Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye’nin İdlib şehrinde hükümet ile silâhlı muhalif örgütlerin elindeki kesimler arasında silâhtan arındırılmış bir bölge kurulmasına karar verdi. Bu anlaşmanın ardından İdlib’e bir süredir beklenen askerî operasyonun şu aşamada yapılmasından vazgeçildiği açıklandı. İki liderin anlaşmaya vardığı bir diğer konu da Suriye hükümeti açısından kritik önem taşıyan ve İdlib eyaleti üzerinden geçen Halep-Lazkiye ve Halep-Hama otoyollarının da trafiğe yeniden açılması oldu.

Batı basını, anlaşmanın insanî durumla ilgili bir kriz riskini ortadan kaldırdığı için olumlu olduğunu, ancak uygulamaya dair bazı soru işaretleri bulunduğuna dikkat çekti. Rus basını ise “sansasyonel” olarak tanımladığı anlaşmanın Putin ile Erdoğan arasındaki “özel ilişki” sayesinde yapıldığını vurguladı. Suriye hükümetinden anlaşmayla ilgili doğrudan bir tepki gelmedi. Ancak Suriye’nin Cenevre’deki Birleşmiş Milletler (BM) nezdindeki Daimî Temsilcisi Hussam Edin Aala, İdlib’i yeniden hükümetin kontrolü altına alma kararlılıklarının sürdüğünü söyledi.

Almanya: İnsanî felâket engellendi

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Suriye’de insanî felâketin engellenmesine katkı sağlayan her şeyin iyi olduğunu söyledi. Maas, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Rusya’nın Soçi şehrinde vardıkları anlaşmaya ilişkin Twitter hesabından açıklama yaptı. “İnsanî felâketin engellenmesine katkı sağlayan her şey iyidir.” ifadesini kullanan Maas, Soçi’de varılan anlaşmanın şimdi uygulanması gerektiğini belirtti.

Anlaşma 3 milyondan fazla sivili koruyacak

Suriyeli muhaliflerin oluşturduğu Müzakere Yüksek Komitesi Sözcüsü Yahya el Aridi, Rusya ile Türkiye arasında İdlib’de silâhsızlaştırılmış bölge oluşturulması konusunda varılan anlaşmanın iki ülke için olacağı gibi, Suriyeli siviller için de yararlı olacağını söyledi. Aridi, kararın 3 milyondan fazla sivili koruyacağını ifade etti. Sputnik’e konuşan Suriyeli muhaliflerin sözcüsü Yahya el Aridi, olumlu bir değerlendirmede bulundu. Aridi, kararın 3 milyondan fazla sivili koruyacağını belirterek “Bu karar hem Türkiye hem Rusya için yararlı” dedi.

Radikal gruplar nasıl tesbit edilecek?

Yapılan yorumlarda, anlaşma genel anlamda olumlu bulunsa da uygulamaya dair bazı soru işaretlerinin bulunduğu belirtiliyor. Bunların başında anlaşmanın kapsadığı alanın sınırları geliyor. Liderler, yaptıkları açıklamalarda silâhsız bölgenin nereleri kapsayacağına dair herhangi bir bilgi vermedi. Anlaşmaya dair bir diğer belirsizlik de “radikal düşünceli” olarak nitelendirilen grupların çekilme ve silâhlı örgütlerin ellerindeki ağır silâhları oluşturulan bölgeden çıkarma süreçleriyle ilgili.

Bu grupların anlaşmanın bu kısmı kabul edip etmeyecekleri ve etmemeleri halinde bunun nasıl gerçekleştirileceği de ortaya çıkan bir diğer soru işareti. Ayrıca, “radikal grupların” Türkiye ile Rusya tarafından birlikte tesbit edileceği açıklandı. Bu tanımlamanın nasıl yapılacağı ve bu sürecin nasıl ilerleyeceğine dair ayrıntılar da henüz bilinmiyor.

Rus Vekil: Provokasyonlar olacak 

Rus parlamentosunun alt kanadı Duma’da Savunma Komitesi’nin üyesi İvan Teterin, Suriye’nin İdlib bölgesinde silahsız bölge oluşturulduktan sonra militanların ve Beyaz Miğferler’in Rusya’yı misillemeye kışkırtacağını belirtti. Sputnik’e konuşan Teterin, “İhlâller mümkün. Onlar, tepkiyi kışkırtmak için farklı yöntemlerle her türlü provokasyonlarda bulunacak. Beyaz Miğferler ve militanlar tarafından provokasyonlar olacak, amaç özellikle Rusya’yı daha kararlı hareketlere kışkırtmak” dedi.

Rus vekil, “Rusya ve Türkiye, bu silâhsız bölgelerin bu bölgede silâhlı çatışmaların, yani kurbanların olmayacağına yardımcı olması konusunda anlaştı. Bu, Rusya ve Türkiye’nin, İdlib’deki durumu maksimum barışçıl yollarla çözmek için yeni adımlar attığını gösteriyor” diye ekledi.

Haber Merkezi