Kültür-Sanat

Sir Harford’un Osmanlı arşivi satışta

İNGİLİZ diplomat Sir Harford Jones’un arşivinde yer alan, İstanbul’un ve Ortadoğu’nun 200 yıl önceki tarihine ışık tutan belge ve mektuplar, Sotheby’s müzayede evinin Londra şubesinde açık arttırmaya çıkıyor.

14 Temmuzda açık arttırmaya çıkacak olan ve 150-250 bin sterlin fiyat aralığında satılması beklenen arşiv, 3100 dokümandan oluşuyor. Sotheby’s’in el yazmaları bölümü uzmanı Gabriel Heaton, arşivin bugüne kadar görülen en kapsamlı ve en düzgün organize edilmiş arşiv olduğuna dikkati çekti. Harford Jones’a yazılan mektuplar, çeşitli konular için verilen izinler, çeşitli fermanlar ve günlük hayata ilişkin notları içeren arşivde, Harford Jones’un her belgeyle ilgili kısa açıklama notları tuttuğu el yazısı defterler de yer alıyor. 1783-1811 yılları arasında Ortadoğu’da görev yapan Harford Jones, henüz 19 yaşındayken gittiği Basra’da başladığı, daha sonra Bağdat ve Tahran’da devam ettirdiği bu arşivde, Ortadoğu ülkeleri ve Britanya’nın o dönem tarihine ilişkin 30 yıllık bir dönemi belgelenmiş oluyor. Tarih sıralamasına göre dizilen ve numaralandırılan bu belgeler, Sir Harford’un hem iş hem de özel yazışmalarının tamamını kapsıyor.

Heaton, belge sayısının oldukça fazla olması ve Osmanlıca dahil 5 ayrı dilde yazılmış olması dolayısıyla arşivin bugüne kadar küçük bazı araştırmalar dışında tam olarak kimse tarafından incelemeye alınamadığını belirtti. 23 Nisan 1810 tarihinde yazılmış olan ve Isaac Morier’in imzası bulunan bir başka mektupta ise o günlerde çıkan Pera Yangını detaylı şekilde anlatılıyor. Sotheby’s uzmanı Heaton, bu arşivin, ulusal kütüphanelerin büyük ilgisini çektiğini ve İran, Suudi Arabistan, Kuveyt gibi ülkelerden arttırmaya katılım olacağını ifade etti. Türkiye’deki çeşitli özel koleksiyoncular ve bazı büyük kurumlarla da iletişime geçtiklerini belirten Heaton, siyasî yazışmaların dışında, günlük hayatın, ticaretin ve o döneme dair farklı konularda bilgiler yansıtan bu arşivin, beklenenin üzerinde ilgi görebileceği söyledi.

10.07.2009