Suriye'de yaklaşık dört yıldır süren iç savaş nedeniyle yerlerinden edilen 12 milyondan fazla insan zorlu kış şartları altında hayatta kalmaya çalışırken, uluslararası toplumun insani trajediye verdiği yanıt yetersiz kalıyor. Suriye'deki krize uluslararası toplumun müdahalesini engellemekle suçlanan Rusya ve Çin ise insani yardım konusunda yaptığı katkıların düşüklüğüyle dikkati çekiyor. 

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'nin (OCHA) rakamlarına göre Suriye nüfusunun neredeyse yarısı yerlerinden edilmiş durumda. Çoğunluğunu kadın ve çocukların oluşturduğu bu insanların 7,6 milyonu Suriye içinde yaşama tutunmaya çalışırken, 3,8 milyonu ise Türkiye, Ürdün, Lübnan ve Irak gibi komşu ülkelere sığınmış durumda.

Birleşmiş Milletler'in koordinesinde, Mülteciler Yüksek Komiserliği, Dünya Gıda Programı, UNICEF, BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi gibi çeşitli yardım kuruluşları, toplanan yardımları bölgeye ulaştırmaya çalışıyor.

OCHA'nın üye ülkelerin beyanları ve BM kuruluşlarının bildirimlerinden derlediği rakamlara göre, BM aracılığıyla 2014 yılında toplanan insani yardım miktarı 4 milyar 586 milyon 314 bin dolar olarak gerçekleşti. Bu meblağın üçte birinden fazlasını tek başına ABD sağladı.

ABD toplam rakamın yaklaşık yüzde 37'sine karşılık gelen 1 milyar 709 milyon dolar yardım yaparken, Avrupa Komisyonu 565 milyon dolarla yüzde 12, İngiltere 350 milyon dolarla yüzde 8, Kuveyt 318 milyon dolarla yüzde 7, Almanya ise 303 milyon dolarla yüzde 6'lık katkı sağladı.

Vetoda önde yardımda geride 

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Suriye'deki krize uluslararası toplumun müdahalesini engellenmekle suçlanan Rusya ve Çin ise BM aracılığıyla yapılan yardımlardaki katkının düşüklüğüyle dikkati çekiyor.

BMGK'nın veto yetkisi olan beş daimi üyesi arasında bulunan Rusya ve Çin'in 2014'teki toplam yardımı 10 milyon dolar civarında seyretti.

Dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan ve küresel ekonomik krizde bile gösterdiği büyüme performansı ile dikkat çeken Çin'in toplam yardımı 4 milyon 900 bin dolar (toplam yardımın yüzde 0,1'i) olarak gerçekleşti.

Dünyanın ilk on ekonomisi arasında yer alan ve Suriye rejimine yaptığı silah satışları ile eleştirilen Rusya da Suriyelilere insani yardım için 5 milyon 3 bin dolar (yüzde 0,1) verdi.

BMGK'nın daimi üyelerinden ABD ve İngiltere ilk sıralarda yer alırken diğer daimi üye Fransa'nın ise 2014'te 22 milyon dolar ile daha az yardım eden ülkeler arasında yer aldığı görüldü. Toplam yardım içinde Fransa'nın payı yüzde 0,5 oldu.

Yardım konusunda en sonlarda yer alan Rusya ve Çin, 2012 yılından bu yana BMGK'ya sunulan dört Suriye tasarısını veto etti. Bir çok tasarı ve başkanlık bildirisi ise Rusya ve Çin'in veto tehdidi nedeniyle Konsey'e getirilemedi.

Bu ülkeler en son Fransa tarafından hazırlanan ve Suriye'de işlenen savaş suçlarının Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne taşınmasını öngören BMGK tasarısını 22 Mayıs 2014'teki oylamada veto etmişti.

Türkiye'nin tek başına yardımı 5 milyar dolar 

Suriyeli sığınmacılar konusunda en fazla fedakarlığı yapan ülke konumundaki Türkiye ise yardımları Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi'nin (AFAD) koordinasyonunda gerçekleştirdiği için OCHA'nın listesinde bulunmuyor.

AFAD'ın Ocak ayı rakamlarına göre Türkiye'nin Suriyeliler için harcadığı para toplamda 5 milyar doları geçmiş durumda. Türkiye'ye Suriyeliler için yapılan uluslararası yardım miktarı ise 264 milyon 944 bin dolar.

1 milyon 650 binden fazla Suriyeliye ev sahipliği yapan Türkiye, sığınmacıların, barınmadan gıdaya, sağlıktan eğitime tüm sıkıntılarına çözüm bulmaya çalışıyor.

Ülkelerin yaptıkları yardımların kişi başına düşen gayrı safi milli hasılalarına oranlanması durumunda da Türkiye'nin Suriyelilere yardımda açık ara önde olduğu görülüyor.

2015'te BM'nin talebi 7 milyar dolardan fazla 

BM, 2015'te ülke içinde ve komşu ülkelerde Suriyelilere insani yardım ulaştırabilmesi için 7, 2 milyar dolara ihtiyaç olduğunu duyurdu. 

Bu rakam, 2015 yılı içinde tüm dünya genelindeki kriz bölgelerinde ihtiyaç duyulan 16 milyar doların neredeyse yarısına eşit. BM ve bağlı kuruluşlar, bu miktarın sağlanabilmesi için yine uluslararası toplum ve sivil toplum kuruluşlarına müracaat edecek.