Dünya

Uygur dâvâsına sahip çıkan yok

ÇİN’de bir aydan beri yaşanan gelişmeler Fransa’da yaşayan az sayıda Uygur Türkü tarafından protesto edilmeye devam ediyor. Fransa ve Avrupa’yı Uygurların yaşadığı drama sessiz kalmakla suçlayan Fransa Uygur Derneği Başkanı Yusuf Ekber, “Çin 60 yıldan beri Uygurlara baskı uyguluyor ve tüm dünya buna seyirci kalıyor” diye konuştu.

Fransa Uygur Derneği, Rabia Kadir’in başkanlığını yaptığı Dünya Uygur Kurultayı’nın üyelerinden biri. Eylem ve söylemlerinde Kurultay ile birlikte hareket ediyorlar. Fransa’da çoğunluğu üniversite öğrencilerinden oluşan 500’e yakın Uygur yaşıyor. Şu ana kadar Paris’te iki yürüyüş düzenleyen Uygurlar’a, Fransa Türk Federasyonu, Goussainville Türk Derneği, Tiberliler Derneği, Çinli Demokratlar, Tayvanlı Demokratlar gibi çeşitli sivil toplum örgütleri destek veriyor. Fransa Uygur Derneği Başkanı Yusuf Ekber doğum yeri olan Urumçi’deki olayları kaygıyla takip ettiklerini belirtti. Urumçi’deki akrabalarıyla dinlenme korkusu yüzünden yalnızca birkaç saniye görüşebildiklerini ifade eden Ekber, “Doğu Türkistan’da binlerce Uygur’un kayıp olduğunu” belirtti.

Fransa Uygurlar Derneği Başkanı Yusuf Ekber, Çin’de asimilasyonu temel alan diktatörlük rejiminin hakim olduğunu belirtti. Uygurlulara Tibetliler kadar sahip çıkılmadığını dile getiren Ekber, “Fransa’da basın ve televizyonlar gösterilerimize yer veriyor. Ama Türkiye ve Japonya dışında ne ABD ne de Avrupa devletlerinin resmi bir tavır almaması üzüntü verici. Tibet’e verilen açık destek bize verilmiyor.” ifadelerini kullandı. 2003 yılında Çin’den ayrılarak Fransa’ya siyasi sığınmacı olarak gelen Yusuf Ekber, “Doğu Türkistan’da söz hakkımız yok. Özgürlük ve bağımsızlık taleplerimizi demokratik yollarla arama imkânımız yok. Yıllardır hapishanede yatan arkadaşlarımız var. Çin yönetiminin beni de aramaya başlamasının ardından Fransa’ya gelmek zorunda kaldım. Burada Doğu Türkistan’da yaşananları Fransızlara anlatmak için elimden geleni yapıyorum.” dedi. Ekber, "5 Temmuz'da Urumçi'de polis ve asker çok sayıda Uygur'u katletti. Onlarca insanın ölümü ve yüzlercesinin hapse atılması tüm dünyaya Çin'in yaptığı zulmü gösterdi. Çin'den hiçbir ümidimiz yok. 21. yüzyılda artık demokrasi ve insan haklarını esas alan bir yaşam istiyoruz. Dünyanın farklı yerlerinde yaptığımız bildirilerle, gösterilerle davamızı anlattık. Şu an tüm dünya Uygurların neler yaşadığını biliyor. Daha fazla anlatacak bir şey yok, her şey ortada. Avrupa'nın bu konuda açık ve net bir cevap vermesini istiyoruz." derken cevap alana kadar protestolarına devam edeceklerini belirtti.

