Yurt Haber

Akdenİz fokuna kİmlİk kartI

Mersİn’İn Erdemli ilçesinde kurulu ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Cemal Gücü, 1994 yılından bu yana Akdeniz Foklarının korunmasına yönelik çalışmalar yürüttüklerini anlattı.

Akdeniz’de 300, dünya genelinde ise sayıları 500 dolayında olduğu tahmin edilen bu türe ilişkin yapılacak araştırmalarda güvenilir bir araştırma metodunun bulunmaması sebebiyle çalışmalarının zorlu geçtiğini dile getiren Gücü, ancak 1994 yılından bu yana yürüttükleri çalışmalarla oldukça deneyim kazandıklarını, bunun da uluslararası arenada dikkat çeker hale geldiğini belirtti. Geçen yıl Birleşmiş Milletler Özel Çevre Koruma Alanları Merkezi (RAC/SPA) ile Akdeniz Fokları’nın dinlenmek ve üremek amacıyla kullandığı mağaraların belirlenmesi üzerine bir çalışma başlattıklarını bildiren Gücü, çalışmaya ilişkin şu bilgileri verdi: ‘’Hatay-Suriye sınırından Antalya’ya Finike’ye ve KKTC’ye kadar olan bütün sahillerdeki fokların yaşadığı mağaraları tek tek yüzerek belirledik. RAC/SPA’nın desteğiyle, fokların yaşam alanı olarak belirlediğimiz bu mağaralara onlara rahatsızlık vermeden görüntü alabileceğimiz fotokapanlar yerleştirmeye başladık. Bu sayede mağaraya giren fokların haberleri bile olmadan fotoğrafları çekilmeye başlandı. Fotokapanlardan elde ettiğimiz fotoğraflarla, bir tür kızılötesi izleme sistemi olan foto tanımlama yöntemini kullanarak her fok için ayrı bir kimlik kartı çıkartmaya başladık.’’

Doç Dr. Gücü, bugüne kadar 25 fotokapandan 100’ün üzerinde fotoğraf elde ettiklerini dile getirerek, bu fotoğrafları kullanarak 40 fokun kimlik kartını hazırladıklarını kaydetti. Çalışma sayesinde fokların hayat alanları, üreme yerleri, göç yollarının yanı sıra bölgede fok sayısının netleştirileceğini anlatan Gücü, sistem sayesinde fokları anlık olarak izleyebilir hale geldiklerini söyledi.

KİMLİKLER NASIL OLUŞTURULUYOR?

Gücü, 6 kişinin yer aldığı proje kapsamında ilk etapta mağaralara yerleştirilen fotokapanlardan gelen fotoğrafları değerlendirerek, fokları tanımlamada vücut üzeri yara, leke gibi özelliklerini belirlediklerini söyledi. Daha sonra bu özellikleri ‘’yara grafikleri’’ diye nitelendirdikleri grafiğe aktardıklarını anlatan Gücü, şunları kaydetti: ‘’Bu işlemin ardından da fokun tanımlanmasında yeteri kadar özellik belirlenen fok için kimlik çıkartılıyor. Kimliğin üzerinde de fokun tüm belirleyici özelliklerinin bulunduğu fotoğrafı, kullandığı mağaraların haritası, yaşadığı alan ve mümkünse soy ağacını yerleştiriyoruz. Çalışma sayesinde bir başka alanda yeni bir fok gördüğümüz zaman kimlik kontrolünü yapacağız. Çalışmanın en büyük yararı, bölgemizde kaç tane fokun yaşadığını tam olarak netleştirilmesi. Fokların göçleri hakkında bilgi sahibi olmamız da bir diğer amacımız.’’ Doç. Dr. Gücü, oluşturdukları geniş kimlik arşivinin Akdeniz Foklarının hangi güzergahı kullanarak nereye gittiklerinin tespitinde bilimsel verilere ulaşacaklarını kaydetti.

15.06.2010