Dünya

SINIRLAR AÇILACAK, İLİŞKİLER GELİŞTİRİLECEK

Protokolün Dışişleri Bakanlığı tarafından dağıtılan gayri resmî tercümesinde iki ülkenin, ikili ilişkilerini karşılıklı çıkarlara saygı ve güven temelinde geliştirme hedeflerini göz önünde bulundurarak, ortak çıkarları temelinde, siyasî, ekonomik, enerji, ulaştırma, bilimsel, teknik, kültürel ve diğer alanlarda geliştirmeye ve ilerlet-meye kararlı olduğu vurgulanıyor.

MECLİS ONAYLARSA İŞLERLİK KAZANACAK

Uluslararası ve bölgesel örgütler ise işbirliğinin, iki ülke arasında özellikle BM, AGİT, Avrupa Konseyi, Avrupa-Atlantik İşbirliği Konseyi ve KEİ kararları kapsamında geliştirilmesine destek veriyor. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu 6 haftalık bir sürecin başlatıldığını ifade ederek, anlaşmanın sınırların tanınması esasına dayandığını belirtti. Başbakan Erdoğan da protokolün TBMM'nin onayından sonra işlerlik kazanacağını söyledi.

ERMENİSTAN AÇILIMI

PROTOKOLÜN Dışişleri Bakanlığı tarafından dağıtılan gayriresmî tercümesinde iki ülkenin, halklarının yararına hizmet etmek amacıyla iyi komşuluk ilişkileri tesis etmeyi, siyasî, ekonomik, kültürel ve diğer alanlarda ikili ilişkileri geliştirmeyi arzuladığı belirtiliyor. Türkiye ve Ermenistan, ikili ve uluslar arası ilişkilerinde, eşitlik, egemenlik, diğer ülkelerin iç işlerine müdahale etmeme, toprak bütünlüğü ve sınırların dokunulmazlığı ilkelerine saygılı olacakları ve bu ilkelere saygı gösterilmesini sağlayacakları yönündeki taahhütlerini teyit ediyor. Protokolde, iki ülke arasında güven ve itimat ortamı oluşturulmasının ve bunun muhafaza edilmesinin, bütün bölgede barışın, güvenliğin ve istikrarın kuvvetlenmesine katkıda bulunacağını, güç kullanımından ya da güç kullanma tehdidinden imtina etme, anlaşmazlıkların barışçı yollardan çözümü, insan haklarının ve temel özgürlüklerin korunmasının öneminin akılda tutulduğu belirtiliyor.

İki ülke arasındaki mevcut sınırın uluslar arası hukukun ilgili antlaşmalarında tarif edildiği şekliyle karşılıklı olarak tanındığı teyit ediliyor, ortak sınırın açılması hususunda aldıkları karar vurgulanıyor. Türkiye ve Ermenistan, iyi komşuluk ilişkileri anlayışıyla bağdaşmayacak herhangi bir siyaset izlemeyeceklerine dair taahhütlerini yineliyor. İki ülke, hangi sebeple olursa olsun terörizmin bütün biçimlerini, şiddeti ve aşırıcılığı kınayarak, bu tür eylemlerin teşvikinden veya müsamaha görmesinden kaçınılacağını ve bunlara karşı mücadelede işbirliğine gidileceğini taahhüt ediyor. Ortak çıkarlar ve iyi niyet zemininde, barış, karşılıklı anlayış ve uyum hedefleri doğrultusunda ilişkileri için yeni bir model geliştirme ve istikamet belirleme iradelerini teyit ediyor.

Protokolde, “1961 tarihli Diplomatik İlişkilere Dair Viyana Sözleşmesi uyarınca bu Protokolün yürürlüğe girdiği tarihten itibaren diplomatik ilişki kurulması ve karşılıklı olarak diplomatik temsilcilik açılması hususunda anlaşmışlardır” ifadelerine yer veriliyor. Protokol, iki ülke parlamentosunda onaylanmasını takiben, onay belgelerinin değişimini takip eden ilk ayın ilk günü yürürlüğe girecek.

Protokolde iki ülkenin ortak çıkarları temelinde, siyasî, ekonomik, enerji, ulaştırma, bilimsel, teknik, kültürel ve diğer alanlarda geliştirmeye ve ilerletmeye kararlı olduğu vurgulanıyor. Uluslar arası ve bölgesel örgütlerde işbirliğinin, iki ülke arasında özellikle BM, AGİT, Avrupa Konseyi, Avrupa-Atlantik İşbirliği Konseyi ve KEİ kapsamında geliştirilmesine destek verildiği belirtiliyor.

Ayrıca protokolde “İki halk arasında karşılıklı güven tesis edilmesi amacıyla mevcut sorunların tanımlanması ve tavsiyelerde bulunulmasına yönelik olarak, tarihsel kaynak ve arşivlerin tarafsız bilimsel incelemesini de içerecek şekilde bir diyaloğun uygulamaya konulması”nda anlaşmaya varıldığı belirtildi. Bu ifade, Ankara’nın Ermeni soykırımı iddialarının tarihçiler komisyonu tarafından incelenmesi çağrısının kabul edildiğini gösteriyor. Türkiye ve Ermenistan ayrıca iki ülkenin dışişleri bakanlıkları arasında düzenli siyasî istişare gerçekleştirilmesi konusunda da mutabakat sağlandı. İki ülke, mevcut ulaştırma, iletişim, enerji altyapısı ve şebekelerinden en iyi şekilde istifade edilmesi ve bu yönde tedbirler alınması; işbirliğini güçlendirmek amacıyla ikili hukukî çerçevenin geliştirilmesi konusunda da anlaştı.

Protokollerin ikili ilişkilerin makul bir zaman diliminde normalizasyonu için bir çerçeve sunduğu belirtilen açıklamada, siyasî istişarelerin 6 hafta içinde tamamlanacağı, bunu müteakiben protokollerin imzalanacağı ve her iki parlamentonun onayına sunulacağı belirtildi.

02.09.2009