ŞİNCAN DEĞİL DOĞU TÜRKİSTAN

Türklerin Uygurların yaşadığı bölge için Şincan ismini kullanmasının kendilerini üzdüğünü belirten Yusuf Ekber, Uygurların vatanının gerçek adının Doğu Türkistan (Şarkî Türkistan) olduğunu vurguladı. 1949'dan sonra Çin'in kontrolü altına aldığı bölgeye "Yeni yer" manasına gelen Şincan ismini verdiğini ancak kendilerinin bu ismi kullanmak istemediklerini söyledi. Ekber, Doğu Türkistan Özerk Bölgesi Valisi Nur Bekri'yi ise "Kendisini ne Uygurların temsilcisi ne de Uygurların bir evladı olarak görüyoruz. Türklerin seçtiği bir yönetici değil Çinlilerin oyuncağıdır." sözleriyle eleştirdi. Paris / Cihan

02.08.2009

Rus NATO’suna katılım tam

KIRGİZİSTAN'IN yaratılış harikası Isık Göl çevresinde bulunan tatil beldesi Çolpon_Ata’da gerçekleşen Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü gayri resmi toplantısına üye ülkeler tam kadro katıldı. 14 Haziran’da imzalanması planlanan, ancak Belarus lideri Aleksander Lukaşenko’nun zirveye gelmemesi ve Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov’un da anlaşmayı parafe etmemesi sebebi ile zora giren ‘hızlı hareket birliği’ ile ilgili çalışmalar zirvenin ana gündem maddesini oluşturdu. ‘NATO’nun alternatifi’ olarak görülen ortak askeri birlik konusunda liderler henüz fikir birliğine varamasa da, birliğin yerleşeceği üsle ilgili anlaşma tamam.

İki gün devam eden görüşmelerde Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’le Kırgızistan Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev arasında yeni asker üsle ilgili protokol imzalandı. Buna göre Rusya bölgedeki asker kapasitesini artırabilecek. İkinci üs olarak da tanımlanan çalışmanın ilk aşamasını oluşturacak protokole göre, 1 Kasım’a kadar resmi anlaşma da imzalanacak. Rusya’nın Kırgızistan’ın başşehri Bişkek’in 20 km dışında Kant bölgesinde ikinci bir askeri üssü bulunuyor. Yeni üssün stratejik bölge olan Oş şehrinde kurulması planlanıyor. 49 yıl olarak öngörülen protokolde asker sayısı yer almıyor.

Kırgızistan, Afganistan operasyonlarında kullanılmak üzere Manas bölgesinde bir ABD üssüne de ev sahipliği yapıyordu. Rusya ve ABD’nin askeri üslerinin bulunduğu tek ülke olan Kırgızistan ABD üssünün kapatılması ile ilgili karar aldı. Ancak, Bişkek’in talep ettiği kira bedelini almasının ardından, üssün sadece sivil amaçlı kullanımına devam edilmesi için mutabakata varıldı.

Görüşmelerde Medvedev’in Belarus ve Özbekistan liderlerini hızlı hareket birliğine imza koymaları için çaba sarf ettiği kaydediliyor. Rusya KGAÖ bünyesinde ortak bir askeri güç oluşturmadan, örgütün anlamsız olduğuna inanıyor. Medvedev’in imzaladığı ‘ulusal strateji 2020’ belgesinde de NATO kadar güçlü, alternatif askeri birlik kurulması öngörülüyor.

Zirvede ele alınan bir diğer konu ise terörle mücadele. Bunun için birlik ülkesi ülkeler ortak bir ‘Bilgi Güvenlik Merkezi’ kurulmasını kararlaştırdı. Yeni merkez Rusya’da konuşlanacak ve örgüt üyesi ülkeler, toplanan bilgilerden yararlanabilecek. KGAÖ bünyesinde Rusya’nın dışında Ermenistan, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan yer alıyor. Bişkek/cihan

