Türkiye’ye sığınan Suriyeli mültecilerin yaklaşık 800 bini okul çağında ve yalnızca yüzde 45’i okula gidebiliyor. Savaş sonrası travma yaşayan çocuklar eğitim almakta zorlanırken, dil bilmemeleri de eğitimi güçleştiren faktörler arasında.
Okul çağındaki Suriyeli çocukların yaklaşık yüzde 45’i eğitim alabiliyor. Türkiye’de bulunan 1. sınıf ve anaokulu seviyesindeki mülteci öğrencilerin direkt devlet okullarına kaydedilmeleri gerekiyor. Sabancı Üniversitesinde ki uzmanların araştırmalarına göre, 2. sınıftan 12. Sınıfa kadar öğrencilerin eğitimlerine devam edebilmeleri için geçici eğitim merkezleri (GEM) ve devlet okulları olmak üzere önlerinde iki seçenek sunulmuş durumda. Öğrencilerin yaklaşık yüzde 78’i eğitimlerine GEM’de, yaklaşık yüzde 22’si ise devlet okullarında eğitim alabiliyor. Al Jazeera’da yayınlanan araştırmaya göre, Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı olan GEM’lerde öğrenciler derslerini Arapça olarak Geçici Suriye Hükümeti Milli Eğitim Bakanlığı ve MEB tarafından düzenlenmiş ders programlarıyla görüyorlar.
Rehber öğretmenlere ihtiyaç var
Eğitimin niteliğiyle ilgili sorunları ise rehberlik hizmetlerinin sunulması, Türkçe dil eğitimi, öğretmenlerin eğitme becerisi ve eğitim araç-gereçlerinin temini olarak özetlemek mümkün. Savaş ortamından çıkmış çocuklar doğal olarak travma sonrası stres rahatsızlığı (TSSR) yaşıyor. GEM’lerin TSSR yaşayan öğrencilere yardımcı olabilecek eğitimli rehber öğretmenlerine ihtiyaçları var diyen Uzmanlar, “ancak GEM’lerin çoğunda ya rehber öğretmen yok ya da var olanlar öğrencilerin taleplerini karşılamada yetersiz” tespitlerinde bulundu.
Polis müdürlüklerine kayıtlı olmaları gerekli
Öğrencilerin GEM’lerde eğitime katılabilmeleri için bulundukları bölgenin polis müdürlüğüne kayıt olmaları gerekli. Kaydı olmayan öğrenciler GEM’lerde derslere girebiliyor ancak diploma ve karne alamıyor. GEM’lerde eğitim ücretsiz, bazı okullar varlıklı velilerden bağış alıyor. Uygun sınıfa kaydolabilmeleri için öğrencilerden Suriye’deki eğitim belgeleri, belgeleri yoksa da sınava girmeleri isteniyor. Öğrenciler diledikleri eğitim yılında devlet okullarına geçiş yapabiliyorlar.
Bağışlarla eğitim verilebiliyor
GEM’lere maddi destek sivil toplum kuruluşlarından (STK), MEB’den, belediyelerden ve kişisel bağışlardan geliyor. Destek öğrencilere burslar, öğün yemekler, ulaşım imkanları, sosyo-kültürel aktiviteler, öğretmenlere maaşlar sağlanarak ve okulların ihtiyaçları için kullanılıyor. Ancak birçok okulun masraflarının karşılanabildiği söylemek mümkün değil. Eğitimler genellikle iş hanlarında, STK binalarında ve devlet okullarının binalarında veriliyor.