Anlaşmanın iptalinde Kırgızistan Yüksek Mahkemesi’nce ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Azimjan Askarov’un ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından 2015 İnsan Hakları Savunucusu Ödülü almasının etkili olduğu belirtiliyor.

Kırgızistan hükümetinden yapılan açıklamada, Başbakan Temir Sariyev’in ABD hükümeti ile Washington’da imzalanan anlaşmanın feshi kararını imzaladığı belirtildi. 

Anlaşma çerçevesinde ABD ürünlerinin Kırgızistan’da giriş çıkışında vergi alınmaması ve Kırgızistan’da bulunan Amerikalı sivil ve askeri personele diplomatik statü verilmesi öngörülüyordu. Washington’ın böylece Bişkek’e insani yardım ve ekonomik-teknik desteği kolaylaştırması hedefleniyordu.

İşbirliği anlaşmasının feshine tepki gösteren ABD, gelişmeler nedeni ile hayal kırıklığı yaşadıklarını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada demokratik gelişme, eğitim sisteminin iyileştirilmesi, istihdamın artırılması ve etnik şiddetle mücadele gibi bir dizi programın zarar görebileceği uyarısında bulundu.

2010’da Kırgızistan’ın Oş ve Celalabad bölgelerinde etnik Kırgız ve Özbek vatandaşları arasında çatışma yaşanmış ve 400’den fazla kişi ölmüştü. Kırgızistan’da 2005’de gerçekleşen Lale Devrimi ile iktidara gelen ABD yanlısı eski Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev ülkeyi terk etmek zorunda kalmıştı. 

Avrasya Ekonomik Birliği ile ilgili anlaşmaları imzalayan Bişkek’in önümüzdeki günlerde parlamentoların onayının ardından Rusya, Belarus, Kazakistan ve Ermenistan’ın yer aldığı birliğe dahil olması bekleniyor. Kırgızistan’ı 200 milyonluk pazara dahil edecek üyelik sürecinin sonbahara kadar tamamlanması öngörülüyor.