02.08.2009

Hindistan, Kopenhag'ta iklim değişikliği anlaşması istiyor

GELİŞMEKTE olan ülkelerden Hindistan, Kasım’daki BM toplantısında gelişmiş ülkelerinde altına imza atacağı İklim Değişikliği antlaşması istiyor. Hindistan Çevre ve Orman Bakanı Jairam Ramesh bir milyarı aşan nüfusa sahip olan Hindistan’ın iklim değişikliği için hassas olduğunu ve Kasım ayında toplanması planlanan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansında bütün üye ülkeleri kapsayacak bir mutabakata imza atmaya hazır olduklarını açıkladı. Hindistan, özellikle Avrupa ülkelerinden gelen karbon salımını azaltma konusundaki baskılara maruz kalıyor. Hint hükümeti ise Kyoto Protokolünü uygulamayan ABD gibi büyük ve gelişmiş ülkeleri örnek göstererek kişi başı bir ton olan yıllık karbondioksit üretiminde kesintiye gitmiyor. Bu rakam ABD gibi batı ülkelerinde kişi başı 20 tona kadar çıkıyor. Hindistan, zaten az olan ancak nüfusun kalabalığından dolayı yüksek gözüken karbon üretiminde kesintiye gitmenin gelişmekte olan sanayisini ve ekonomisini olumsuz etkileyeceğine inanıyor. Hindistan’da 400 milyonu aşkın insan elektrik enerjisinden faydalanamıyor. Dünya karbondioksit salımının yüzde 21.5’ini Çin tek başına oluştururken ABD yüzde 20.2, AB ülkeleri yüzde 13.8, Rusya 5.5 ve Hindistan yüzde 5.3’ünü oluşturuyor. Yeni Delhi/cihan

02.08.2009

İran'da protestocular yargılanmaya başlandı

İran'da 12 Haziran’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra düzenlenen protesto gösterilerinde tutuklananlar, yargılanmaya başlandı. İran’ın Fars haber ajansı, “İran’da seçim sonrası ülkede yaşanan huzursuzlukla ilişkileri olmakla suçlananlardan bazılarının duruşmasının başladığını” bildirdi. Ajans, yargılananlar arasında İran’ın önde gelen reformcularından olduğu belirtilen, eski devlet başkan yardımcısı Muhammed Ali Abtahi, eski dışişleri bakan yardımcısı Muhsin Aminzade, eski hükümet sözcüsü Abdullah Ramazanzade ve eski sanayi bakanı Behzad Nebavi’nin bulunduğunu duyurdu. Tahran / aa

02.08.2009

Arnavutluk'ta seçim sonuçları açıklandı

aRNAVUTLUK'TA yaklaşık bir ay önce yapılan genel seçimlerin resmi sonucu dün açıklandı. Merkez Seçim Komisyonu Başkanı Arben Ristani, 140 sandalyeli parlamentoda Değişim İttifakı’nın 70, Değişim Birliği’nin 66, Entegrasyon İçin Sosyalist İttifakı’nın 4 sandalye kazandığını duyurdu. Yeni hükümetin 28 ağustostan sonra, Demokratik Parti öncülüğünde kurulan sağ görüşlü Değişim İttifakı ile Sosyalist Parti öncülüğünde kurulan sol görüşlü Entegrasyon İçin Sosyalist İttifakı arasında kurulması bekleniyor. Tiran / aa

02.08.2009

Svat Vadisi'nde okullar yeniden açıldı

PAKİSTAN'DA Taliban ile güvenlik güçleri arasındaki çatışmaların çok sayıda okulu harabeye çevirdiği Svat vadisinde okullar yeniden açıldı. Birçok aile çatışmalar sebebiyle kaçtıkları köy ya da kasabalarına hala dönmediği için, yeni öğretim yılının ilk gününde sınıflarına gelen öğrenci sayısının az olduğu belirtildi. Ancak Taliban’ın kontrol altına almaya çalıştığı Svat vadisinde okulların yeniden açılışı, psikolojik ve sembolik bir öneme sahip, çünkü özellikle kızların gittikleri olmak üzere vadideki okulları yıkmak Taliban’ın stratejisinde kilit unsurlarından biriydi. Mingora / aa

02.08.2009