Yapılan bir araştırma İnsan hayatını en fazla kısaltan dış etkenin ‘hava kirliliği’ olduğunu ortaya koydu. Hava kirliliğine sebep olan en büyük etken dünya genelindeki termik santrallerin yaktığı kömür ile petrole dayalı endüstri ve ulaşım sektörü.
Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan bir araştırmaya göre hava kirliliğinin insan hayatını en çok kısaltan dış etmen olduğu sigara, uyuşturucu gibi hastalıklardan en az 3 kat daha etkili olduğu kaydedildi. Chicago Üniversitesi’nde yapılan araştırmanın en çok dikkat çeken ayrıntılarından biri de hava kirliliği ve toksik madde solunumunun dünyada meydana gelen ölümlerin 5’te 1’ine sebebiyet vermesi. Verilere göre dünyada her sene 7 ila 8 milyon insan hava kirliliğine bağlı hastalıklar sebebiyle ölüyor. Euronews’deki habere göre Chicago Üniversitesi’ne bağlı bir kurum olan ve dünyadaki hava kirliği ve buna bağlı ölümleri araştıran Hava Kalitesi Hayat Göstergesi’ne (Air Quality Life Index- AQLI) göre insan ömrü hava kirliliği sebebiyle kişi başına 2.2 yıl azaldı ve her sene yaklaşık 8 milyar olan dünya nüfusunun hayatından “17 milyar yıl” eksiliyor. Hava kirliliğine sebep olan en büyük etken dünya genelindeki termik santrallerin yaktığı kömür ile petrole dayalı endüstri ve ulaşım sektörü. Dünya üzerinde hava kirliliğinden en çok etkilenen ülkeyse Hindistan. Hava kirliliğinden en çok etkilenen ikinci ülkeyse dünyanın üretim merkezi Çin.
Her 10 kişiden 9’u zehirli madde soluyor
DSÖ’nün verilerine göre 2019 yılı itibariyle dünyadaki her 10 kişiden 9’u tehlikeli derecede zehirli parçacıklı madde (particulate matter- kısaca PM2.5) soluyor. DSÖ, hava kirliliğiyle ilgili bulguların artmasıyla 2021 Eylül’ünde insanların maruz kaldığı zehirli parçacıklı madde oranıyla ilgili tehlike baremini, metreküp başına 10 mikrogramdan (µg/m3) 5’e indirdi. Zehirli parçacıklı maddeye “PM2.5” denmesinin sebebi, tek bir parçanın 2.5 mikron büyüklüğünde olması. Çıplak gözle görülemeyen bu madde rahat bir şekilde akciğerlere nüfus ederek, kana karışıyor ve oradan da vücudun bütün organlarına yayılıyor. 2019’da yapılan bir araştırmaya göre hava kirliliği insan vücudunun her organını olumsuz yönde etkiliyor. Hava kirliliği özellikle bunama, kalp ve akciğer hastalıkları, kalp krizi, görme kaybı ve zekâ gelişimini azaltma gibi sağlık sorunlarına yol açıyor. DSÖ verilerine 2018’den bu yana geçen 3 sene içerisinde dünyada her sene en az 7 milyon kişi, hava kirliliğine bağlı olarak öldü. Dünya nüfusunun yaklaşık 4’te 1’i şehirlerde yaşıyor. Ancak şehirlerin enerji tüketimi bütün dünyaya kıyasla yüzde 78 oranında. Ayrıca gezegendeki emisyon gazlarının en az yüzde 60’ına yine şehirler sebep oluyor. Bu rakamlar her geçen gün giderek artış gösteriyor. Bu da hava kirliliğine sebebiyle oluşan hastalıkların tedavi masraflarını da giderek arttırıyor.