurlaştıran ve çözüm için ilham verici niteliktekilerdir. Yığınca STK’lardan biri bunu kendine iş edinip kapsamlı bir saha çalışması yapsa ve bu kanamayı elbirliğiyle durdursak... Kanama çünkü beynimiz kan kaybediyor, can kaybediyor. 25-29 yaş aralığında yoğunlaşan göç dalgası, burada yetişmiş ancak onlara ikbal sunamadığımız gençlerimiz...
Peki ya tersine beyin göçü programına ilgi gösterip gelenlerimizin başına gelenler? Bu durumdaki pek çok gençle konuştum. Söyledikleri, döndüklerinde kendilerine vaat edilen ortamın, yıkıcılığı ve yakıcılığı... Üniversiteden örnek vereyim: Dünyaca ünlü üniversitede doktorasını tamamlamış ve ülkesine hizmet için dönmüş çocuklarımıza, asistanı kadar ücret önerme bir yana, onu bağladığımız bölüm başkanı veya dekanın mobbingleri... Türkiye sıra dışı marka olmak istiyorsa sıra dışı beyinleri için cazibe merkezi haline gelmelidir. Elindeki entelektüel sermayeyi başkasına kaptırmamalı, geri kazandıklarını da mutlu etmeli, vasat beyinlerce harcanmalarını önlemelidir.
Türkiye’den göç edenlerin sayısı her geçen yıl daha da artıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nu yayınladığı verilere göre, 2017 yılında Türkiye’den göç eden kişi sayısı 2017 yılında bir önceki yıla göre yüzde 42,5 artarak 253 bin 640 oldu. Göç edenler arasında en ağırlıklı grubu 20-34 yaş oluşturuyor. Galatasaray Üniversitesi Sosyoloji Üniversitesi’nden Didem Danış, yurtdışını tercih eden Türk vatandaşlarının önemli bir bölümünün iyi eğitimli olduklarına dikkat çekiyor.
Amerika’nın Sesi’nin sorularını cevaplayan Doçent Danış, “Bu durum hem politik hem ekonomik anlamda yaşanan çalkantılardan kaynaklanıyor. Göç edenlerin çok büyük bir kesimi 20-35 yaş arasında, eğitimini tamamlamış insanlar. Bu kişiler büyük ölçüde yabancı dil bilen, yurtdışı deneyimi olduğu için Türkiye’nin beşeri sermayesinin üst kısmında yer alıyorlar. Gerçekten çok vasıflı insan kaynağını kaybediyor. Acıklı bir durum. Bu gidişler onların Türkiye’nin geleceğine inançlarının azaldığını gösteriyor. Avrupa Birliği’nin Türkiye’den ayrılanların sayısında artış olacağına ilişkin araştırmaları var. Bu tablo pek olumlu bir tablo değil” dedi.